Tüketicilerin gelecek 12 aylık döneme ilişkin eğilimleri incelendiğinde, şubatta konut satın alma ihtimalinde geçen aya göre yüzde 1,1 yükseliş olurken otomobil satın alma ihtimalinde yüzde 10,3 düşüş gerçekleşti. Sektör temsilcileri, harcama planlarında, özellikle konut faizlerindeki düşüş ve otomobil tedarikindeki gecikmenin fiyatlara yansımasının etkili olduğunu bildirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aylık Tüketici Eğilim Anketi ile tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentilerini, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçtü.
AA muhabirinin bu verilerden yaptığı derlemeye göre, şubat itibarıyla tüketici güven endeksi, hanenin maddi durum ve genel ekonomik durum beklentisinde düşüşler görülürken, bireylerin tasarruf etme ihtimali endeksinde artış kaydedildi. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin eğilimlere bakıldığında, tüketicilerin konut satın alma veya inşa ettirme ihtimalinde şubatta bir önceki aya göre yüzde 1,1 yükseliş oldu, otomobil satın alma ihtimalinde yüzde 10,3 düşüş görüldü. Bireylerin tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimalinde yüzde 4,1 artış oldu. Yan dayanıklı tüketim mallarına ve dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesinde düşüşler gözlendi.
“ARZ SORUNU ÇÖZÜLSE BİLE FİYATLAR DÜŞMEZ”
Türkiye Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu Başkanı Aydın Erkoç, AA muhabirine, otomobil satışlarının 2019 yılının 9 ayında kötü geçtiğini, yılın son 3 ayında ise kredi faizlerinin de düşmesiyle satışların arttığını söyledi. Bu yükselişte yıl sonu kampanyalarının, hurda indiriminin ve Türkiye’de üretilen otomobillere verilen faiz desteğinin büyük etkisi olduğunu ifade eden Erkoç, şöyle konuştu:
“Tüccarımız sattıkları arabalar yerine dolar kurundaki dalgalanmalar nedeniyle siparişlerini kısıtlı tutmuştu. Geçen yıl sattıkları araçlar yerine siparişleri geciktirdikleri için araç bulamıyorlar. Bu da fiyatlara yansıdı ve otomobil fiyatları yükseldi. Şu anda araç fiyatlarının yüksek olmasının bir sebebi talebi karşılayacak arzın olmaması. Tüketiciler alacak araç bulamıyorlar. Tüccarlarımız kurdaki dalgalanma biraz düzelince yeni araç siparişleri vermeye başladı ancak bu siparişlerin Türkiye’ye gelmesi mart, nisan ayını bulacaktır.”
2015’te 250 bin lira olan sıfır lüks aracın fiyatının bugün 750 bin liraya, 89 bin lira civarında olan sıfır düşük segmentteki aracın fiyatının da 189 bin liraya çıktığına dikkati çeken Erkoç, “Araçlar bu fiyata dahi satılıyor. Şu anda insanlar sıfır araç bulamayınca ikinci el araca yöneliyorlar, az kilometreli ve sıfıra yakın araçları tercih ediyorlar. Bu nedenle ikinci el araç fiyatları da yükseldi, sıfır aracın fiyatına yaklaştı. Arz sorunu çözülse bile fiyatların düşeceğini ya da aşırı bir yükseliş olacağını düşünmüyoruz.” dedi.
“EMLAK FİYATLARINDA YÜKSELİŞLER BAŞLADI”
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Genel Başkanı Hacı Ali Taylan da eylül ayından bu yana konut piyasasında talepte yüzde 50’nin üzerinde artış olduğunu, ipotekli konut kredili satışlarda bu artışın yüzde 200’ü aştığını bildirdi. Taylan, “Geçen yıl faizlerin yüksek olması nedeniyle alt ve orta gelir grubundaki vatandaşlar konut alımlarını ertelemişti. Eylül itibarıyla faizlerin düşmesinin ardından bu kesim özellikle ikinci el konut piyasasında talebi artırdı.” diye konuştu.
Emlak piyasasındaki durgunluk nedeniyle yeni konut arzının azaldığını, söz konusu hareketlenmeyle müteahhitlerin de yavaş yavaş yeni üretime geçmeye başladıklarını vurgulayan Taylan, emlak fiyatlarında da yükselişlerin başladığını bildirdi.
Taylan, geçen yıl tapu harcında devlet desteğinin olduğunu, bunun da vatandaşları ve sektörü rahatlattığını belirterek şunları kaydetti:
“Sektörün bu tip desteklere ihtiyacı var. Yeniden böyle bir destek getirilirse sektöre büyük katkı sağlayacaktır. Bu yıl içinde konut satış rakamlarının daha da artmasını bekliyoruz. Mevduatın getiri faizleri düşük olduğu, konut kredi faizleri de yüzde 1’in altına indiği için vatandaşlar tasarruflarını emlak alımına yönlendirecektir. Şu anda mevcut konut stoku talepler için yeterlidir. Satışlar devam ederse arz ihtiyacı da doğacaktır.”
