Milli maliyet tabanının büyüklüğü endeksine göre Türkiye, 2020 yılında EUROCONTROL üyesi 41 devlet içinde yine en yüksek 6’ncı gelir sırasında yer aldı. Türkiye’de, 2020 yılında gerçekleşen hizmet birim sayısı (HBS) yaklaşık 8 milyon oldu. Tüm dünyada etkisini hissettiren koronavirüs salgını, ülke uçuşlarını da olumsuz etkiledi ve HBS’de yaklaşık yüzde 57 düşüşe yol açtı. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve alınan önlemler sayesinde özellikle doğu-batı aksındaki hava trafiği açısından hava sahasının yegane koridor niteliğinde olması yüksek değerde HBS kazanımı sağlarken, böylece hava sahasına olan talep sıralamasında Türkiye ikinci sırada yer aldı.
KISMEN BOZULDU
Salgın nedeniyle getirilen uçuş yasakları ve sınırlamalar dolayısıyla dengeler kısmen bozulurken, salgının geçmesini müteakip toparlanma sonrasında söz konusu sıralamanın korunması bekleniyor. Geçen yıl Türkiye birim fiyatı ise yüzde 27.86 artışla 140.01 liradan 179.02 liraya yükseldi. Yıl içinde gerçekleşen /Türk Lirası kuruna göre belirlenen Euro karşılığına ilişkin yıllık ağırlıklı ortalama ise 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 5.06 artarak 23.48 Euro olarak gerçekleşti.
TEMEL PRENSİP
AA muhabirinin, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu’ndan yaptığı derlemeye göre, Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) kural ve yönetmelikleri uyarınca, genel hava trafiği için hava seyrüseferine yönelik sağlanan tesis ve hizmetlere ait harcamaların hava sahası kullanıcılarından alınması temel prensip olarak kabul ediliyor. Bu çerçevede EUROCONTROL’e üye devletler her mali yıl için söz konusu harcamalarını içeren “maliyet tabanı” hazırlıyor. Maliyet tabanı genel olarak personel maliyetleri, diğer cari giderler, amortismanlar ve sermaye maliyetinden oluşuyor. Hava seyrüsefer hizmetlerine yönelik oluşan maliyet tabanı üzerinden hava sahası kullanıcıları ücretlendiriliyor. Söz konusu milli maliyetler, Türkiye’ye ait hava seyrüsefer hizmetlerine ilişkin gelirleri teşkil ediyor.
