Rusya‘nın Ukrayna‘yı işgalinin 4. gününde CNN Türk yayına bağlanan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, son yaşanan gelişmelere yönelik açıklamalarda bulundu. Ukrayna‘da durumun artık savaşa dönüştüğünü belirten Çavuşoğlu, Montrö Mukavelesinin bütün kararlarını şeffaf bir halde uygulayacaklarını söyledi. Öte yandan Çavuşoğlu, “Türkiye neden çekimser oy verdi” sorusuna da cevap verdi.
“19. UNSUR PEK AÇIK”
Boğazlardan savaş gemilerinin geçişiyle ilgili Çavuşoğlu, “Kıyıdaş ve kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemilerinin geçişi ile ilgili düzenlemeyi Montrö mukavelesi yapıyor. Türkiye bugüne kadar mukaveleyi harfiyen uygulamıştır. Bu kaidelerde Montrö mutabakatını uygulayacağız. 19. hususu çok açık. Başlangıçta Rusya‘nın saldırısı oldu, uzmanlarla, askerlerle, hukukçularla değerlendirdik. Artık bu çatışma bir savaşa dönüştü, bu durumda taraflardan biri Rusya ya da Ukrayna için Montrö’yü bu türlü uygularız. 19. unsur istisna tanıyor. Savaş ülkesinin gemisi bağlı olduğu limana dönecekse istisna getiriliyor. Montrö’nün tüm kararlarını şeffaflıkla uygulayacağız” sözlerini kullandı.
“SUİSTİMALİN OLMAMASI LAZIM”
Açıklamalarının devamında Çavuşoğlu, “Biz mukaveleden bahsediyoruz. Şayet bu savaş gemisi, savaşın tarafı olan ülkedeki üsse gidecekse o vakit bu geçiş engellenemiyor. Burada o geminin üsse kayıtlı olup olmadığı aşikâr. Suistimalin de olmaması lazım. Üsse gideceğim deyip de Boğaz’dan geçtikten sonra savaşa dahil olmaması lazım. Türkiye’nin tavrını ve Montrö muahedesinin kararlarını açıklamış oldum” dedi.
19. HUSUS NEDİR?
Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin 19. hususu, Türkiye’ye savaş olarak nitelediği durumlarda Boğazları savaş gemilerine kapama hakkını tanıyor. Bu hususun işletilmesi halinde, yalnızca Karadeniz filosuna bağlı olup üslerine dönüş yapan gemilere müsaade verilebiliyor.
“TÜRKİYE’NİN YAPTIRIMLARA KATILMADIĞI HAKİKAT DEĞİL”
Yaptırımlara Türkiye’nin katılmadığı argümanının gerçek olmadığını söz eden Çavuşoğlu, “Biz gerek Rusya’nın kararı ve saldırısından sonra açıklamalarımızı yaptık ve açıklamalarımız net. Yalnızca Türkiye olarak tek taraflı değil, tüm memleketler arası platformlarda da Türkiye’nin hali nettir. Rusya’nın saldırganlığı kınandı mı? Kınandı. AGİT’te ortak açıklama yapıldı, Türkiye bunlara katıldı. BM Genel Şurası toplanacak. Buradaki karar tasarılarına baktığım vakit yaptırımlara kadar her şey var. Bizim halimiz varken Türkiye’ye suçlama getirmek yanlışsız değil. Türkiye ilkesel davranıyor. dedi.
“TÜRKİYE NEDEN ÇEKİMSER OY VERDİ?” SORUSUNA ÇAVUŞOĞLU’NDAN KARŞILIK
Ukrayna’ya takviyemizi net biçimde beyan ettiklerini söyleyen Çavuşoğlu, “24 Şubat’ta askeri harekatın başlaması üzerine Rusya’ya yönelik kınama ve yaptırım kararı kabul edildi, Türkiye buna evet oyu verdi. Türkiye neden çekimser oy verdi? Biri Rusya’nın yetkilerinin askıya alınması. Rusya ile ağırlaştırılmış diyalog sürecine girilmesi. İkinci seçenek ise direkt temsil hakkının elinden alınması ve diyaloga girilmemesi. Az evvel ne dedik, müzakereler başlayacak. Müzakereleri ve diyalogu ön plana çıkarıyoruz. Birinci seçenek olsaydı biz buna evet diyecektik. Diyalogun kesilmesiyle ilgili karara katılmamamız lazım. Rusya ile buranın bağlarını koparmanın Avrupa Kurulu’na bir faydası var mı? Hayır yok.”
Kelamlarının devamında Çavuşoğlu, “Avrupa Kurulu ile yakın işbirliği içinde çalışıyoruz. Bu yüzden oylamada çekimser oy kullandık. Zira bu diyalog kanallarının kapanması manasına geliyor. Ukraynalılara da söyledik, onlar da pek hoş formda anladılar. Türkiye’nin içinden kimileri bunu öbür tarafa çekerek bize saldırmaya çalışması garip ve kusura bakmasınlar siyasi saiklerle yapılmış yorumlardır.” dedi.