Türk Tabipler Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubunun hazırladığı “Pandemi dönemi Covid-19 dışı sağlık hi
zmetlerine erişim sorunu” konulu bülten yayımlandı. Bültende salgın döneminde bir çok sağlık sorununun ertelendiği belirtildi. Sağlık Bakanlığı’nın 2020 faaliyet raporuna göre MHRS randevu sayıları 2020 yılında, 2019’a göre 30 milyondan fazla azaldığının altı çizildi.
TTB Bülteninde Türkiye’de pandemi döneminde sağlık sorunlarına erişimde sorunlar yaşandığı, bu sorunların toplumun sağlığını etkileyen önemli bir etken olduğu vurgulandı.
Kronik hastalık takipleri, kanser taramaları, rehabilitasyon hizmetleri gibi bir çok sağlık sorununun ertelendiği bu dönemde kamu hastanelerinde yüzde 30-40, özel hastanelerde ise yüzde 10-20 azalma gözlendiğine yer verildi. Önlenebilir ölümler için gerekli adımları atmayanlara sorumlulukları hatırlatıldı.
RANDEVU SAYILARI 30 MİLYONDAN FAZLA AZALDI
Sağlık Bakanlığı’nın 2020 faaliyet raporuna göre MHRS randevu sayıları 2020 yılında, 2019’a göre 30 milyondan fazla azaldığı belirten bültende şöyle denildi:
Şehir merkezindeki daha ulaşılabilir birçok hastanenin Şehir Hastaneleri için kapatıldı. Nüfusa uygun sağlık hizmetlerini güvenli bir şekilde verebilecek kamu hastanelerinin olmaması yüzünden vatandaşlar koşullarını zorlayarak ve ciddi bedeller ödeyerek özel hastanelere gitmek zorunda kaldı.
Parası olan özel hastanelerden hizmet alırken, genel sağlık sigortası prim borcu olan 10 milyon 541 kişi için yapılandırma düzenlemesi dikkate alındığında yoksul kesimden 5 milyon kişi prim borcunu bile ödeyemedi. Ekonomik kriz, zengin ile fakir arasındaki uçurum salgınla birlikte daha da derinleşti. Gelir eşitsizliği TÜİK verilerine göre son 11 yılın en yüksek seviyesine geldi.
ÖLÜM VERİLERİ AÇIKLANMIYOR
Bültende, TÜİK‘in ölüm verilerini açıklamayı ertelediği gün Sağlık Bakanı’nın ertelenmiş sağlık hizmetlerinden ölümlerin fazlalığına değinmesini, gizlenmiş olan Covid-19 ölümlerinin üzerini tamamen örtme çabasının bir parçası olduğu değerlendirilerek; “Ertelenmiş sağlık hizmetlerinden ölümler de doğrudan Covid-19 hastalığına bağlı meydana gelen ölümler gibi önlenebilir ölümler kapsamındadır. Tüm önlenebilir ölümler için gerekli olan adımları atmayanlara sorumluluklarını bir kez daha hatırlatıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
“KANSER TARAMALARI YÜZDE 70 AZALDI”
Covid-19 salgınında fazladan ölümlerin Covid-19 ölümleri ve Covid-19 dışı ölümler olarak ayırılması gerektiği belirtilen bültende şu ifadeler yer aldı:
TÜİK verilerine göre 2019’da dolaşım sistemi hastalıklarından 160 bin 263 ölüm oldu. Salgın sürecinde Türkiye‘de 48 merkezin katıldığı bir çalışmada, kalp krizi başvuruları 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 47.1 azaldı. Buna karşın kalp krizi belirtilerinin başlangıcından itibaren hastaneye geliş süresi ise yüzde 20’den fazla arttı. İyi ve kötü huylu tümörlerden ise 2019’da 80 bin 186 ölüm gerçekleşti.
Sağlık Bakanlığı‘nın Faaliyet Raporu’na göre birinci basamaktaki kanseri taramaları 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 70’dan fazla azaldı. Daha çok kanser hastalarının başvurduğu Onkoloji Hastanesi’nde de 2020 başvuruları önceki yıla göre yüzde 30’dan fazla azaldı.
Bu bilgiler ışığında salgın döneminde sağlık hizmetlerine erişim kısıtlılığı nedeniyle hem dolaşım sistemi hastalıklarında hem de kanserden ölümlerin artmış olabileceği, birçok sağlık hizmetinin aksamasından dolayı salgında yaşadığımız olumsuz sonuçların ileride de süreceğini söyleyebiliriz.