Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Yekta yeni tip koronavirüs nedeniyle üniversitelere verilen tatil döneminde uygulanacak ‘dijital, uzaktan eğitime’ ilişkin basın toplantısı düzenledi. Saraç, küresel ölçekte yaşanan ve Dünya Sağlık Örgütünce pandemi olarak ilan edilen olağanüstü durum karşısında, YÖK’ün hızla harekete geçtiğini ve kurulların bu sürecin eğitim ve öğretime muhtemel etkileri üzerine belli senaryolar üzerinde çalışma başlattığını söyledi. Bundan dolayı yükseköğretimde eğitime ara verilmesi kararından önce birtakım tedbirlerin üniversitelere gönderildiğini belirten Saraç, şöyle konuştu:
“Bu bir haftalık süre içerisinde de eğitim ve öğretim faaliyetlerinin mümkün olduğunca kesintisiz yürütülebilmesi için model planlaması yapıldı. Bu süreçte dünya örnekleri de incelendi. Amerika ve Avrupa başta olmak üzere salgının bulunduğu ülkelerin yükseköğretim otoriteleri ve üniversitelerin aldıkları kararlar da değerlendirildi. 13 Mart’ta eğitime ara verilmesinin akabinde de uzaktan öğretim altyapıları ve insan kaynaklarının durumu konusunda üniversitelerden acil bilgi istendi, üniversitelerde Salgın Danışma Komisyonları oluşturuldu. Cumhurbaşkanımızın eğitim öğretim süreçlerinin kesintiye uğramaması ve bu sürecin en az hasarla aşılması yönündeki yönlendirmeleriyle bu süreç hızlı bir şekilde planlandı. 18 Mart itibarıyla YÖK bünyesinde farklı üniversitelerimizden alanında uzman hocalarımız tarafından oluşturduğumuz ‘Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Komisyonumuz’ tarafından hazırlanan Pandemi Dönemi Uzaktan Öğretim Uygulamaları Yol Haritası’na Yürütme Kurulumuz tarafından son hali verildi.
5 TEMEL ALANDA ÇALIŞMA YAPILDI
Koronavirus tedbirleri nedeniyle verilen ara dönemde, öğrencilerimizin öğrenme süreçlerinin kesintiye uğramasının önüne geçmek üzere gerçekleştirilecek uzaktan öğretim faaliyetleri için bir çerçeve sunan bu yol haritasında şu beş temel alanda çalışma yapıldı, mevzuat, altyapı, insan kaynakları, içerik, uygulama. Mevzuat düzenlemesiyle, Uzaktan Öğretim Usul ve Esasları’nda önemli değişiklikler yapılarak uzaktan öğretim altyapıları hazır olan üniversitelere, bu dönemle sınırlı olmak kaydıyla, tüm alanlarda uzaktan öğretim yapma imkânı sağlıyoruz. Bu maksatla uzaktan öğretim yapma konusunda mevzuat değişikliğine gidildi. Altyapı konusunda üniversitelerimizden gelen geri bildirimler değerlendirildi. Üniversitelerimizin önemli oranda uzaktan öğretim altyapısına sahip olması memnuniyet verici.
