Türkiye‘de haneyle ilgili bahislerde çoklukla ortak karar alınırken, bu mevzular, yüzde 94,7 ile tatil biçimi ve yeri, yüzde 94,2 ile ailece konut dışında yapılan yeme içme ve cümbüş üzere etkinlikler ve yüzde 93,3 ile akrabalarla münasebetler olarak sıralandı.
Türkiye İstatistik Kurumunun “Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2021” bülteni yayımlandı.
Buna nazaran, hanedeki mesken işlerinin ekseriyetle kim tarafından yapıldığı incelendiğinde, konutun badana/boyası hariç tüm işlerin çoklukla bir hanehalkı ferdi tarafından üstlenildiği görüldü. En fazla üstlenilen işler, yüzde 97,5 ile sofranın kurulup kaldırılması, yüzde 97,4 ile bulaşık yıkama (makineyle bile olsa) ve yüzde 97 ile akşamları çay servisi yapma oldu.
Hanehalkı ferdi olmayan bireylerin hanede yaptığı mesken işleri göz önüne alındığında, en fazla mesken işi, yüzde 54,3 ile badana/boya, yüzde 25,2 ile küçük bakım, tamir, tamir işleri ve yüzde 8,8 ile meskenin haftalık/aylık paklığı olarak kayıtlara geçti.
Mesken işlerini ekseriyetle bayanların üstlendiği görüldü. Bayanlar en fazla yüzde 94,4 ile çocuk bakımı, yüzde 85,6 ile çamaşır ve bulaşık yıkama (makineyle bile olsa), yüzde 85,4 ile yemek yapma ve konutun günlük toplanması ve temizlenmesi işlerini üstlendi.
Haneyle ilgili bahislerde çoklukla ortak karar alındı
Hanede ortak karar verilen seçilmiş hususlar incelendiğinde, bu mevzuların en fazla yüzde 94,7 ile tatil biçimi ve yeri, yüzde 94,2 ile ailece mesken dışında yapılan yeme içme ve cümbüş üzere etkinlikler ve yüzde 93,3 ile akrabalarla ilgiler olduğu görüldü.
Seçilmiş hususlarda tek başına karar veren fertler cinsiyete nazaran incelendiğinde, erkeklerin tek başına bayanlara nazaran daha fazla oranla karar verdiği hususların yüzde 8,2 ile harcamaların önceliklendirilmesi ve yüzde 2,9 ile tatil biçimi ve yeri olduğu görüldü.
Bayanların erkeklere nazaran tek başına daha fazla oranla karar verdiği bahislerin birinci üçünün yüzde 27,7 ile konutta ne pişirileceği/yeneceği, yüzde 14,7 ile günlük alışveriş ve yüzde 11,7 ile çocukların kılık kıyafet üzere gereksinimleri olduğu görüldü.
En fazla hafta sonu akşam yemeğinde bir ortaya gelindi
Hane fertlerinin en fazla hafta sonu ve hafta içi akşam yemeklerinde bir ortaya geldikleri görüldü. Hane fertlerinin hafta sonu akşam yemeğinde bir ortaya gelme oranı yüzde 81,9 iken hafta içi akşam yemeğinde bir ortaya gelme oranı yüzde 77,1 oldu.
Hanehalkı fertleri akşam yemeğinden sonra en fazla sabah kahvaltısında bir ortaya geldi. Hafta sonu sabah kahvaltısında bir ortaya gelme oranı yüzde 70,1 iken hafta içi sabah kahvaltısında bir ortaya gelme oranı yüzde 45 olarak hesaplandı. Hafta sonu öğlen yemeğinde bir ortaya gelme oranı yüzde 59,9 iken hafta içi öğlen yemeğinde bir ortaya gelme oranı yüzde 31,4 olarak kayıtlara geçti.
