BODRUM, MUĞLA (İHA) – Uzmanından tavsiye: “Epilepsi nöbeti geçirene soğan ya da kolonya koklatmanın yararı yok”
MUĞLA – Epilepsi hastalarına nöbet geçirdiğinde koklatılan soğan yahut kolonyanın hiçbir yararı olmadığı ortaya çıktı. Acıbadem Bodrum Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Selvi Okundu epilepsi hastalığıyla ilgili kıymetli bilgiler verdi. Epilepsi nöbetinin “dalma, göz kırpma, sıçrama, baş karışıklığı ve his değişikliği” üzere pek çok çeşidi olduğuna dikkat çeken Dr. Okundu nöbet geçiren bireye kesinlikle müdahale etmek gerektiğini lakin soğan-kolonya üzere keskin kokular koklatmanın hastaya bir yararı olmadığını söyledi.
Dr. Selvi Okundu, ülkemizde epilepsiye, öbür ülkelerde olduğu üzere yüzde 0,5 ila 1 üzere yüksek bir oranda rastlandığını belirterek hastalığın bayanlarda da erkeklerde de birebir oranlarda görüldüğünü ve en sık 20 yaş ve altı ile 65 yaş sonrası görüldüğünü tabir etti. Epilepsinin kabaca fakal ve jenelize nöbetler olmak üzere 2’ye ayrıldığı konusunda bilgi veren Dr. Okundu “Jeneralize nöbetler halk ortasında bilinen kasılma-çırpınma, idrar kaçırma, köpürme formunda görülen nöbetlerdir. Lakin bunların dışında dalma, sıçrama, irkilme, berbat koku duyma, baş karışıklığı, dejavu, dehşet, telaş, yalanma-yutkunma-şapırdatma formunda nöbetler görülebilir” dedi.
Dr. Okundu hastalığa yol açabilecek etmenleri şöyle sıraladı: “Epilepsi nedenleri çok çeşitlidir. Felç, beyin tümörleri, çok alkol, uyuşturucu kullanımı, travmatik beyin hasarı, beyin enfeksiyonları, kimi genetik hastalıklar ile demans üzere öteki nörolojik hastalıklar.”
“Her nöbet dışarıdan anlaşılmaz”
Epilepsinin kalıtsal bir hastalık olmadığını yani anne babadan çocuklara geçmeyeceğini vurgulayan Dr. Okundu, buna karşın epilepsinin, kimi ailelerde gelişme eğiliminin daha fazla olduğunu söyledi. Dr. Okundu, “yaş ve aile hikayesine bağlı olmakla birlikte, baş travması, demans, çocuklukta geçirilen nöbetler, inme ve öteki dönorsel hastalık geçirenler ile beyin enfeksiyonu geçirenler risk kümesinde yer alır” diye konuştu.
Epilepsi nöbetlerinin de çeşitli olduğuna ve dışarıdan fark edilmediğine değinen Dr. Okundu, yalnızca dalma, göz kırpma ya da dehşet, öfke üzere his değişiklikleriyle de nöbet geçirilebileceğini anlattı.
Nöbet sırasında ne yapmalı ne yapmamalı
Dr. Okundu, hasta nöbet geçirdiği esnada “mutlaka” müdahale edilmesi gerektiğini vurguladı ve şunları söyledi: “Normal kurallarda nöbet resen 1-2 dakika içinde sonlanır. Sonlanmıyorsa sıhhat gruplarına haber verilmeli. Hasta nöbet geçirdiği esnada etrafta hastaya ziyan verebilecek keskin bir cisim varsa uzaklaştırılmalı. Hastanın boğazını sıkan kravat, eşarp üzere giysiler gevşetilmelidir. Kişi kendine geldikten sonra süreksiz şuur kaybı, yorgunluk olabilir. Bu yüzden hasta bir müddet dinlendirilmelidir.”
Bayılan hastaya soğan ya da kolonya koklatmanın hastanın ne çabuk ayılmasında ne de tedavisinde bir tesiri olmadığına dikkat çeken Dr. Okundu Dr. Okundu, nöbet geçiren kişinin kolunu bacağını tutma ve bastırmanın sakıncalı olduğunu, hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmanın çene çıkığı, dişleri kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından kırılması, kanama üzere aksiliklere neden olabileceğini lisana getirdi.
“Hastalar uzun mühlet aç ya da uykusuz kalmamalı”
Epilepsi hastalığıyla beslenme ortasındaki bağlantıyı de anlatan Dr. Okundu çok kahve, çay ve kola tüketimiyle nöbetlerin tetiklenebileceğinin altını çizdi. Dr. Okundu, “Hastanın, hayatını epilepsinin gerekliliklerine nazaran düzenlemesi gerekir. Nöbeti tetikleyebilecek besin ve ortamlardan uzak durmak gerekir. Bu da hastanın en çok uykusuzluk, uzun açlık üzere durumlardan uzak kalmasını gerektirir. Çay, kahve ve kola üzere uyarıcı hususların çok tüketimi ise nöbetleri tetikleyebilir” dedi.
Dr. Okundu, epilepsinin anne- baba olmaya mahzur olmadığını hatırlattı ve “Anne adayı, hamile kalmadan evvel kesinlikle nöroloji hekimi ile görüşmeli, nöbet denetimi ile uygun antiseptik ilaç tedavisi yapılmalıdır” diye konuştu.