ÖĞRETİM ELEMANLARINA DİJİTAL EĞİTİM VERİLECEK
123 üniversitede Uzaktan Öğretim Uygulama ve Araştırma Merkezi bulunuyor. Altyapı konusunda eksiği olan üniversitelerimizin ihtiyaçları da YÖK koordinasyonunda diğer üniversitelerle işbirliği içerisinde giderilecek. Bu istikamette de planlamalarımız vakit geçirilmeksizin hayata geçirilecek. İnsan kaynakları alanında birçok üniversitemizde önemli bir birikim bulunuyor. Yeni YÖK olarak iki yıl önce başlattığımız Dijital Dönüşüm Projesi kapsamında, bilindiği üzere, yeni kurulmuş üniversitelerimizde bulunan 6 binin üzerinde öğretim elemanına ve 50 binin üzerinde öğrencimize eğitim verildi. Şimdi ise önümüzdeki haftadan itibaren de talep etmeleri halinde sistemdeki bütün öğretim elemanlarına, bu süreçleri yürütebilmeleri için gerekli yetkinliği sağlayacak olan eğiticilerin eğitimi olarak da adlandırabileceğimiz ‘Dijital Çağda Yükseköğretimde Öğrenme ve Öğretme’ dersi ve yetkinliğinin dijital imkânlarla verilmesi konusunda tüm hazırlıklarımız tamamlandı. Bunun yanında bazı üniversitelerimiz kendi öğretim elemanlarına bünyelerindeki merkezler aracılığıyla eğitim vermeye de başladı. İçerik oluşturma uzaktan öğretimin en önemli unsuru. Birçok üniversitede öğretim elemanları içerik oluşturmada önemli deneyime sahip. Bununla birlikte bu konuda destek ihtiyacı duyan hocalarla da içerik geliştirme konusunda araç ve rehberler paylaşılacak. Bunun yanında üniversiteler tarafından hazırlanan tüm öğrenme kaynaklarının yapılacak uzaktan öğretim uygulamalarında kullanılmak üzere erişime açılması sağlanacak. Ayrıca üniversitelerimizin içerik ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla başta Anadolu, Atatürk ve İstanbul üniversitelerinin ders havuzlarında yer alan dijital ortamdaki bütün dersler önümüzdeki haftadan itibaren YÖK bünyesinde oluşturulan YÖK-Dersleri (Yükseköğretim Kurumları Dersleri) adını verdiğimiz ara yüzle açık erişime açılacak, bilahare diğer üniversitelerin dijital ders malzemeleri de bu havuza ilave edilecek. Bilindiği üzere bu konu yani, YÖK-Dersleri Projesi YÖK’ün 2020 hedefleri arasında geçtiğimiz aylarda kamuoyuna açıklanmıştı. Dolayısıyla bu konuda da hazırlıklar tamamlanmıştı. İçeriğe destek olmak ve bu alanda çeşitliliği arttırmak amacıyla TRT tarafından YÖK’e tahsis edilecek kanal üzerinden daha geniş öğrenci kitlesinin aldığı ortak dersler yayınlanacak. Bu konuda destekleri dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı İletişim Ofisi ve TRT’ye teşekkür ediyoruz.
KURUL GEREKLİ YOL HARİTASINI BELİRLEDİ
Üniversiteler eş zamanlı ya da eş zamanlı olmadan uzaktan öğretim yöntemlerini kullanabilecek. Eş zamanlı uygulamaların güçlüğü göz önüne alındığında üniversitelerin özellikle önlisans ve lisans programlarında eş zaman olmadan uygulamalara yöneleceğini tahmin ediyoruz. Eşzamanlı uygulamalar YÖK tarafından teşvik edilecek. Uygulamalı dersler için ise teorik kısımlarının uzaktan öğretimle yürütülmesi, uygulama çalışmaları için ise doğru zamanda sıkıştırılmış takvim programı uygulanması planlandı. Uzaktan verilecek olan derslerin ölçme ve değerlendirmesi yani sınavların da makro düzeyde belirlenmiş takvime riayet etmek şartıyla yine üniversitelerin kendilerine uygun bir dönemde gerçekleştirilecek. Lisansüstü programlardaki yeterlik sınavları, tez izleme komiteleri ve tez savunmalarının, üniversitelerimizin gerekli altyapıyı oluşturmaları ve ‘kayıt altına alınarak denetlenebilir olma şartıyla’ dijital ortamda yapılabilmesi sağlanacak. Diğer bir ifadeyle Kurulumuz tarafından üniversitelerimizde uzaktan öğretimin uygulanması sürecinde gerekli yol haritası belirlenmiş ve çerçeve çizilerek yetki devri kapsamında ve üniversitelerimize yetkinlikleri doğrultusunda uygulama imkânı sağlandı. Kurul bu süreçte etkin koordinasyon ve denetleme görevini yapmaya devam edecek. İhtiyaç oldukça da yeni düzenlemeler yapacağız. YÖK’ün son yıllarda çok hızlı karar alabilme ve çevik yönetim sergileyebilme kapasitesi yüksek bir kurum halini almış olması, bu süreci kolaylaştırıcı bir unsur. Elbette yükseköğretimi verimli, etkin ve kıymetli kılan tüm yapının dijital ortamda kurulması mümkün değil. Ayrıca üniversitelerimizin akademik programlarının kazanımlar noktasında belirli bir ortaklığı olsa da üniversite eğitiminde tek bir müfredat uygulaması da yok.
UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİ 23 MART’TA BAŞLAYACAK
Sadece Türkiye değil dünya fevkalade günler geçiriyor. Bu süreç gerçeklikten kopmadan, alışılan metotların dışında yeni yollar kullanılmasını da zorunlu kılıyor. Sonuç olarak bir müddet önce başlattığımız malum salgın karşısında salgının bulunduğu ülkelerin yükseköğretim kurumlarında alınan tedbirler de incelenerek mevcut kapasitemiz değerlendirilmiş ve planlamamız tamamlandı. 23 Mart Pazartesi uzaktan eğitim kapasitesine sahip olan bütün üniversitelerimizde dijital imkânlarla uzaktan öğretim süreci başlayacak. Bu kapasiteye henüz sahip olmayan üniversitelerimiz için de yine aynı gün, 23 Mart’ta kısa süre içinde oluşturduğumuz açık ders malzemeleri havuzu bütün üniversitelerimize açılacak. Uygulamaya dayalı programlarda bulunan teorik derslerde dijital imkânlar ve uzaktan öğretim yöntemleri kullanılacak, uygulama dersleri ise yine üniversitelerimizce belirlenen takvimin uzatılması da dahil en uygun zamanda verilecek. Ön lisans ve lisans düzeyindeki bu uygulama ve yaklaşıma, lisansüstü düzeyde de imkan tanınacak; denetlenebilir olma kaydıyla uzaktan öğretim ve dijital imkânlar kullanılarak bu süreçlerde de bir kesinti olmaması sağlanacak. Türk yükseköğretim sistemi sağlam bir zemine oturuyor. 15 Temmuz darbe teşebbüsü akabinde de gösterdiği gibi olağanüstü durumları aşabilecek güçte. Bunda YÖK’ün her düzeydeki eğitimde belli bir standart ve kaliteyi aramasının büyük payı var. Üniversitelerimizin yetkinliklerine ve yeteneklerine güveniyoruz. YÖK olarak bu sürecin gerçekleri dikkate alan, sükuneti ve temkini elden bırakmayan, üniversitelerimizin ehliyetlerine karar mekanizmalarında önem veren bir yaklaşımla yönetilmesine büyük önem veriyoruz. İnşallah bu zorlu süreci de aşacağımıza inanıyoruz. Öğrenciler ve ailelerinin telaşa kapılmamalarını istiyoruz. Müsterih olsunlar. Güvenli ortamlarda, ailelerinin yanında eğitim ve öğretimlerini sürdürmelerini ve derslerine çalışmalarını istiyoruz. Onların bedenen ve ruhen sağlıklı olması bizler için çok önemli.”
‘FEVKALEDE GÜNLER ANCAK SIRA DIŞI KARARLARLA YÖNETİLEBİLİNİR’
Başkan Saraç, vizelerin online yapılmasının gündemde olup olmadığı yönündeki soru üzerine, “Bu fevkalade günler ancak sıra dışı kararlarla yönetilebilinir. Burada bizim önemli olan husus, bunların ölçülebilir denetlenebilir olması. Denetlenebilir olması kaydıyla üniversitelerimizin bu hususları sıhhatli bir şekilde yürütebileceklerine itimat ediyoruz. Ama bu hususu kendi karar süreçlerinde, her bir üniversitenin kendi şartları içerisinde sürdürmelerinin doğru olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Öte yandan koronavirüs önlemleri kapsamında yoğun, kalabalık bir ortam olmaması için toplantıya az sayıda katılım olması sağlandı. Toplantıda basın mensupları ve katılımcılar birer metre aralık oluşacak şekilde oturtuldu.