Peki, soru gelmesi muhtemel konular hangileri? Sorulan sorulara nasıl dikkat edilmeli? Hangi konularda hangi ifadeler önemli? Tonguç Akademi uzmanları Liselere Geçiş Sınavı’nda (LGS) soru gelmesi muhtemel konuları ve soruları çözerken kolaylık sağlayacak tüyoları sizler için açıkladı. Uzmanlardan ders ders taktikler şöyle:
TÜRKÇE
Türkçe’de fiil çatısı, cümle türleri, anlatım bozukluğu konularından soru gelmeyecek. Sorular ağırlıklı olarak parçada anlam, tablo grafik, soruları kısmından fiilimsi, yazım ve noktalamadan gelecek. Bu tarz soruları çözerken her soru için dikkat etmemiz gereken taktikler var. Örneğin, sözcükte anlam konusunda yerine koyma metodunu kullanabiliriz. Yani herhangi bir sözcük hangi anlamdan biriyle ‘kullanılmıştır ya da kullanılmamıştır’ sorularında verilen anlamı yerine koyma yöntemiyle uyguladığımızda sorunun cevabı ortaya çıkacaktır. Deyimler ve atasözlerinde geçmiş yıllardaki örnek sorulara bakmak ve bol bol tekrar etmek bize ciddi bir net artışı sağlayacaktır. Görsel yorumlama, tablo grafik yorumlama sorularında soru benden ne istiyor, bana ne vermiş mantığıyla ilerlemek istiyor. Sorunun kökü dikkatli bir şekilde okunduktan sonra sorunun üst kısmında verilen bilgiler bütünüyle gözden geçirilmeli ve o şekilde sorular cevaplanmalıdır. Metin türleri sorularında üstte verilen anlamlar çok çok önemlidir. Üstte verilen bir açıklamanın dışında bir cevaba yönelmek bize yanlış yaptırtır. Dolayısıyla üstte verilen açıklamalara dikkat etmemiz gerekir. Son yıllarda ‘kesin olarak söylenebilir’ tarzı soruların üst üste geldiğini görüyoruz. Bu yıl da bu sorulardan bekliyoruz. Bu sorularda metinden çıkacak yanıtlara bakmamız gerekir. Yorum yapmak bizi hataya yöneltir. Fiilimsi konusundan mutlaka soru bekliyoruz. Zaten üst kısmında açıklanacaktır. Öğrenciler fiilimsinin -ma, -me olumsuzluk ekini alabildiğini unutmamalı. Noktalama işaretlerinde virgül önemli. ‘Boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre ne getirilmelidir?’ sorularında yapısal bağlantılara dikkat etmek gerekir. ‘Ama, fakat gibi bağlaçlardan önce olumlu bir ifade varsa ardından olumsuz bir ifade gelir ya da tam tersi olur. Ana düşünce sorularında paragrafın son cümleleri can kurtarır. Paragrafın sonunda söylenen ‘ama, fakat, özetle, bu yüzden’ gibi kelimelerden sonra ana cümle gelebilir. Grafik sorularında verilen her bilgiyi dikkatli bir şekilde gözden geçirmek gerekir.
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
Bu derste öğrencilerin mutlaka milli egemenlik ve milli beraberlik kavramlarını çok iyi bilmeleri gerekir. Bu kavramların sorulacağı bir soruda seçeneklerde karşılarına çıkacaktır. Kuvayi Milliye’nin, manda ve himayenin, TBMM’nin, ulusal sınırların yapılan, yapılan kongre ve savaşların bu kavramlardan hangisiyle bağlantılı olduğunu bilmek sınavda doğru yapmak açısından çok önemli. Hemen hemen her yıl sorulan Atatürk milliyetçiliği konusuna da mutlaka dikkat etmemiz gerekir. Atatürkçülük’ün ırkçılıkla alakası olmadığı birçok sene soruldu. Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinde, özellikle inkılapçılık olmadığı, birinci dönem konuları düşünülürse sorulma ihtimali yüksek. Çünkü Atatürk Kurtuluş Savaşı yıllarında, Birinci Dünya Savaşı yıllarında inkılapçılık özelliğini göstermemiştir. Sonraki yıllarda Cumhuriyet’in ilanından sonra devrimlere önem vermiştir. Bu kazanım birçok sınavda doğru cevap olarak karşımıza gelir. Siyasi, askeri, hukuki, sosyal kavramları 2020 LGS’de birçok öğrencinin önüne doğru cevap olarak gelme ihtimali vardır. Bunların anlamını çok iyi bilmemiz lazım. TBMM’nin açılışının siyasi bir olay olduğu, İstiklal Mahkemeleri’nin hukuki kararlar verdiği, Tekalif-i Milliye’nin askeri alanda bir düzenleme olduğunu öğrenciler bilmeli. Askeri başarıların siyasi başarılar getirdiği, olayların hukuksal bir zeminde çözülmek istendiği birçok LGS sorusunda karşımıza çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda içinde bulunduğu durum ve kapitülasyonlar birçok öğrencinin önüne soru olarak geliyor.
