16 yaşındaki çevre aktivisti İsveçli Greta Thunberg’un Birleşmiş Milletler’deki konuşması dünyayı sarstı. Son yıllarda çevrecilerin odağında havayolları var. Şirketler de bu baskıyı doğrudan hissediyor. Bir bakıyorsunuz uçak bileti alırken fiyatın yanında “Bu havayolu yüzde 45 daha az emisyona sahip” gibi ibareler görüyorsunuz. Havayolları daha çevreci yeni nesil uçaklara geçmeye çalışıyor. Büyük yatırımların yanı sıra kabindeki çöpün geri dönüşümü hatta tek kullanımlık kulaklıkların durumuna kadar birçok konu gündemde!
ÇÖPÜN DEĞERİ
Örneğin İstanbul’dan uçağa bindiniz. Paris’e uçuyorsunuz. Yaklaşık üç buçuk saatlik uçuşta, 180 koltuklu bir uçakta ortalama 35 kilogram çöp oluşuyor. İkram malzemeleri, tuvalete atılan kâğıtlar derken bu miktar, uzun menzilli uçuşlarda ise yolcu sayısı ve havada kalış süresinin uzamasıyla 120 ila 150 kilograma kadar çıkıyor.
Sektörün yıllık oluşturduğu çöp ise tam 6 milyon ton. Uçuşların artması ile birlikte Uluslararası Hava Taşıyıcıları Birliği (IATA) 2030’da 10 milyon uçak çöpü çıkmasını öngörüyor. Bu devasa çöp dağının ise yüzde 75’i geri dönüştürülüyor. Rakam birçok sektörün çok üzerinde! Örneğin dünyada en fazla geri dönüşümün yapıldığı plastik şişelerde bile oran yüzde 30’un biraz üzerindeyken havayollarındaki yüzde 75 rakamı umut veriyor. Hedef bunu kısa vadede çok daha yukarı çekmek.
KULLAN ATTAN DOĞAL ÜRÜNLERE
Geçtiğimiz günlerde Fransız Havayolları Air France, tek kullanımlık çatal bıçak takımı, bardaklar ve karıştırıcılar gibi plastik parçalar yerine çevreye zarar vermeyen malzemelerden üretilen ürünleri kullanmaya başladığını açıkladı. Her yıl 100 milyon plastik bardak yerine kâğıt bardağa geçen şirket, 85 milyon plastik çatal bıçak takımından da vazgeçmiş oldu. Çay-kahve karıştırmak için kullanılan 25 milyon plastik kaşıkla da vedalaşan Air France geri dönüştürülmüş tahta karıştırıcılara geçti. Sadece bu basit adımlar bile yılda 1 milyon 300 bin ton plastiğin kullanılmasına engel olacak.
PLASTİK ŞİŞEDE SU YASAĞI
Birçok ülkede plastik pipetlerin kullanılması yasaklanıyor. Bu yasağı uygulayan havayollarından biri de Air France. Şirketin uçaklarında son 4 yıldır plastik pipet dağıtılmıyor. Benzer kararlar havayollarının yanı sıra havalimanlarında da alınıyor. Örneğin San Francisco Havalimanı’nda plastik şişede su satışı geçtiğimiz aydan itibaren yasaklandı. “Zero Waste SFO” olarak adlandırılan kampanyada bu tür çöplerin sıfıra indirilmesi hedefleniyor.
KULAKLIKLAR NE OLUYOR
Günümüzde birçok havayolu kulaklık dağıtıyor. Eskiden kulaklıkların minik süngerleri değiştirilir tekrar kullanılırdı. Artık paketinden çıkartılıp kullanılan bu kulaklıklar, temizlik görevlileri tarafından toplanıyor ve çöpe atılıyor. Yani bir defa daha kullanma durumu mümkün değil. Atılan kulaklıklar dönüşüm işlemi sırasında ayrıştırılıyor. Plastik ve kablosundan yararlanılıyor.
