Koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinden çalışanları korumak için 16.04.2020 tarihinden itibaren fesih kısıtı uygulaması getirildi.
İş Kanunu’nunda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayılmıştı. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içeriyor. Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimleri “29 nolu kod” üzerinden yapılıyor.
Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlendi.
Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecek.
Ayrıca, 16.04.2020 tarihinden itibaren uygulanan fesih kısıtını delmek amacıyla, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışı olmaksızın “Kod-29” kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı yönünde iddialar ortaya atılmıştı.
Geçmiş dönem SGK verilerine göre işten ayrılış nedeni “Kod-29” olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara göre;
2018: 233.430
2019: 194.524
2020: 176.662 olmuştu.
Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni “Kod-29” olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişiye geriledi.