Almanya’da Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji firması BioNTech’in geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşı adayı, Almanya ve ABD’nin ardından Çin’de insanlar üzerinde test edilmeye başlanacak.
“Clinical Trials Arena” internet sitesinde yer alan habere göre, merkezi Şanghay’da bulunan Fosun Pharma ilaç şirketi, “BNT162b1” adlı aşı adayının birinci aşama klinik denemeleri için Çin Ulusal Tıp Ürünleri İdaresinden (NMPA) onay aldı.
Çin’de geliştirmek ve seri üretmek üzere aşı adayının lisansını alan şirket, 30 binden fazla deneğin katılacağı 2. ve 3. aşama klinik denemelere bu ay sonunda başlamayı hedefliyor.
Ribo Nükleik Asit (MRNA) temelli aşı, 18 yaş ve üzeri kişilerde Kovid-19’a karşı bağışıklık oluşturmayı amaçlayan bir koruyucu bileşen içeriyor.
Aşı adayı daha önce Almanya’da ve ABD’de insanlar üzerinde test edilmeye başlanmıştı. Az sayıda denekle yürütülen 1. aşama denemelerde aşının güvenli olduğu ve deneklerde bağışıklık uyandırmayı başardığı bildirilmişti.
Almanya’nın Mainz kentinde 2008’de kurulan BioNTech şirketi, kanser de dahil olmak üzere bazı hastalıklara yönelik ilaç geliştirmek için çalışmalar yapıyor. BioNTech, Ekim 2019’da hisselerini ABD’de Nasdaq borsasında halka arz etmiş, 150 milyon dolar yatırım toplamıştı.
Şirket Kovid-19 aşı adayını geliştirmek ve seri üretmek üzere Amerikan ilaç devi Pfizer ve Çinli Fosun Pharma ile ortaklık anlaşmaları yapmıştı.
Klinik denemeler 3 aşamada yapılıyor
Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor.
İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor.
Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç, aylar ve hatta yıllar alabiliyor.
23 aşı adayı klinik deneme aşamasında
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 15 Temmuz itibarıyla Kovid-19’a karşı 23 aşı adayı klinik öncesi geliştirme aşamasında, 140 aşı adayı ise klinik deneme aşamasında bulunuyor.
Çin’de ortaya çıkan Kovid-19 200’den fazla ülke ve bölgeye yayılarak salgına dönüştü.
Dünya genelinde vaka sayısı 13 milyon 700 bini aşarken, 587 binden fazla kişi hayatını kaybetti.