UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan 700 yıllık Osmanlı sivil mimarisini bozulmadan günümüze taşıyan Cumalıkızık, hafta sonu turlarının popüler adresi. Zamanında bölgede dağ eteklerine kurulan köylere ‘Kızık’ denirmiş. ‘Cumalıkızık’ kelimesi de oradan türemiş. Bursa’dan 20 dakika, İstanbul’dan ise iki buçuk saatte ulaşım sağlayabilirsiniz. Evler eski ama hepsi kullanılır vaziyette. Hem pansiyon hem de restoran olarak kullanılanları da mevcut. Kalmak isterseniz pansiyon tercih edebilirsiniz. Ama genelde iki saatlik gezi tüm köyü gezmek için yeterli.
‘Kınalı Kar’ dizisini hatırlayanlar var mı? O da bu köydeki konaklardan birinde çekildi. Diziden sonra da yerli turistlerin odağı haline geldi. Köy içi çok keyifli. Mutlaka yürüyüş yaparak keşfetmeli, meydanda dolaşmalısınız.
Köy merkezinde yerel eşyalar, kadınların yaptığı el emeği danteller ve harika yemekler var. İlginizi çekecek birçok detayı göreceksiniz. Tabii köy kahvelerinden birinde de kahve molası vermeyi unutmayın. Osmanlı döneminden günümüze gelen macun geleneğimiz Cumalıkızık’ta hâlâ devam ediyor. Sokaktaki macunculardan rengârenk macunlar alıp tadabilirsiniz. Özellikle çocuklar bayılıyor.
Bir de çok enteresan bir sokağı var: Cin Aralığı… Bir efsaneye göre Kurtuluş Savaşı zamanında Yunan askerleri tüm köylüleri camiye toplar ve camiyi yakmak isterler. Köylüler de camiden kaçarak iki evin arasında ufak bir sokağa girerler. Ama sokak nasıl dar görseniz şaşırırsınız. Uzaktan bakıldığında da çıkmaz sokak gibi görülüyor. Yunanlılar: “Buradan insan geçmesi mümkün değil. Olsa olsa cin işi” demişler. O gün bugündür o sokağın adı ‘Cin Aralığı’ olarak tarihe geçmiş.
Köyün içindeki müzeyi de gezmenizi öneririm. Bir de çok eski bir camisi var. Atmosferine bayıldım. Biz Kirazlıbahçe’de kahvaltı yapmıştık. Her şey doğal, tam bir köy ortamı, etrafta kuş sesleri, çocuklar için oyun alanı olan müthiş bir keyif noktası. Kalabalıktan da uzak… Kirazlıbahçe ismi de bahçedeki kiraz ağaçlarından geliyor. Kahvaltıdan sonra ağaçlardan kirazları toplayıp yemiştik. Mutlaka burada kahvaltı yapmanızı ya da öğlen yemeği yemenizi öneririm. Pişileri de efsane…