(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
Behiye Selin Taner
İSTANBUL, 2 Eylül (Reuters) – Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde %1.5 https://tmsnrt.rs/2k8VNhL ile beklentilerden daha düşük bir daralma kaydederken, iç talepteki toparlanmaya karşın yatırımlardaki düşüş dikkat çekti.
Öte yandan ekonomi bir önceki çeyreğe göre yavaşlayarak da olsa pozitif performans gösterdi ve %1.2 büyüyerek ekonominin resesyonun etkilerinden sıyrıldığına işaret etti.
Verilere göre özel tüketim harcamaları yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %1.1 ile ilk çeyreğe göre daha düşük bir daralma kaydederken, yatırımlarda ise %22.8 ile daha yüksek bir daralma gözlendi. Bu dönemde mal ve hizmet ihracatı %8.1, kamu harcamaları %3.3 arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre GSYH ikinci çeyrekte zincirlenmiş hacim endeksi olarak bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1.5 azalırken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi bir önceki çeyreğe göre %1.2 arttı.
TÜİK ilk çeyrek için %2.6 olarak açıkladığı daralmayı %2.4 daralma olarak revize ederken, mevsimsellikten arındırılmış veriyi ise %1.3'ten %1.6'ya revize etti.
Reuters'ın 18 ekonomistin katılımı ile yaptığı ankete göre gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yılın ikinci çeyreğinde iç talepteki yavaşlama ve yatırımlardaki zayıf seyrin etkisiyle %2 daralması, ilk çeyreğe göre ise sınırlı pozitif büyüme kaydetmesi bekleniyordu. Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, özel tüketimdeki daralmanın yavaşlamasının büyümedeki toparlanmada etkili olduğunu, yatırım cephesindeki daralmanın hızlanmasının ise ikinci çeyrekte küçülmenin temel kaynağı olduğunu söyleyerek, “Net ihracat büyümeyi destekledi ancak iç tüketimdeki toparlanmanın ithalata yansıması ile net ihracat katkısı ilk çeyreğe kıyasla azaldı” dedi ve şöyle devam etti:
“İkinci çeyrek itibariyle dipten çıkışın başladığını düşünüyoruz. Yılın ikinci yarısında büyümenin artıya geçmesini bekliyoruz. Üçüncü çeyreğe dair öncü göstergeler toparlanma görüşümüzü destekliyor ancak bu toparlanmanın şimdilik kırılgan olduğunu belirtmek gerek. İkinci yarıda toparlanmanın boyutunu TCMB faiz indirimlerinin seyri ve küresel risk iştahı belirleyecek. 2019 toplam büyüme tahminimizi %0'da koruyoruz.”
ING Bank'ın yaptığı hesaplamaya göre toplam yatırımlar büyümeye %7.1, özel tüketim ise %0.6 negatif katkı sağlarken, kamu harcamalarının %0.5, net ihracarın ise %5.7 pozitif katkısı gözlendi.
GSYH'yı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım sektörü toplam katma değeri %3.4 artarken, sanayi sektörü %2.7, inşaat sektörü %12.7 azaldı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri %0.3 azaldı.
En yüksek daralmanın gözlendiği inşaat sektörünün ekonomiye negatif katkısı da %1 oldu.
TÜİK verilerine göre takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1.4 azaldı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, 2019 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla %15 artarak 1.02 trilyon TL oldu.
Bir diğer açıklama ile TÜİK bağımsız yıllık olarak GSYH'nin 2018 yılı büyümesini de %2.6'dan %2.8' revize etti. Geçmiş dönemlere ait veriler de ağırlıklı pozitif yönde olmak üzere revize edildi.
Kişi başına GSYH ise 2018 yılında cari fiyatlarla 45,750 TL, dolar cinsinden 9,693 dolar oldu.
Dolar/TL beklentilerden daha düşük bir daralmaya işaret eden GSYH ve daralmanın hız kaybettiğine işaret eden Ağustos PMI verilerinin ardından 5.83'lü seviyelerden 5.80'nin altına kadar geriledi. Dolar/TL saat 1140'ta 5.8125 seviyesinde bulunuyor.
https://tmsnrt.rs/2kbovP4
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^>
