Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) 150 barajını aşan 1 milyon 761 bin adaydan tercih yapanlar ve aileleri heyecanla yerleştirme sonuçlarını bekliyor. İstediği gibi bir sonuç elde edemeyenlerin hemen ümitsizliğe kapılmamaları gerektiği uyarısında bulunan uzmanlar, ilk yerleştirme döneminde istediği üniversite veya bölüme giremeyen adayları ek yerleştirme sürecinin beklediğini hatırlatıyor. Önlisansa yerleşen ancak lisans okumak isteyenler için ise eğitimlerini dört yıla tamamlayabilmelerine imkân veren dikey geçiş hakkı bulunuyor. İşte o seçenekler:
EK YERLEŞTİRME YAPILACAK
Yerleştirme sonuçlarının açıklanmasının ardından üniversite kayıtları 19-23 Ağustos, elektronik kayıtlar ise 19-21 Ağustos’ta alınacak. Daha sonra üniversiteler boş kalan kontenjanları ÖSYM’ye bildirecek. Bunlara ÖSYM merkezi olarak ‘ek yerleştirme’ yapacak. Merkezi yerleştirmede, bir programa giremeyenler yeniden tercihte bulunabilecek.
Bir üniversiteye yerleşemeyen adaylar, yurtdışı seçeneklerini araştırabilir. ABD ve İngiltere üniversiteleriyle akla ilk gelen ülkeler. Ancak eğitim masrafları 10 bin dolar ile 90 bin dolar arasında değişiyor. Avrupa’da ise çok düşük ücretle veya ücretsiz eğitim veren birçok ülke var. Ayrıca bazı ülkeler eğitim alırken yarı zamanlı çalışma izni veriyor.
LİSANSA GEÇİŞ ŞANSI
Adayların önlisans programlarını lisansa tamamlayabilme seçenekleri de var. Bunun için ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’nda (DGS) başarılı olunması şart. Başarılı olanlar, önlisansta aldığı derslerden muaf tutuluyor.
Üniversiteye yerleştikten sonra farklı bir bölümde daha okuma imkânı var. Bu kendi fakültenizde de farklı fakültede de bir bölüm olabilir. Genel not ortalaması 100 üzerinden en az 70 olan ve anadal diploma programının ilgili sınıfında başarı sıralamasının en üst yüzde 20’sinde bulunan öğrenciler çift anadal diploma programına başvurabiliyor. Bu öğrencilerin çift diploma alma hakkı bulunuyor. Yandal programında ise, bir öğrenci koşulları karşılarsa başka bir programda daha eğitim alabiliyor. Ancak bu alanda diploma verilmiyor.
YATAY GEÇİŞ HAKKI
Bazı adaylar üniversiteye yerleştikten sonra mutsuz olabiliyor. Bu durumda da sınava girmeden bölüm veya üniversite değiştirme olanağı var. Öğrenciler, gerekli şartları taşırlarsa kurumlararası, kurum içi ya da merkezi yerleştirme puanıyla yatay geçiş yapabilir. Örneğin eşdeğer diploma programları arasında YÖK’ün yayımladığı kontenjanlar çerçevesinde yapılan kurumlararası yatay geçiş için öğrencinin bitirdiği dönemde genel not ortalamasının 100 üzerinden 60 olması gerekiyor. Ayrıca ÖSYM yerleştirme puanı, geçiş yapmak istenilen programın girilen yıldaki taban puanına eşit veya yüksek olmalı.
BİR YIL DAHA HAZIRLANMAK KÖTÜ DEĞİL
Cihan Yeşilyurt (Eğitim uzmanı): “İlk yerleştirme sonuçlarından sonra istediği üniversiteye giremeyenler için akla gelen ilk seçenek ek yerleştirme. Bu dönemde tercih yapacak adaylar, kendi puanlarının altındaki bölümleri yazmalı. Aksi takdirde açıkta kalırlar. Bir yıl daha hazırlanmak da kötü bir seçenek değil. Hedeflediği başarıya ulaşamayanlar, bu durumun sadece onlara özgü olmadığını unutmamalı. Bu yıl 2 milyon 390 bin kişi üniversite sınavına girdi. Bunların yaklaşık 600 bini üniversite öğrencisi. Diğer bir seçenek ise maddi durumu yeterli olanlar için yurtdışındaki üniversiteler olabilir.”