(Görüş ve detaylar eklendi)
Behiye Selin Taner
İSTANBUL, 3 Eylül (Reuters) – Yıllık enflasyon Ağustos'ta 1.64 puanlık düşüşle %15.01'e gerilerken, manşet ve çekirdek enflasyonda gözlenen düşüşün yanı sıra Eylül ve Ekim'de baz tesiriyle enflasyonun tek haneli düzeylere gerileyebilecek olması TCMB'nin faiz indirimi konusunda elini kuvvetlendiriyor.
Bu çerçevede ekonomistler gelecek haftaki PPK toplantısında 200-250 baz puan civarında faiz indirimi bekliyor.
TÜFE geçen yılın Ağustos ayında %2.3, Eylül'de %6.3, Ekim'de ise %2.67 artmıştı. Öte yandan baz tesiri Kasım ve kısmen Aralık'ta ise yıllık enflasyonda yükseltici tesirde bulunacak. Geçen yılın Kasım ayında TÜFE %1.44, Aralık'ta ise %0.4 düşüş göstermişti.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Ağustos'ta beklentilerin altında aylık %0.86 artış gösterirken, yıllık enflasyon ise Temmuz'daki %16.65'ten %15.01'e geriledi.
Dolar/TL yıllık enflasyonun beklentilerin üzerinde bir düşüş göstermesi akabinde 5.77'nin altına geriledi. Gösterge 10 yıllık tahvil getisindeki düşüş ise 40 baz puanı aştı. aylık en fazla düşüş gösteren kümeler araba ve akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün tesiriyle ulaştırma ile besin olurken, en yüksek artış son artırımların tesiriyle alkollü içecekler ve tütün kümesinde gözlendi.
Reuters anketinde TÜFE'nin Ağustos'ta sigara ve doğalgaz başta olmak üzere artırımların tesiriyle aylık %1.3 artış göstermesi fakat baz tesiriyle yıllık enflasyonun Temmuz'daki %16.65'ten %15.51'e gerilemesi bekleniyordu. Economics Kıdemli Gelişmekte olan Piyasalar Ekonomisti Jason Tuvey, Ağustos'ta enflasyon kalemleri genelinde bir düşüş gözlendiğini söyleyerek, “Petrol fiyatlarındaki düşüşün tesiriyle ulaştırma fiyatları yıllık bazda Temmuz'daki %13.7'den %6.7'ye gerileyerek manşet sayısı %1.1 düşürdü. Konut eşyası ve besin kümesinde da düşüş görüyoruz. Ağustos verisi TCMB'nin gelecek haftaki toplantısında sert faiz indirimi yapabileceği manasına geliyor. Siyaset yapıcılar faiz kararlarının son tüketici enflasyonu datalarına daha hassas olacaklarını açıkça belirttiler” dedi.
“Gelecek hafta TCMB'nin faizi 250 baz indirmesini bekliyoruz” diyen Tuvey, enflasyonun Eylül ve Ekim'de tek haneli düzeylere gerileyebilecek olması nedeniyle daha fazla indirim yapılabileceğini söyleyerek, gelecek yılın başlarında faizin %16 düzeyine çekilmesini beklediklerini fakat risklerin aşağı taraflı olduğunu belirtti. Öbür taraftan Tuvey'e nazaran enflasyonun tekrar yükselmesi ve TL'nin baskı altında kalması TCMB'nin rotasını değiştirmesine neden olabilir.
TCMB son enflasyon raporunda nakdî duruş belirlenirken enflasyonun ana eğilimine dair göstergelerin dikkate alınacağını belirtmişti. İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran ana harcama kümeleri prestijiyle aylık en yüksek artış %19.11 ile alkollü içecekler ve tütün kümesinde olurken, eğitimde %4.26, konutta %2.04, çeşitli mal ve hizmetlerde %0.89 ve lokanta ve otellerde %0.75 artış gerçekleşti.
TCMB'nin son fiyat gelişmeleri raporunda da tütün eserlerinde yakın devirde yapılan fiyat ayarlamalarının Ağustos ayı enflasyonuna kayda kıymet bir tesiri olacağına dikkat çekilmişti.
Aylık en fazla düşüş gösteren küme %1.94 ile ulaştırma olurken, giysi ve ayakkabıda %1.1 ve besin ve alkolsüz içeceklerde %0.77 düşüş gerçekleşti.
Şeker Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, tütün eserlerinde yapılan artırımın tesirinin iddialarının altında kalması ve araba fiyatlarındaki düşüşün sağlam mal enflasyonunu aşağı çekmesiyle Ağustos'ta enflasyonun beklentilerin altında kaldığını; besin, güç ve hizmet kalemlerinin ise beklentilerle uyumlu olduğunu söyledi.
Taksi ve dolmuş fiyatlarındaki artış nedeniyle hizmet kaleminin yanı sıra doğalgaz başta olmak üzere güç fiyatlarındaki artışın Eylül'de TÜFE'ye üst istikametli baskı yapacağını söyleyen Gönençler, “Ancak baz tesirinin gözleneceği Eylül'de besin fiyatlarının da ölçülü kalmaya devam etmesi halinde yıllık TÜFE'nin %10 civarına ya da yüksek tek haneli düzeylere gerileme ihtimali bulunuyor. Kasım'dan itibaren ise tekrar baz tesiriyle enflasyonun artışa geçerek sene sonunda %14-15 düzeylerine gelmesini bekliyoruz” dedi.
Gönençler TÜFE'nin TCMB'nin süratli faiz indirim sürecini destekleyen bir bilgi olduğunu söyleyerek, “Ancak indirimin boyutunu o periyottaki küresel risk iştahı belirleyecektir. TCMB'nin evvelki açıklamaları baz alındığında gelecek haftaki toplantıda 200-250 baz puan ortası indirim gelebilir” dedi.
İstanbul'da okul servis fiyatlarına %13, taksi ve minibüs fiyatlarında yaklaşık %25 artış yapılmıştı. enflasyon son 15 yılın rekor düzeyini 2018 Ekim'de yüzde 25.24 ile gördükten sonra tarafını aşağı çevirerek Ocak ayında %20.35'e, Şubat'ta %19.67'ye geriledi. Mart'ta %19.71, Nisan'da %19.5, Mayıs'ta %18.71, Haziran'da üç puanlık düşüşle %15.72 olan yıllık TÜFE, Temmuz'da ise KDV ve ÖTV indirimlerinin sonlanmasının yanı sıra yapılan elektrik artırımı sonucu %16.65'e çıkmıştı.
TÜİK bilgilerine nazaran Yİ-ÜFE Ağustos'ta %0.59 gerilerken, yıllık bazda %13.45 arttı.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden “B” Ağustos'ta yıllık olarak yüzde 15.05 arttı, “C” 13.60 arttı.