Birinci evliliklerin yüzde 36,9’u 20-24 yaş aralığında gerçekleşti
Evli, eşi ölmüş ve boşanmış bireylerde, birinci evliliklerin yüzde 36,9’unun 20-24 yaş aralığında, yüzde 23,5’inin 25-29 yaş aralığında ve yüzde 16,5’inin 18-19 yaş aralığında gerçekleştiği görüldü.
Birinci evlenme yaşı cinsiyete nazaran incelendiğinde, evliliğini 18 yaşından evvel yapan erkeklerin oranı yüzde 4,4 iken bayanların oranı yüzde 24,2 oldu. Birinci evliliğini 18-19 yaş aralığında yapan erkeklerin oranı yüzde 8,9, bayanların oranı yüzde 23 olarak hesaplandı. Birinci evliliğini 20-24 yaş aralığında yapan erkeklerin oranı yüzde 39,6 iken bayanların oranı yüzde 34,6 oldu.
Bireylerin bayan ve erkek için uygun gördükleri birinci evlenme yaşları incelendiğinde, erkekler için uygun görülen birinci evlenme yaşı yüzde 51 ile bayanlar için uygun görülen birinci evlenme yaşı yüzde 47,8 ile 25-29 yaş aralığı olarak belirtildi.
Evliliklerin yüzde 56,8’i görücü metoduyla gerçekleşti
Evlilik
Evlilik
Evlilik tecrübesi olan bireylerin tahsil durumu yükseldikçe kendi kararıyla evlenenlerin oranının arttığı, görücü yordamıyla evlenenlerin oranının azaldığı görüldü. Bir okul bitirmeyenlerin içinde kendi kararı ve ailesinin isteğiyle evlenen bireylerin oranı yüzde 10,3 iken yüksekokul, fakülte, üniversite, yüksek lisans/doktora mezunu bireylerin içinde kendi kararı ve ailesinin isteğiyle evlenen bireylerin oranı yüzde 71,7 oldu.
Evlenirken evlilik kontratı yapanların oranı yüzde 1,4 oldu
Evlenirken yapılan merasimler incelendiğinde, kız isteme yüzde 89,9, kelam kesme yüzde 86,1, nişan yüzde 81,8, kına gecesi yüzde 84,4, gelin alma yüzde 84, gelin/damat hamamı yüzde 8,4, başlık parası verme/alma yüzde 13,3, düğün yüzde 87,7, bekarlığa veda partisi yüzde 3, çeyiz serme yüzde 60,3 ve bohça hazırlama yüzde 64,5 oranında yapıldı. Evlilik mukavelesi oranı ise yüzde 1,4 olarak gerçekleşti.
Gelecek 3 yıl içinde evlenmeyi düşünmeyen ya da kararsız olan boşanmış, eşi ölmüş ya da hiç evlenmemiş 15 ve daha üst yaştaki bireylerin oranı yüzde 80,1 olarak kayıtlara geçti. Bireylerin yüzde 29,5’i eğitim hayatına öncelik verdiği için, yüzde 11,9’u maddi çıkarı kâfi olmadığı için ve yüzde 10,2’si evlenmek için uygun biriyle karşılaşmadığı için evlenmeyi düşünmediğini belirtti.
Evlenmeyi düşünmeme nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde, en kıymetli neden her iki cinsiyette de eğitim hayatına öncelik vermek oldu. Bu oran, erkekler için yüzde 29,8, bayanlar için yüzde 29,3 olarak hesaplandı. Erkekler için eğitim hayatına öncelik verme nedeninden sonra gelen evlenmeyi düşünmeme nedenleri yüzde 22,5 ile maddi çıkarın kâfi olmaması, yüzde 11,2 ile iş garantisinin olmaması iken bayanlar için eğitim hayatına öncelik verme nedeninden sonra gelen evlenmeyi düşünmeme nedenleri yüzde 11,5 ile sıhhat problemleri, yüzde 11,1 ile evlenmek için uygun biriyle karşılaşmadığı oldu.
(Sürecek)