Investing.com – TCMB tarafından aylık olarak açıklanan Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) Eylül raporu yayımlandı.
Rapora göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları 2019 yıl sonuna göre % 11,2 oranında azalışla 225,0 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise % 0,9 oranında azalışla 593,5 milyar ABD dolarına geriledi.
Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2019 yıl sonunda -345,4 milyar ABD doları iken 2020 Eylül sonunda -368,5 milyar ABD doları oldu.
Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2019 yıl sonuna göre % 24,6 oranında azalışla 79,7 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi % 4,5 oranında azalışla 90,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları % 1,1 oranında artışla 48,0 milyar ABD doları oldu.
Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2019 yıl sonuna göre % 13,4 oranında artışla 185,4 milyar ABD doları oldu.
Portföy yatırımları 2019 yıl sonuna göre % 21,7 oranında azalışla 103,9 milyar ABD doları oldu. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2019 yıl sonuna göre % 37,3 oranında azalışla 20,4 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku % 63,1 oranında azalışla 5,7 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise % 7,0 azalışla 45,8 milyar ABD doları oldu.
Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2019 yıl sonuna göre % 0,6 oranında artarak 304,2 milyar ABD doları oldu. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2019 yıl sonuna göre % 5,1 oranında azalarak 33,0 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı % 8,7 oranında artarak 14,8 milyar ABD doları oldu.
Bankaların toplam kredi stoku % 6,6 oranında azalarak 64,0 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku % 4,2 oranında azalarak 93,0 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti.
*Uluslararası Yatırım Pozisyonu; bir ekonomideki yerleşik kişilerin yurt dışındaki yerleşik kişiler ile finansal alacakları ve yükümlülüklerin yanında; rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının belli bir tarihteki stok değerini gösteren ve aylık olarak yayınlanan istatistiki bir tablodur.
*Uluslararası Yatırım Pozisyonunda toplam finansal varlıklar ile toplam finansal yükümlülüklerin farkı, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu olarak adlandırılmaktadır. Başka bir deyişle, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu; Türkiye’nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye’nin yurt dışına borçlarının net farkını işaret eder. Burada ortaya çıkan net pozisyon, pozitif veya negatif bir değer olabilir.
Yazar: Necdet Erginsoy
