– BES’te yaşa göre devlet desteği
– Özel birikim hesaplarına teşvik
– 2. konutta krediye yeni düzen
– Lüks ve ithal ürünler için yeni vergi
– Hibe yerine faizsiz kredi
– Çiftçiye özel prim ödeme dönemi
– Anlık değil ortalama hız denetimi
TÜRKİYE’NİN 2023 yılına kadar başta ekonomi olmak üzere birçok alanda izleyeceği politikalar, 11. Kalkınma Planı’yla netleştirildi. Önceki gün TBMM’ye sunulan plan ile 2023 yılında gayri safi yurtiçi hasıla 1 trilyon 80 milyar dolara çıkarken, kişi başına gelir 12 bin 484 dolara yükseltilecek. Plana göre önümüzdeki dönemde sermaye hareketlerinin serbestliği ilkesine devam edilecek. Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki (BES) devlet destekleri yaşa göre farklılaştırılacak. Önümüzdeki dönemde dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacak. Lüks ve ithal yoğunluğu yüksek ürünlerden ÖTV’ye tabi olmayanlar için vergi düzenlemesi yapılacak. Otoyol ve köprülerde dinamik fiyatlandırma yapılacak.
Plana göre atılacak adımlar arasında, tasarrufların artırılması önemli bir yer tutuyor. Buna göre BES’te sağlık, evlilik, eğitim, mülk sahibi olma gibi durumlarda, sistemden çıkmadan, birikimlerin bir kısmını çekme olanağı tanınacak. Ayrıca sistem, bireysel hesaplara dayalı kıdem tazminatı fonuyla entegre edilecek. Dayanıklı tüketim malları, eğitim, tatil gibi harcama kalemleri için bankalarda özel birikim hesapları oluşturulacak ve bu birikimlerle yapılan harcamalarda vergisel teşvik uygulanacak. İkinci ve sonraki konut alımlarında vergileme ve kredi kullanımı gözden geçirilecek. İmar değişikliklerinden kaynaklanan değer artışlarının vergilendirilmesi güçlendirilecek. Gayrimenkul sahipliği üzerinden alınan vergiler yeniden değerlendirilecek. Gayrimenkullerin vergilendirilmesinde esas alınan alım satım değerinin belirlenmesi ve beyanına ilişkin yeni bir sistem kurulacak. Ödeme gücüne göre artan oranda vergilendirme yapılacak.
HİBE YERİNE FAİZSİZ KREDİ
Cumhurbaşkanı başkanlığında “Sanayileşme İcra Kurulu” oluşturulacak. Öncelikli sektörler kimya, ilaç-tıbbi cihaz, makine-elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik, raylı sistem araçları olacak. Türkiye Varlık Fonu (TVF) büyük ölçekli yatırımlara finansman sağlayacak veya ortak olacak. KOSGEB desteklerinde hibe yerine faizsiz, uzun vadeli, geri ödemeli destek modellerine geçilecek. Özel yatırımlara ilişkin çerçeve bir hukuki düzenleme yapılacak. Kamu idareleriyle olan yatırım uyuşmazlıklarında yatırım ombudsmanlığı devreye girecek. Sanal icra dairesi uygulamasına başlanacak, haczedilen malın gerçek değerinde satılması sağlanacak. Aşırı kapasite olan ürünlerde yatırım teşviki verilmeyecek.
ÇİFTÇİYE ÖZEL PRİM ÖDEMESİ
Takas ticaretinde kullanılacak Avrupa Ödeme Sistemi benzeri bir yapı kurulacak. Blokzincir tabanlı dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacak. Faizsiz finans sisteminin yeri güçlendirilecek. Çiftçiler gibi yılın belirli aylarında gelir elde edenlere yönelik özel prim ödeme dönemleri belirlenecek.
