Bakan Koca, “İtalya, Güney Kore ve Irak ile olan tüm yolcu uçuşlarını tedbiren durdurduk” dedi. Bu açıklamadan saatler sonra Şırnak Silopi’deki Habur Sınır Kapısı, iki yönlü olarak, geçişlere kapatıldı. Yüzlerce TIR şoförü ve ihratacatçı endişe içinde beklerken, önemli bir pazar konumundaki Irak’a olan ticaretin sürmesi için ilginç bir yöntem geliştirilmiş durumda.
İKİ AYRI ŞOFÖR TAŞIYACAK
Uluslarararası Nakliyeciler Derneği Strateji ve İş Geliştirme Başkanı Fatih Şener, son şeklini vermek üzere oldukları o formülü Hürriyet’e açıkladı: “Irak’a her gün bin 500 TIR’ımız gidiyor. Aynı sayıda TIR da, Irak’tan Türkiye’ye geliyor. Ticaretimizin insani bir yönü de var. Bizden giden ürünleri başka yerden alma imkanları zor. Aynı şey İran için de geçerli. Sağlık Bakanlığı ile birlikte şöyle bir formül geliştirdik. Bizim TIR’ımız, Habur’dan geçtikten sonra tampon bölgede duracak. Çekici Türkiye’ye dönecek, mal yüklü dorse tampon bölgede kalacak. Bu sırada, Irak tarafındaki İbrahim Halil Sınır Kapısı’ndan giriş yapacak Iraklı şoför çekici ile gelip dorseyi alıp götürecek. Bizden giden şoför ile karşı taraftan gelecek şoförün temasını sıfıra indirmeyi planlıyoruz. Gidecek TIR’da, hijyen için gerekli malzeme ve maskeler de bulunacak. Bu formülü bugün (dün) öğleden sonra uygulamaya alacağız. Aynı formülü bir hafta içinde İran için de hayata geçirmeyi planlıyoruz. Türkiye’den giden mallara İran’ın ihtiyacı çok fazla. İran’ın, Azerbaycan, Ermenistan ve Afganistan’la kapıları kapalı.”
Irak, dış ticaret fazlası verdiğimiz ülkelerin başında geliyor. Coğrafi yakınlığın da verdiği avantaj ile Türkiye’nin çeşitli illerinden yüzlerce firma Irak’a ihracat yapıyor. Yumurta, beyaz et, ayçiçek yağı, un, bisküvi, turunçgiller ve demir çelik başta olmak üzere bir dizi ürün bu ülkeye ihraç ediliyor. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Irak’a geçen yıl yapılan ihracat 10 milyar 224 milyon TL. Irak’tan yapılan ithalat ise 2 milyar 678 milyon TL olarak kayıtlara girdi. Bir başka ifade ile ithal edilen her bir birimlik ürüne karşılık 5 birimlik ürün ihraç ediliyor.
TAVUKLAR KESİME GİDİYOR
Irak pazarı, Afyon, Konya, Kayseri, Bolu, Balıkesir gibi illerde kümelenen yumurta üreticileri için oldukça önemli. Üreticiler bir süredir İran üzerinden bu ülkeye ürün gönderiyordu. Ancak, İran’a açılan kapıların tedbiren kapatılması bir çok üreticiyi olumsuz etkilemeye başlamış durumda. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkan Yardımcısı Nevzat Tezcan son duruma ilişkin şu bilgileri paylaştı: “Bizler bir süredir Irak’a, İran üzerinden yumurta gönderiyorduk. Bu durum maliyetimizi artırsa da bu ticareti yapmaya devam ediyorduk. Ta ki, bir hafta önceye kadar. İran ile olan kapılar kapanınca yumurta gönderemez olduk. Irak pazarına her hafta 150 TIR yumurta gönderiyorduk. Ancak artık bu malı gönderemiyoruz. Gönderemeyince, tavukları kesime vermeye başladık. Tavuk varlığını yüzde 10 azaltacağız mecburen. Kesimhanelerde büyük bir yoğunluk var bu nedenle. Bu durum, çiftliklerde çalışan kişilerden, TIR şoförlerine, bu işin ticaretini yapan aracılardan biz üreticilere değin birçok kesimi olumsuz etkiliyor.”