Marmara Üniversitesi (MÜ) İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Karnelerin verilmesiyle başlayan üç aylık yaz tatili ‘3T’ olarak tabir edilen telefon, tablet, televizyon bağımlılığını ne yazık ki tetikliyor. Bu iletişim araçlarının kullanılmasını sağlayan en temel etmen ebeveynlerin tutumudur. Özellikle yaz döneminde çocukların ödüllendirilmesi amacıyla gelişigüzel şekilde kullandırılan akıllı telefon ve tabletler birçok riski de beraberinde getiriyor.” dedi.
Kırık, yaptığı açıklamada, teknolojinin hızla geliştiğini belirterek, bu durumun iletişim sürecini hızlandırmakla birlikte bağımlılık sorununu da beraberinde getirdiğini söyledi.
Teknolojinin özellikle çocuklar ve gençler için hem çok hızlı çözüm üretimi sağladığını hem de bağımlılık riskini ortaya koyduğunu aktaran Kırık, “Karnelerin verilmesiyle başlayan 3 aylık yaz tatili ‘3T’ olarak tabir edilen telefon, tablet, televizyon bağımlılığını ne yazık ki tetikliyor. Bu iletişim araçlarının kullanılmasını sağlayan en temel etmen ebeveynlerin tutumudur. Özellikle yaz döneminde çocukların ödüllendirilmesi amacıyla gelişigüzel şekilde kullandırılan akıllı telefon ve tabletler birçok riski de beraberinde getiriyor.” diye konuştu.
Kırık, televizyonun da yeni medyaya entegre olmasıyla çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumsuz yönde etkilediğini belirterek, Türkiye’de yapılan birçok araştırmada dijital bağımlılığın yaş oranının her geçen gün düştüğünün ortaya konduğunu vurguladı.
“Çocukları yanlış şekilde ödüllendirmeyin”
Bebeklikte başlayan akıllı telefon, tablet ve televizyon sevgisinin ilerleyen yıllarda bağımlılığa dönüştüğünü ifade eden Kırık, bu durumun çocukların okul başarısını ve yaptıkları işe motivasyonlarını da düşürdüğünü söyledi.
Kırık, yurt dışında yapılan araştırmada 13-17 yaş arası çocukların ve gençlerin yüzde 73’ünün kendilerine ait akıllı telefonlara sahip olduğu, yüzde 24’ünün ise sürekli çevrimiçi şekilde internet ortamında kaldığını gösterdiğini anlatarak, şöyle devam etti:
“Bu istatistikler oldukça dikkat çekicidir. Özellikle bebeklikte emzik yerine tablet, telefon verilmesi, mama yerken televizyonun açılması ve ağlama esnasında teknolojik cihazlarla bebeklerin susturulması ‘3T’ bağımlılığının yaygınlaşmasına sebebiyet vermektedir. Akıllı telefonsuz yaşayamama ve sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu adı verilen ‘nomofobi’ çocuklarda yaygın şekilde görülmektedir. Yaz aylarında sınavların ve derslerin olmayışı da bu tarz psikolojik hastalıkları tetiklemektedir. Ebeveynlerin yanlış şekilde çocukları ödüllendirme yoluna gitmesi de ruhsal sorunları beraberinde getirmektedir. “
Bebeklikte başlayan çocukluk ve ergenlik dönemlerinde devam eden “3T” bağımlılığının iletişimi bozuk nesillerin yetişmesine de yol açtığına işaret eden Kırık, bu durumun meramını doğru düzgün anlatamayan, asosyal kuşakların oluşumuna zemin hazırladığına vurgu yaptı.
Ebeveynlere uyarılar
Sanal dünya aracılığıyla oluşan dile mecbur kalan çocukların sınavlarda kendisini doğru yansıtamadığını ve başarı oranlarının düştüğünü dile getiren Kırık, şu değerlendirmede bulundu:
“3T bağımlılığı tedavi edilemediği müddetçe gelecek adına büyük olumsuzluklar yaşanabilmektedir. Özellikle yaz dönemlerinde ebeveynlerin çocuklarıyla daha fazla ilgilenmesi, sosyal aktivite planlarının yapılması, bir çizelge kullanılarak televizyon, tablet ve telefon kullanımının sınırlandırılması, yaz döneminde çocukların çeşitli sanatsal ve sportif faaliyetlere yönlendirilmesi bir sonraki dönem için oldukça faydalı olacaktır. Özellikle belirli günlerde uygulanacak akıllı telefon orucu ve dijital detoks da son derece önemlidir. Bu sayede çocuk kitap okumaya, sosyalleşmeye teşvik edilmektedir.”
Kırık, çocuklardaki teknoloji bağımlılığına vurgu yaparak, “Çocuklar gereğinden fazla internette vakit geçiriyorsa, tabletleri, akıllı telefonları ellerinden alındığında yoğun tepki veriyorsa, devamlı televizyon karşısında vakit geçirmeyi arzuluyorsa teknoloji bağımlısı olması kuvvetle muhtemeldir. Bu tarz durumda olan çocuk ve gençler için psikolojik destek alınması ve teknoloji bağımlılığı tedavisi uygulanması çok önemlidir.” diye konuştu.
