2020’de en yüksek gelir kümesinin toplam gelirden aldığı hisse %47,5 oldu.
TÜİK raporunun ayrıntısı şöyle:
En yüksek gelir kümesinin toplam gelirden aldığı hisse %47,5 oldu
Gelir ve Hayat Şartları Araştırması 2020 yılı sonuçlarına ait gelir bilgileri, bir evvelki takvim yılı olan 2019 yılını referans almaktadır. Gelir hesaplamalarında, hanehalkı gelirleri hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürülmektedir.
Son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran, en yüksek muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse bir evvelki yıla nazaran 1,2 puan artarak %47,5’e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,3 puan azalarak %5,9’a düştü.
Gini katsayısı 0,410 olarak varsayım edildi
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, teğe yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayıifade etmektedir. En son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran Gini katsayısı bir evvelki yıla nazaran 0,015 puan artış ile 0,410 olarak varsayım edildi. Toplumun gelirden en fazla hisse alan %20’sinin elde ettiği gelirin en az hisse alan %20’sinin elde ettiği gelire oranı halinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,4’den 8,0’a, gelirden en fazla hisse alan %10’unun elde ettiği gelirin en az hisse alan %10’unun elde ettiği gelire oranı halinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 13,0’dan 14,6’ya yükseldi.
Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 69 bin 349 TL oldu
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri %15,8 artarak 2020 yılı anket sonuçlarına nazaran 69 bin 349 TL oldu.
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 33 bin 428 TL oldu
Türkiye’de yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir evvelki yıla nazaran %17,2 artarak 28 bin 522 TL’den 33 bin 428 TL’ye yükseldi.
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri en yüksek tek kişilik hanelerin oldu
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla nazaran 5 bin 450 TL artarak 42 bin 712 TL ile tek kişilik hanehalklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla şahıstan oluşan hanehalklarının yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 38 bin 141 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu bedel 34 bin 577 oldu. En düşük yıllık ortalama muadil kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 25 bin 889 TL ile en az bir çekirdek aile ve başka bireylerden oluşan hanehalkları oldu.
Toplam gelirden en yüksek hissesi %47,1 ile maaş ve fiyat geliri aldı
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, %47,1 ile bir evvelki yıla nazaran 0,4 puan artan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı %21,8 ile evvelki yıla nazaran 0,1 puanlık azalış gösteren toplumsal transfer geliri alırken üçüncü sırayı %17,7 ile 2019 yılı anket sonuçları ile birebir hisseye sahip müteşebbis geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki hissesi 2019 yılı anket sonuçlarına nazaran 1,7 puan azalarak %20,9 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler içindeki hissesi 0,1 puan azalarak %91,7 olarak gerçekleşti.
En yüksek yıllık ortalama temel iş geliri 63 bin 085 TL ile yükseköğretim mezunlarının oldu
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 085 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 TL, lise altı eğitimlilerde 32 bin 838 TL, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla nazaran yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %25,5 ile bir okul bitirmeyen en düşük artış ise %18,8 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.
Yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %31,0 ile inşaat kesiminde oldu
Temel iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama gelirin 46 bin 034 TL ile hizmet kesiminde, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 25 bin 263 TL ile tarım bölümünde olduğu görüldü. Bir evvelki yıla nazaran, yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış %31,0 ile inşaat bölümünde gözlenirken, bunu %26,1 ile sanayi dalı izledi. Öbür taraftan hizmet kesiminde %23,9, tarım kesiminde ise %15,8 artış gözlendi.
En yüksek yıllık ortalama temel iş geliri 125 bin 698 TL ile patronların oldu
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla patronlarda 125 bin 698 TL, fiyatlı maaşlılarda 42 bin 006 TL, kendi hesabına çalışanlarda 33 bin 207 TL ve yevmiyelilerde 17 bin 577 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla nazaran en yüksek artış %31,6 ile patronlarda en düşük artış ise %19,0 ile yevmiyelilerde oldu.
Toplumun genel seviyesine nazaran aşikâr bir hududun altında gelire sahip olan bireyler izafî manada fakir sayılmaktadır. Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran, yoksulluk oranı 2020 yılında 0,6 puan artarak %15,0 oldu. Medyan gelirin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan artarak %21,9 olarak gerçekleşti.
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran, yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 0,6 puanlık artış ile %8,9 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin %70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran ise yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 0,5 puanlık artış ile %29,0 oldu.
Yoksulluk oranı en düşük haneler çekirdek aile bulunmayan haneler oldu
Hanehalkı tipine nazaran muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında, çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarında yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 0,3 puan artarak %9,5, tek kişilik hanehalklarında bu oran 1,7 puan artarak %10,9 olmuştur. En az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının 0,2 puan artarak %18,4, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının ise 0,7 puan artarak %14,5 olduğu görüldü.
Okur-yazar olmayanların %26,7’si, yükseköğretim mezunlarının ise %3,2’si fakir
Muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına nazaran, okur-yazar olmayan fertlerin %26,7’si, bir okul bitirmeyenlerin %25,7’si fakir iken, bu oran lise altı eğitimlilerde %14,0, lise ve dengi okul mezunlarında ise %8,3 oldu. Yükseköğretim mezunları ise %3,2 ile en düşük yoksulluk oranının gözlendiği küme oldu.
Maddi mahrumluk oranı %27,4 oldu
Finansal zahmette olma durumunu tabir eden maddi mahrumluk, çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve araba sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, meskenden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve meskenin ısınma gereksinimini karşılayabilme durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtmaktadır.
Üstte belirtilen dokuz unsurun en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan önemli maddi mahrumluk oranı 2019 yılında %26,3 iken 2020 yılı anket sonuçlarında 1,1 puan artarak %27,4 olarak gerçekleşti.
Daima yoksulluk oranı %13,7 oldu
Dört yıllık panel data kullanılarak hesaplanan daima yoksulluk oranı, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına nazaran son yılda ve birebir vakitte evvelki üç yıldan en az ikisinde de fakir olan fertleri kapsamaktadır. Buna nazaran, 2020 yılı anket sonuçlarında daima yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 1,0 puan artarak %13,7 oldu.
Medyan gelirin %60’ına nazaran daima yoksulluk oranı ve bir evvelki yıla nazaran değişimi, 2016-2020
Kendilerine ilişkin bir konutta yaşayanların oranı %57,8 oldu
Oturulan konuta sahip olanlar geçen yıla nazaran 1,0 puan azalarak 2020 yılında %57,8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı %26,2, lojmanda oturanların oranı %1,2, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %14,7 olarak gerçekleşti.
Konutun izolasyonundan ötürü ısınamama en çok karşılaşılan konut ve etraf sorunu oldu
Kurumsal olmayan nüfusun %36,7’si konutunda izolasyondan ötürü ısınma sorunu, %34,7’si sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. sorunları yaşarken %22,6’sı trafik yahut sanayinin neden olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut başka çevresel meselelerle karşılaştı.
Taksit ödemeleri yahut borçları olanların oranı %58,3 oldu
Geçen yıla nazaran konut alımı ve konut masrafları dışında borç yahut taksit ödemesi olanların oranı 12,8 puan azalarak %58,3 oldu. Nüfusun %7,0’ına bu ödemeler yük getirmezken %18,8’ine çok yük getirdi. Hanelerin %59,3’ü konuttan uzakta bir haftalık tatil masraflarını, %37,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, %32,2’si beklenmedik harcamaları, %20,3’ü konutun ısınma muhtaçlığını, %58,0’ı eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
-iDeal Haber Merkezi-
