Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşu TÜBİTAK’ın uyumunu yürüttüğü AB Çerçeve Programı Ufuk2020’ye Türkiye, 2014 yılında dahil oldu ve bugüne kadar 265,8 milyon avro ulusal katkı hissesi ödedi.
Avrupa’nın önde gelen kurumlarıyla paydaşlıklar kurup, büyük ölçekli iş birliği projelerinde yer almayı mümkün kılan programda Türkiye, son iki yılda güçlü bir ivme kazandı. Bu yıl açıklanan davet sonuçlarıyla toplamda 267,1 milyon avro hibe dayanağıyla, birinci kez AB çerçeve programlarında ödenen katkı hissesinden daha fazla bir kaynak Türkiye’ye geri dönmüş oldu.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, mevzuya ait yaptığı açıklamada, elde edilen başarıda TÜBİTAK’ın öncü bir rol oynadığını tabir ederek, şunları kaydetti:
“Türkiye, uzunca bir müddettir AB çerçeve programlarına katılıyor. Bu programlarda bir havuz sistemi kelam konusu. Biz ülke olarak her sene bu havuza belirli bir ölçü katkıda bulunuyoruz. Lakin bu katkıların fon olarak bize dönüşü maalesef istediğimiz düzeylerde olmuyordu. Avrupa Birliği’nin (AB) 2014-2020 yıllarını kapsayan Ufuk2020 Programı’nda bir unsur imza attık. Son iki senede TÜBİTAK liderliğinde attığımız adımlar meyvelerini verdi. Böylelikle, 2000’li yılların başından bu yana tam üyesi olduğumuz AB çerçeve programlarında birinci sefer sisteme koyduğumuzdan daha fazlasını, hem de program daha bitmeden geri aldık.”
“Ufuk2020’den daha alacağımız var”
AB Komitesi ile bu yıl yaptıkları müzakerelere de değinen Varank, 2020’de Ufuk2020’ye katkı hissesi ödemediklerini belirtti. Varank, şu değerlendirmede bulundu:
“Ufuk2020 kapsamında şimdiye kadar 267,1 milyon avro hibe takviyesi aldık. Program sonuna kadar bu ölçünün daha da artmasını bekliyoruz. Bu beklentimizin temelinde, başvurusu hala devam eden 1 milyar avro bütçeli Yeşil Mutabakat Daveti ile başka davetler var. Özetle, Ufuk2020’den program sonuna kadar diğer bütçeler de gelecek.”
Varank, TÜBİTAK’ın son yıllarda ulusal dayanak programlarında vizyoner bir dönüşüme imza attığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Araştırma ve yenilik ekosistemimizde, tesir odaklı ve birlikte geliştirmeyi temel alan bir yaklaşımı takip ediyoruz. Son iki senede, yenilik ekosistemindeki tüm paydaşlarla adeta bir mekik diplomasisi yürüttük. TÜBİTAK, memleketler arası iş birliklerine iştiraki özendirmek için çok çeşitli takviye ve ödül programları düzenledi. Ufuk2020 davetleri resmi olarak açılmadan evvel uzmanlarımız ilgili paydaşları tespit etti, onlarla temasa geçti ve müracaatta bulunmalarını teşvik etti. Ayrıyeten AB’de alanında başarılı oyuncular ile ülkemiz paydaşlarını bir ortaya getiren, milletlerarası proje pazarı aktiflikleri düzenledik. Başarılı kuruluşlarımızla yeni müracaatta bulunacaklar ortasında deneyim paylaşımını mümkün kıldık. TÜBİTAK’’ın yürüttüğü bu faaliyetler firmaları cesaretlendirdi, müracaatlara daha güzel hazırlanmalarını sağladı ve ülkemize katma bedel olarak geri döndü.”
“Yeni iş birliklerinin önü açılıyor”
Koordinatörlük Programı kapsamında verdikleri dayanaklar sayesinde, Türk firmalarının projelere ortak olmanın ötesine geçtiğinin altını çizen Bakan Varank, şu tabirleri kullandı:
“Firmalarımız artık, Avrupa’dan çok sayıda kuruluşun dahil olduğu büyük konsorsiyumları önder firma olarak koordine etmeye başladı. Ufuk2020, şirketlere finansa erişimin yanında çok daha öteki avantajlar da sağlıyor. Program kapsamında ortaya çıkardığınız eseri, AB piyasalarına çok daha kolay satabiliyorsunuz. Zira ortaya Avrupa Komitesi referanslı bir eser koymuş oluyorsunuz. Hiç elbet bu durum, global ticareti kolaylaştırıcı bir tesir de oluşturuyor. Ayrıyeten konsorsiyumlarda yer almanız, ortaklarınızla orta vadede yeni ticari işbirliklerinin de önünü açıyor.”
TÜBİTAK’tan her adımda dayanak
TÜBİTAK, Türkiye’den yapılan müracaatları teşvik etmek ve başvurulardaki muvaffakiyet oranını artırmak gayesiyle araştırmacılara yönelik, seyahat takviyesi, proje ön kıymetlendirme ve eğitim takviyeleriyle çok ortaklı projelerde koordinatörlük vazifesi üstlenen Türk paydaşlara, eğitim, proje yazma, ön kıymetlendirme ve tertip gerçekleştirme dayanakları sunuyor.
Son yıllarda AB çerçeve programlarındaki muvaffakiyetlerde, TÜBİTAK tarafından verilen dayanaklarla bilhassa 2019’da İstanbul’da düzenlenen ICTurkey ve Brüksel’de düzenlenen “Geleceğin Şehirleri” memleketler arası proje pazarlarının, ulusal uyum ofisinin ulusal ve memleketler arası paydaşlarla yaptığı görüşmelerin ve yönlendirdiği ağ kurma faaliyetlerinin büyük tesiri oldu.
Türkiye Araştırma Alanı’nda (TARAL) yer alan paydaşlardan gelen talepler üzerine, TÜBİTAK tarafından bilgi ve eğitim günleri düzenlenmesinin yanı sıra ulusal irtibat noktalarında, programa müracaat yapmak isteyen her türlü kurum, kuruluş ve araştırmacıya, AB Çerçeve Programı uzmanları ve başarılı kuruluşların katkılarıyla bilgilendirmeler yapıldı.
Avrupa’da alanında tecrübeli proje koordinatörlerinin çeşitli etkinlikler vasıtasıyla Türkiye’ye davet edilerek, üniversite ve sanayi kuruluşlarıyla görüştürülmesi, yetkinliklerin anlatılması, Türk firmalarının daha güçlü konsorsiyumlarda yer almasını sağladı.
AB takdirle karşıladı
TARAL’ın, Avrupa Araştırma Alanı (ERA) ile eş güdüm çalışmalarından ve Türkiye’nin Ufuk2020’deki muvaffakiyetinden Avrupa Komitesi’nin 2020 Yılı Türkiye Raporu’nda da takdirle kelam edildi. Raporda, Türkiye’nin bilim ve araştırma faslı hazırlıklarının çok ileri seviyede olduğu tespit edildi.
Bu yıl tamamlanacak Ufuk2020 Programı kapsamında gösterilen muvaffakiyetin, 2021-2027 yıllarında yürütülecek 9. Çerçeve Programı Ufuk Avrupa kapsamında artarak devam etmesi amaçlanıyor.
Kurumlar, Ufuk2020 Programı ve TÜBİTAK takviyeleri üzerine detaylı bilgi almak için “ufuk2020.org.tr” sitesinden faydalanabiliyor.