TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK) gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran; en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse, 2021’de 0,8 puan azalarak yüzde 46,7’ye geriledi, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,2 puan artarak yüzde 6,1’e yükseldi.
TÜİK, 2021 yılı ‘gelir ve hayat şartları araştırması’ sonuçlarını açıkladı. Son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran; en yüksek muadil hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse bir evvelki yıla nazaran 0,8 puan azalarak yüzde 46,7’ye düşerken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0,2 puan artarak yüzde 6,1’e yükseldi. Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 10,6 artarak 2021 yılı anket sonuçlarına nazaran 76 bin 733 TL oldu. Türkiye’de yıllık ortalama muadil hane halkı kullanılabilir fert geliri bir evvelki yıla nazaran yüzde 11,9 artarak 33 bin 428 TL’den 37 bin 400 TL’ye yükseldi. Yıllık ortalama muadil hane halkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla nazaran 6 bin 585 TL artarak 49 bin 297 TL ile tek kişilik hane halklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hane halklarının yıllık ortalama muadil hane halkı kullanılabilir fert geliri 41 bin 753 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hane halklarında bu paha 38 bin 159 oldu. En düşük yıllık ortalama muadil kullanılabilir hane halkı fert gelirine sahip hane halkı tipi ise 29 bin 445 TL ile en az bir çekirdek aile ve öbür şahıslardan oluşan hane halkları oldu.
EN YÜKSEK PAY ÖNCEKİ YILA NAZARAN TIPKI KALAN MAAŞToplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, yüzde 47,1 ile bir evvelki yıla nazaran tıpkı kalan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 23,9 ile evvelki yıla nazaran 2,1 puanlık artış gösteren toplumsal transfer geliri alırken, üçüncü sırayı yüzde 17,5 ile evvelki yıla nazaran 0,2 puan azalan müteşebbis geliri oluşturdu. Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki hissesi bir evvelki yıla nazaran 2,5 puan artarak, yüzde 23,4 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler içindeki hissesi 1,7 puan azalarak yüzde 90 olarak gerçekleşti. Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yüksek öğretim mezunlarında 68 bin 229 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 47 bin 326 TL, lise altı eğitimlilerde 35 bin 344 TL, bir okul bitirmeyenlerde 25 bin 911 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 19 bin 835 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla nazaran yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış yüzde 18,2 ile okur-yazar olmayan, en düşük artış ise yüzde 7,6 ile lise altı eğitimli fertlerde oldu.EN YÜKSEK GELİR HİZMET SEKTÖRÜEsas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 51 bin 173 TL ile hizmet bölümünde, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 32 bin 635 TL ile tarım bölümünde olduğu görüldü. Bir evvelki yıla nazaran; yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış yüzde 29,2 ile tarım dalında gözlenirken, bunu yüzde 11,2 ile hizmet bölümü izledi. Öbür taraftan sanayi kesiminde yüzde 6,1, inşaat dalında ise yüzde 4,7 artış gözlendi. Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla iş verenlerde 136 bin 280 TL, fiyatlı maaşlılarda 46 bin 846 TL, kendi hesabına çalışanlarda 37 bin 871 TL ve yevmiyelilerde 18 bin 6 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla nazaran en yüksek artış yüzde 14,0 ile kendi hesabına çalışanlarda, en düşük artış ise yüzde 2,4 ile yevmiyelilerde oldu. Toplumun genel seviyesine nazaran makul bir sonun altında gelire sahip olan bireyler nispî manada fakir sayılmakta. Muadil hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran, yoksulluk oranı 2021 yılında 0,6 puan azalarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran yoksulluk oranı ise son yılda 0,6 puan azalarak yüzde 21,3 olarak gerçekleşti. Muadil hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran, yoksulluk oranı bir evvelki yıla nazaran 0,4 puanlık azalış ile yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. Hanelerin yüzde 60,8’i meskenden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 38,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 33,4’ü beklenmedik harcamaları, yüzde 20,5’i konutun ısınma gereksinimini, yüzde 62,9’u eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.
