Lignoselülozik biyomalzeme mühendisliği ve nanoteknoloji alanında çalışmalar yürüten Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP) üyesi Doç. Dr. Zeki Candan, 200 yıl önce kurulan dünyanın ilk profesyonel mühendis birliklerinden The Institution of Civil Engineers’ın (ICE) yayınladığı Green Materials’ın Editör Kurulu’na seçildi.
Nanoteknoloji ve biyomalzemeler alanındaki uluslararası nitelikli bilimsel çalışmaları, makaleleri, projeleri, patentleri ve sanayi ile ortak gerçekleştirdiği başarılı iş birliklerinden dolayı Cumhurbaşkanlığının himayesinde TÜBA tarafından verilen Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü sahibi İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeki Candan, 2010’da kurulan “Nanoteknoloji Laboratuvarı” ile “Termal Analiz Laboratuvarı”nda NanoTeam isimli Ar-Ge ve inovasyon grubuyla araştırmalarını sürdürüyor.
Yeryüzünde en bol bulunan biyopolimer olan selülozu nano boyuta getirerek otomotivden uzay-uçak sanayisine, tıp uygulamalarından elektroniğe, orman ürünlerinden kimya sanayisine, kozmetikten gıda endüstrisine birçok alanda geniş kullanım potansiyeli olan yenilenebilir, biyobozunur, non-toksik, hafif, mukavemetli nanoselüloz esaslı malzemeler geliştiren ve bu konuda tescillenmiş patentleri olan Candan, bu alandaki çalışmalarıyla bilimsel yayın yapan Green Materials’ın Editör Kurulu’na layık görüldü.
Candan, yaptığı açıklamada, 1818’de inşaat mühendisleri tarafından kurulan ve zamanla başka birimleri de yapısına alan ICE’nin 95 binden fazla üyesi olduğunu belirterek, merkezi Londra’da bulunan birliğin dünyada mühendislik alanında ilk kurulan sivil toplum kuruluşu olduğunu söyledi.
Birliğin, 200 yıldır dünyadaki büyük yapıların inşasına rehberlik yaptığını, standartlar yayınladığını, İngiltere gibi birçok ülkenin altyapısının kurulmasında mühendislerinin rol aldığını vurgulayan Candan, daha sonra yayınevi kuran birliğin, içindeki mühendislik alanlarına göre yayınlar yaptığını, bilimsel dergiler çıkardığını anlattı.
ICE’nin Afrika, Amerika, Avustralya, Doğu Asya, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Güney Asya, Güney Doğu Asya bölgelerinde kontakları bulunduğunu, dijital bir kütüphanesi ve yayınevi olduğunu dile getiren Candan, ICE Library’de 1836’dan bu yana uluslararası üne sahip 1500’den fazla dijital kitap ile çok sayıda bilimsel dergi yer aldığını aktardı.
Green Materials’ın Türkiye’de akademik yükseltme ve atamalarda önemli bir kriter olarak kullanılan, yüksek lisans-doktora öğrencileri ile bilim insanlarının makalelerinin yayınlanmasını arzu ettiği uluslararası indeksler (Science Citation Index) tarafından tarandığını dile getiren Candan, şöyle devam etti:
“Green Materials bilimsel indekslerin kapsamına giren, sürdürülebilir, geri dönüşümlü, nanoteknoloji ve yeşil kimya/yeşil malzemeler konusunda İngiltere’de yayınlanan dünya çapında bir dergi. Biz de sürdürülebilir biyomalzeme mühendisliği ve biyonanomalzemeler, yeşil kompozit malzemeler konusunda çalıştığımız için derginin Editör Kurulu’na seçildik. Yüksek etki faktörüne sahip dergilerde yayınlanmış çok sayıda makalemizin olması, başta Amerika Birleşik Devletleri ve İsveç olmak üzere birçok uluslararası ödüle layık görülmemiz gibi faktörler de seçilmemizde etkili oldu. Dergi, daha genç, farklı alanlarda dünya çapında tanınan, yüksek etki değerine sahip bilimsel çalışmaları olan inovatif bilim insanlarını bünyesine katarak diğer bilimsel dergilerle rekabette öncü olmayı hedefliyor.”
Candan, Green Materials dergisinde sürdürülebilir malzemeler, yeşil polimer malzemeler, biyomalzemeler, malzeme bilimi ve mühendisliği, ürünlerin tasarım, üretim ve uygulama süreçlerinde tehlikeli içeriklerin kullanımının azaltılması, geri dönüşebilirlik, sıfır atık konsepti gibi konulardaki bilimsel çalışmaların hakem süreçlerinden geçtikten sonra yayınlandığını anlattı.
“Daha önce Türkiye’den makale yayınlanması sınırlı oldu”
Doç. Dr. Zeki Candan, dergide Türkiye’den daha önce yayınlanan makalelerin sınırlı sayıda olduğunu ifade ederek, yine Editör Kurulu’nda Türkiye’den sadece kendisinin yer aldığını söyledi.
Dergide Türkiye’den bir ismin yer aldığını gören bilim insanlarının makalelerini göndermeye başladığını belirten Candan, “Editör Kurulu’na uluslararası alanda tanınan bilim insanları seçilerek, dergiye iyi yayınların, makalelerin gelmesi isteniyor. Türkiye’de çok değerli bilim insanları, akademisyenler, doktora öğrencileri var. Makalelerin yayınlanması noktasında biz de pozitif anlamda destekte bulunabiliyoruz.” dedi.
ICE’nin sadece mesleki bir birlik değil, aynı zamanda bir akademi gibi çalıştığını, kuruluşundan bu yana sayısız mühendisin ve mesleki profesyonellerin yetişmesine katkı sunduğunu vurgulayan Candan, her yıl Londra’da düzenlenen kongre ve toplantılarda kendisinin de artık davetli olarak yer alacağını, bu yıl aralık ayında yapılması planlanan yıllık toplantının da koronavirüs pandemisi nedeniyle dijital platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmesinin düşünüldüğünü aktardı.