MATEMATİK
Matematikte güncel konularla bağlantılı bakteri, virüs, plastik atık sorunu gibi konularda bilimsel gösterimin, üslü ifadelerin ya da karaköklü ifadelerdeki yaklaşık değer sorularının örnek sorulara bakılarak geleceği düşünülebilir. Buna karşı öğrenciler hazırlıklı olmalılar. Konularla alakalı bilmemiz gereken önemli tüyoları şöyle sıralayabiliriz: Çarpanlar ve katlarda bir sayının çarpanlarının aynı zamanda onun bölenleri olduğu unutulmamalı. Başlangıç ve bitişler, ağaç dikme gibi sorularda uzunluk aralığa bölündükten sonra 1 eklenmesi gerekir. Bu da önemli bir bilgi. Veri analizinde bir sütun grafiğini daire grafiğine dönüştürürken önce verilerin toplanması gerektiği sonra bulunan toplam 360 dereceye oranlanarak her bir sütuna karşı gelen daire diliminin merkez açısının hesaplanması gerektiği unutulmamalı. Olasılık konusunda bazı sorularda olasılığın durumu baştan belli değildir. Böyle sorularda önce olası durumlar oluşturulur daha sonra aralarından olası durumlar seçilir. İstenilen olası durum sayısı tüm olası durumların sayısına da oranlanabilir. Bazı sorularda birden fazla özellik istenebilir. Mesela, ‘Rakamlar arasında seçilen bir sayının çift asal sayı olma olasılığı kaçtır?’ sorusunda istenilen durum hem çift hem asal olması olduğu için buna uyan sadece 2 rakamı vardır. İstenilen durum sayısı 1’dir. Sınavda olasılık konusu kolay olsa da en fazla diğer konularla birleştirilebilen bir konu. Veri analizi, köklü ifadelerle birleşebileceğinden öğrencilerin birden çok kazanımlı soruya karşı hazırlıklı olması gerekir. Tüm olası durumların eşit olduğu olaylarda istenilen olası durum ne kadar büyükse o olayın olma olasılığı o kadar fazla olur. Matematik için özetle geçen senelerde karşılaştığımız tek konu içeren sorular yerine daha çok konuların birleştirildiği sorulara karşı hazırlıklı olmalıyız.
FEN BİLGİSİ
Fen bilgisi soruların baktığımızda mevsimler ve iklim ünitesinde mevsimlerin oluşum nedenlerini sorgulayan sorulara karşı dikkatli olmalıyız. Bu ünitede iklim ve hava hareketleri gibi kavramlar arasındaki farklar belirlenmeli, günlük yaşam durumlarına uyarlanmalı. Hava durumunun günlük hayattaki etkisini sorgulayarak başlayabiliriz. DNA ve genetik kod ünitesinde ailemizden gelen kalıtsal özellikleri öğrenmeye başlıyoruz. Genetik miras, genetik yapı ve bundan daha zor farklı Latince kelimelere karşı bir sözcük oluşturmalıyız. Bu arada pandemi sürecinde koronavirüsün nasıl mutasyon geçirdiğini araştırıp öğrenmeliyiz. Basınç ünitesinde hangi durumlarda katı basıncın arttırılıp azaltılabileceği, sıvı basıncının hangi değişkenlere bağlı olduğu, açık hava basıncı değerinin nelere bağlı olduğu soru olarak mutlaka karşımıza gelecektir. Bununla alakalı doğru cevaba ulaşabilmek için kullanmamız gereken uygun düzenekleri araştırmalı ve öğrenmeliyiz. Deney verileri olarak kullandığımız bağımlı değişken, bağımsız değişken ve kontrol edilen değişkenleri deney düzenekleri üzerinde kullanmak da soruları rahatlıkla cevaplamamızı sağlayacaktır. Bağımlı değişkenin sonuç olduğunu unutmamak gerekir. Madde ve endüstri ünitesi periyodik tablonun keşfiyle başlıyor. Metal, ametal ve yarı metallerin özelliklerini bildiğimizde günlük hayatta kimyasal değişimlere neden olan tepkimeleri öğrendiğimizde bu ünitende de kolay kolay soru kaçırmayız.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
Ayet ve hadisler üzerinden çıkarım soruları mutlaka gelecektir. Dolayısıyla MEB’in örnek sorularda da yer verdiği gibi, ayet ve hadislerin hangi kavrama denk geldiği, ayette neyin vurgulandığı konusunda öğrencilerin hazırlıklı olması gerekir. Koronavirüs dolayısıyla temizlik, kişi haklarına dikkat etmek, toplumsal ya da fiziki yasalarla alakalı bir sorunun gelmesi bekleniyor. Surelerin verdiği mesajları ve güncel konuları doğru yorumlayan öğrenci din sorularında zorlanmayacaktır.
İNGİLİZCE
LGS 2020 İngilizce sorularında gramer konusu gelmeyeceğinden öğrencilerin kelime eksiklerine dikkat etmeleri gerekir. Kelime eksiği olan öğrencilerin sorulardaki kelimeleri ayırt etmeye çalışırken, en azından diğerinde farklı bir kelimenin olduğu seçeneği işaretlemeleri artı puan kazandırabilir. Örneğin, ‘friendship’ konusunda bir arkadaşın üç seçenekte olumsuz, bir seçenekte olumlu özelliği verilebilir. Beş ünite için eşit dağılımda yani her üniteden ikişer soru çıkması yüksek bir olasılık. Bir tablo sorusu, bir grafik sorusu, iki metin sorusu, 1-2 kelime bilgisini hedef alan soru, 3-4 adet diyalog sorusu, ve bir adet resimli soru gelmesi muhtemel.
