Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) çalışmasından derlediği bilgilere göre, ülkeye yönelik doğrudan yatırımlar 2000’li yıllara kadar neredeyse yatay seyir izlerken 2003 yılından itibaren arttı.
Doğrudan yabancı yatırımların son bir yılda da artış eğilimi devam etti. Doğrudan yatırımlar, geçen yılın haziran ayından bu yılın haziranına kadar yüzde 6,3 artarak, yaklaşık 11 milyar 646 milyon dolardan 12 milyar 385 milyon dolara ulaştı. Ülkeden giden yatırımlar da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,4 artış gösterdi.
Ocak-haziran döneminde Türkiye’ye gelen yabancı sermaye yatırımlarında Katar ve İngiltere ilk sıraları aldı. Değişen miktarlarda olmakla birlikte İngiltere’den gelen yatırımların düzenli olduğu, Katar’dan gelen yatırımların haziranda yoğunlaştığı görüldü.
Gelen yatırımlar, bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 188 milyon dolar artarak, 3,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu yatırımın yüzde 19,4’ü Katar’dan, yüzde 18,7’si İngiltere’den ve yüzde 17,5’i Azerbaycan’dan geldi. Geçen yıla kıyasla bu yıl ilk üçte yer alan ülkelerin gelen toplam yatırımlar içindeki payı yüzde 34,3’ten yüzde 55,6’ya yükseldi.
2002-2019 döneminde ise yurt dışındaki yerleşiklerin yurt içine yaptıkları yaklaşık 157,9 milyar dolarlık doğrudan yatırımın yüzde 15,8’i Hollanda’dan, yüzde 7,6’sı ABD’den, yüzde 6,9’u İngiltere’den, yüzde 6,7’si Avusturya’dan ve yüzde 6,2’si Almanya’dan geldi. Bu yatırımların sektörlere dağılımına bakıldığında, yaklaşık 157,9 milyar dolarlık yatırımın yüzde 61,9’unun hizmetler, yüzde 37,7’sinin sanayi ve yüzde 0,4’ünün tarım sektöründe gerçekleştiği belirlendi.
HOLLANDA YERLİ YATIRIMIN ÇOĞUNU ALDI
Haziranda Türkiye’den giden yatırımların da “finans ve sigorta faaliyetleri” sektöründe yoğunlaştığı tespit edildi. Yurt içindeki yerleşiklerin yurt dışında yaptıkları 414 milyon dolarlık toplam sermaye yatırımlarının 94 milyon doları bu sektörde gerçekleşti. Söz konusu yatırımların yüzde 85’i Avrupa ülkelerine giderken, bunlar arasında 214 milyon dolarlık yatırım çeken Hollanda öne çıktı.
Ocak-haziran dönemi incelendiğinde, giden yatırımlar geçen yılın aynı dönemine göre 373 milyon dolar azalarak, 2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde yurt dışında yapılan doğrudan yatırımların ülkelere dağılımına bakıldığında Hollanda, ABD, Almanya ve İsviçre yatırımların öncelikli destinasyonları arasında yer aldı. Bu dönemdeki 2 milyar dolarlık yatırımın yüzde 48,4’ü Hollanda’ya, yüzde 13’ü ABD’ye, yüzde 8,6’sı Almanya’ya ve yüzde 6,6’sı İsviçre’ye yapıldı.
Giden doğrudan yatırımların 2002-2019 döneminde sektörlere göre dağılımına bakıldığında, yaklaşık 45,9 milyar dolarlık yatırımın yüzde 54,2’sinin sınai, yüzde 45,4’ünün hizmetler ve yüzde 0,4’ünün tarım sektöründe gerçekleştiği görüldü.
Söz konusu dönemde yurt içindeki yerleşiklerin, yurt dışında yaptıkları yaklaşık 45,9 milyar dolarlık doğrudan yatırımın yüzde 29,5’i Hollanda’ya, yüzde 14,3’ü Azerbaycan’a ve yüzde 13’ü ABD’ye gitti.
