DOĞU Akdeniz’de Türkiye’yi dışlayarak İsrail ve Kıbrıs çevresindeki doğal kaynakları Avrupa’ya ulaştırmayı öngören “EastMed” (Doğu Akdeniz) boru hattı projesi ile ilgili devletler arası anlaşma dün akşam Atina’da imzalandı. Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis’in hazır bulunduğu törende anlaşmaya üç ülkenin enerji bakanları imza attı. Anlaşma için ünlü Zappion Sarayı’nda özel bir tören düzenlendi. Söz konusu anlaşmanın, Türkiye-Libya arasında deniz yetki sınırlarına ilişkin mutabakat muhtırasına ‘cevap’ niteliğinde olduğu yorumları yapılsa da törende konuşan Miçotakis, “EastMed kimseye karşı tehdit oluşturmuyor. Uluslararası hukuk ve iyi komşuluk kurallarına uyan herkes aramıza katılabilir” dedi. Anastasiadis de değerlendirmesinde iki kez “Bu işbirliği kimseye yönelik değildir” ifadesini kullandı. Netanyahu ise “EastMed’e İtalya ve Mısır’ın da katılımlarını bekliyoruz. Bu proje kimseye karşı değildir” şeklinde konuştu.
İTALYA KATILMADI
Tarafların ‘EastMed’in inşası için siyasi iradelerinin tescilini simgeleyen anlaşmanın İtalya tarafından da imzalanması gerekiyor. Yunan hükümet kaynakları “İtalya’da bazı teknik bürokratik engeller var, yakında imzalayacak” açıklamasını yaptı. Buna karşın, Yunan medyasının bir bölümünde İtalya’nın tavrı “şüpheli” sayıldı ve anlaşmayı imzalamama gerekçelerinin “inandırıcı olmadığı” belirtildi.
KAYNAK YOK VE PAHALI
AB ve ABD, Kıbrıs ile Girit adaları arasında Türkiye’nin deniz yetki bölgesinden geçmesi öngörülen projeye, Avrupa’nın doğalgazda Rusya’ya olan bağımlılığını azaltacağı için sıcak bakıyor. Proje kapsamında, 1335’i denizaltından olmak üzere 1872 kilometrelik boru hattının inşası öngörülüyor. Fizibilite çalışmasının ardından nihai yatırım anlaşmasının imzalanması bekleniyor. Projenin maliyeti yaklaşık 7 milyar dolar. Bu paranın nereden bulunacağı meçhul. Ayrıca EastMed üzerinden doğalgaz taşımasının Türkiye üzerinden yapılabilecek olası bir taşımaya göre daha pahalı olacağı hesaplanıyor.
BİLGİ NOTU
Türkiye ve Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti deniz yetki alanının paylaşımı konusunda mutabakat muhtırası imzalamıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Yunanistan, Mısır, İsrail ve Rum Yönetimi bu bölgede Türkiye’nin onayı olmadan doğalgaz hattı kuramaz” demişti.