Savunma sektöründe yapılan çalışmayla özellikle ABD’nin savunma ekipmanları ihracatına dönük kısıtlama kararının Türk Savunma Sanayii ve Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) üzerindeki etkisinin değerlendirilmeye alındığı öğrenildi.
ESKİ SÖZLEŞMELERİ ETKİLEMEZ
ABD’nin açıkladığı yaptırımlar arasında Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığına yapılacak tüm Amerikan ihracatlarına lisans yasağı getirilmesi ifadesi de yer alıyor. Ankara’da ABD’nin yaptırım kararının daha önce yapılmış kontratları kapsamadığı değerlendiriliyor. Bu konu özellikle F-16 savaş uçaklarının parça tedariki, ortak Sikorsky helikopteri üretimi, ulusal savaş gemi programı MİLGEM, silahlı-silahsız insansız hava araçlarının (İHA/SİHA) başka ülkelerden parça tedarikini etkilememesi açısından önem taşıyor. Kaynaklar, kararın şu an için geriye dönük işlemesinin beklenmediğini ancak yapılmış kontratların süreleri dolup bitmesinden sonra, yenilenmemesi riskinin bulunduğuna dikkat çektiler.
YAPTIRIM SÜRESİ UZARSA
“Envanter etki değerlendirmesi” başlığını taşıyan çalışmayla, kararın kısa ve orta vadede TSK’nın operasyonlarını etkilemeyeceği, ancak özellikle kontratların yenilenmemesi durumunda uzun vadede Hava Kuvvetleri’nde hem mühimmat, hem de parça konusunda sıkıntı yaşanabileceği değerlendiriliyor. Ankara etkilenebilecek projeler için üçüncü ülkelerden alternatif tedarik kaynakları ve yerli üretim üzerinde de çalışıyor.
‘SOMUT BİR ETKİSİ OLMAZ’
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir de ABD’nin aldığı karar sonrası önceki gün, “Mevcut karar baktığımızda, F-16 gibi devam eden projeleri etkileyecek bir ifade yok. SİHA ve İHA konusunda kesinlikle bir eksikliğe yol açmayacak. Devam eden projelerle ilgili somut bir etkisi olacağını sanmıyorum” değerlendirmesinde bulunmuştu.
İKİ ÜLKE ARASINDA TİCARET HACMİ YÜKSEK
Yapılan çalışmaların bir diğer boyutunun da Türk Savunma Sanayii sektörü ile ABD arasındaki ticaret hacmiyle ilgili olduğu öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, 2019’da Türk Savunma Sanayii yurtdışına 3 milyar 68 milyon dolarlık sistem ve parça satışı gerçekleştirdi. Bu ihracatın 821 milyon doları ABD’ye oldu. Türkiye aynı yıl yaklaşık 3 milyar dolarlık savunma sanayii ithalatının yüzde 45’ine denk gelen yaklaşık 1 milyar 403 milyon dolarlık ürün, parça ve sistem alım işini ABD’den yaptı. Türk savunma şirketleri 2019’da toplam 10 milyar 671 milyon dolarlık sipariş aldı. Bu siparişin 2 milyar 60 milyon dolarını da ABD’li şirketler verdi.