FAİZ ENFLASYONA NEDEN OLUR
– PROGRAMDA faiz-enflasyon ilişkisi de yer aldı. Raporda, “Yüksek faiz, doğrudan doğruya mal ve hizmetlerin üretim maliyetini artırarak enflasyona neden olmakta; artan enflasyon ise, faizlerin daha da artmasına yol açarak kısır döngüyü tetiklemekte; bir taraftan yüksek enflasyon diğer taraftan yüksek faiz ve bunun sonucunda ertelenen yatırımlar ekonominin potansiyelinin gerisinde kalmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla, faizin düşürülmesine yönelik atılacak adımlar, enflasyonun düşmesine ve yatırımların artmasına neden olacak ve böylece daha fazla üretime imkân sağlayacak; artan üretim, enflasyonu aşağıya çekecektir” denildi.
6 SEKTÖR ÖNCELİKLİ OLACAK
CUMHURBAŞKANI Yardımcısı Fuat Oktay, 11. Kalkınma Planıyla ilgili olarak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunum yaptı. Oktay, “kimya, ilaç-tıbbi cihaz, makine-elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik ve raylı sistem araçlarının öncelikli sektörler olarak belirlendiğini” belirtti.
Plan döneminde yerli üretimin ve teknolojik kabiliyetlerin geliştirilmesi için kurulacak olan Sanayileşme İcra Kurulu’nun bağlayıcı ve yönlendirci kararlar alacağını kaydeden Oktay, “Bu kurul kamu alımları ve yerli üretime ilişkin esas ve usulleri belirleyecek, kamu idarelerinin ortak alım yapmalarını sağlayacak, sanayileşmeye ilişkin bütçe kaynağının kullanılmasına karar verecek.” dedi. Önümüzdeki dönemde Kredi Garanti Fonu’nun yüzde 50’sinin de imalat sanayiine tahsis edileceğini vurgulayan Oktay şöyle devam etti:
“KOSGEB desteklerinden imalat sanayiine ayrılan pay yüzde 75’e çıkarılacak. Bu kapsamda savunma sanayii ihracatının 2 milyar dolardan 10 milyar dolara çıkartılması sağlanacak, savunma sanayii yerlilik oranı yüzde 65’ten 75’e yükseltilecek, Yerli marka otomobil projesinde seri üretim aşamasına geçileceğini belirten Oktay, “Ankara-Sivas ve Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren Hatları açılacak. Plan döneminde toplamda 4 bin 382 km Yüksek Hızlı Tren ve Hızlı Tren hattı tamamlanacak. Otoyol dâhil 2 bin 872 kilometre bölünmüş yol ve toplam 6 bin 263 kilometre BSK kaplama yapılacak. Liman altyapısındaki dağınıklık ve verimsizliğin giderilmesi sağlanacak” dedi.Plan döneminde geniş ve büyük aile modellerinin özendirileceğini vurgulayan Oktay, “Aile dostu ve aile bağlarını güçlendirici yayınların artmasına yönelik çalışmalar yürütülecek…İşgücü piyasasının değişen ihtiyaçları çerçevesinde kız çocuklarının fen, teknoloji, mühendislik, matematik alanlarındaki mesleklere yönlendirilmesi için çalışmalar yürütülecek” ifadelerini kullandı.
TOPLUMSAL PROBLEMLER İÇİN DİNİ İÇERİKLİ YAYINLAR
– MİLLİ ve manevi değerlerle, sağlıklı nesillerin devamını ve aile kurumunu tehdit eden yönelimleri özendirecek faaliyetlere karşı mücadele edilecek. Yaygın din eğitimi toplumun tüm kesimlerine ulaştırılacak. Toplumsal problemlere yönelik dini içerikli yayınlar toplumun daha geniş kesimine ulaştırılacak. Manevi destek hizmeti ile ulaşılan kişi sayısı artırılacak. Japonya örneği incelenerek sadece kadın öğrencilerin kabul edildiği kadın üniversiteleri kurulacak.
DENETİMLERDE ANLIK YERİNE ORTALAMA HIZ
– TOPLU taşıma sistemleri kullanımları için tek kart ödeme sistemi hayata geçirilecek. Büyükşehirlerde otopark alanlarının yanı sıra köprü, tünel gibi yerlerin ücretleri dinamik fiyatlandırılacak, şehirlerde park-et-bin ve tercihli yollar getirilecek. Turistik tren seferleri uygulamaya alınacak. Elektronik Denetim Sistemlerinde (EDS) anlık hız denetimi yerine ortalama hız esas alınacak.