Türkiye’nin 2019 ikinci yarıdan 2020’ye kadar Avrupa’da en fazla Alışveriş Merkezi (AVM) arzı sunan ülke olması öngörülüyor. Cushman & Wakefield, Avrupa ülkelerindeki AVM pazarını mercek altına aldığı Avrupa Alışveriş Merkezleri Geliştirme Raporu’nun 2019 yılı ilk yarı sonuçlarını açıkladı. 2019 ilk 6 ayının değerlendirildiği ve 2019 ikinci yarısından 2020’ye kadar beklenen önemli gelişmelerin ele alındığı rapor, Türkiye açısından da önemli sonuçlar ortaya koyuyor.
Rapora göre, Türkiye’de 2018 yılında gerçekleşen AVM geliştirme faaliyetlerinde kaydedilen yüzde 50 düşüşün ardından, 2019’un ilk yarısında da azalış devam etti ve pazara 47 bin metrekare yeni arz girdi. Bunun yanı sıra, AVM geliştirme faaliyetlerinin ve yatırımlarının gerçekleşen seçimler sonrasında ivmelenmesi ve Türkiye’nin arzda Avrupa lideri olması bekleniyor.
AVM faaliyetleri, ülke ve şehir seviyesinde önemli değişiklikler gösterdi. Genel olarak, açılışlarda düşüş yaşanmasına karşın, büyük şehirlerdeki AVM geliştirme faaliyetleri, 2016 yılında kaydedilen yüzde 25 oranından 2019’un ilk yarısında yüzde 41’e çıktı. Etki alanı büyük şehirlerde alışveriş merkezleri, gidilecek yerler olarak fırsat sunmaya devam etti. Ancak, bazı ülkelerdeki büyük şehirlerin alışveriş merkezleri arzındaki doygunluk, yatırımcıların yönünü daha küçük ölçekli şehirlere çevirmesine sebep oldu.
Perakendecilerin yeni formatlar denemeye devam etmesiyle, outletler ve açık perakende alanlarındaki faaliyetler, bazı Avrupa ülkelerinde hareketlilik kazandı. Çoğu büyük şehirlerde geliştirme faaliyetleri doygunluğa ulaştığından, yatırımcılar ve geliştiriciler ilgilerini daha küçük şehirlere çevirmeye başladı. Bu yıl, yeni AVM arzının yüzde 20’den fazlasının, nüfusu 50 binden az olan şehirlerdeki perakende pazarına gireceği öngörüldü.
Raporda dikkati çeken bir diğer konu ise 2019’un ilk yarısında alışveriş merkezi geliştirme faaliyetlerindeki en aktif beş ülke sıralaması oldu. Lider Rusya’daki AVM geliştirme faaliyetleri, arka planda görülen düşük net gelir seviyesi, kırılgan tüketici güven endeksi ve perakende satış büyümesindeki zayıflığa rağmen sabit kaldı. Ancak, pazarın büyüklüğü nedeniyle Rusya geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artış göstererek, yaklaşık 200 bin metrekare yeni alanın pazara girmesiyle 2019’un ilk yarısında geliştirme faaliyetlerinde ilk sırada yerini aldı. Listenin kalanını sırasıyla İtalya, Polonya, Fransa ve Almanya oluşturdu.
Raporda verilen bilgilere göre, 2019’un ilk yarısında, Avrupa perakende sektöründe çeşitli geliştirme eğilimleri görüldü. Geliştirme faaliyetleri, çoğu ülkede sabit ya da az bir oranda gelişim gösterirken, Türkiye’deki açılışların bir önceki yıla göre azalmasının da etkisiyle Avrupa genelinde yüzde 18 düşüş gösterdi ve yaklaşık 863 bin metrekare alan tamamlanarak AVM pazarına giriş yaptı. 2019 Temmuz ayı itibarıyla, 5,4 milyon metrekare yeni alanın bir kısmı halihazırda inşaat halinde ve 2019’un ikinci yarısı ile 2020 tarihi aralığında pazara girmesi beklenen arzlar konumundaydı. Ancak, son üç yılın ortalamasına bakıldığında, planlanan açılışların yüzde 8’i ertelendi.
TÜRKİYE’DE 6 AYDA 47 BİN METREKARE YENİ AVM ALANI
Rapora göre, Türkiye’de 2018 yılında gerçekleşen AVM geliştirme faaliyetlerinde yüzde 50 düşüş kaydedilmesinin ardından, 2019’un ilk yarısında da azalış devam etti ve 47 bin metrekare yeni arz pazara girdi. Ancak, alışveriş merkezi geliştirme faaliyetlerinin ve yatırımlarının gerçekleşen seçimler sonrasında tekrar hareketleneceği öngörüldü. Bununla birlikte, Türkiye Avrupa’nın en büyük gelecek arzına sahip ülke konumunda yer aldı. 2019 ikinci yarı ile 2020 tarihi aralığında yaklaşık 1,5 milyon metrekare arzın pazara girmesi bekleniyor.
