Doğu Akdeniz’deki gelişmelere ilişkin başından bu yana diyalogdan yana tavır koyan ve Türkiye’ye yönelik aşırı talepleri frenleyen Avrupa Birliği Dönem Başkanı Almanya’nın bu tavrını önceki gün video konferans aracılığıyla yapılan olağanüstü AB Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda da sürdürmesi Yunanistan’ın hesaplarını bozdu. Türkiye’ye karşı daha sert tavır takınılmasını engelleyen Almanya’nın tavrında, gerilim düşmüşken Yunanistan’ın Mısır ile anlaşma yapması ve Başbakan Angela Merkel’in toplantı öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşme etkili oldu.
Almanya, Doğu Akdeniz’deki gerginliğin ancak siyasi çözümle giderilebileceği ve bunun da tarafların masaya oturup doğrudan müzakere etmeleri halinde mümkün olacağı görüşünde. Türkiye ve Yunanistan arasında, Almanya’nın arabuluculuğuyla, istikşafi görüşmelerin başlamasına bir gün kala Atina’nın Kahire ile anlaşma imzalaması Berlin’i rahatsız etmişti. Yunanistan’ın, bu rahatsızlığın farkında olmasına rağmen, AB toplantısında bu anlaşmaya yönelik atıf yapılmasını istemesi Almanya’nın sert tepkisine neden oldu.
İÇERİK GERİLİMİ
Geçtiğimiz haftalarda Oruç Reis’in faaliyetlerine ara verilmesinden sonra Türkiye’nin sözünde durmasını ve Yunanistan Mısır’la anlaşma adımını atana kadar herhangi bir girişimde bulunmamasını dikkate alan Merkel, Erdoğan ile yaptığı son görüşmede gerginliğin düşürülmesi mesajını odağa yerleştirdi. Türkiye’nin gerginliği tırmandırma niyetinde olmadığı ancak Yunanistan’ın da bu yöndeki hamlelerinin engellenmesi gerektiği mesajını alan Almanya yaklaşımını netleştirdi. Yunanistan, AB tarafından yayımlanacak ortak bildirinin daha sert olmasını ve Mısır ile anlaşmaya atıf yapılmasını isteyince Almanya itiraz etti. Bunun üzerine Yunanistan da bildiride Belarus konusunda yer alacak bazı ifadeleri engelledi. İçeriğe ilişkin gerilim nedeniyle ortak bildiri yerine toplantıda ele alınan konulara ilişkin bilgilendirme notu yayımlandı.
STRATEJİK SONUÇ VURGUSU
Doğu Akdeniz’e ilişkin görüşmelerin, “dayanışma, gerginliği azaltma ve diyalog” ifadeleriyle özetlenebileceğinin belirtildiği açıklamada, “Türkiye’yle ilişkilerdeki ciddi kötüleşme Doğu Akdeniz’i aşan, tüm AB için geniş kapsamlı stratejik sonuçlar doğuruyor” denildi. AB dışişleri bakanlarının toplantısı, Türkiye konusundaki bölünmüşlüğün ciddi boyutta olduğunu gösterdi.
RUMLARDAN AB’YE ÖFKE
Türkiye’ye yaptırım beklentisi içinde olan Kıbrıs Rum yönetimi hayal kırıklığını gizleyemiyor.
TÜRKİYE’ye yaptırım talebiyle Yunanistan ve Kıbrıs Rum yönetiminin çağrısıyla toplanan AB Dışişleri Bakanları zirvesinde talepleri reddedilen Yunan-Rum ikilisi büyük hayal kırıklığı yaşıyor. Rum Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis, Türkiye’ye yaptırım taleplerine karşı çıkan Almanya ve diğer ülkeleri taviz vermekle ve AB’yi güçsüz bırakmakla suçladı, Türkiye’nin durdurulamayacağını savundu.
‘SERT POLİTİKA’ TALEBİ
Toplantının ardından Twitter’dan “Bu politikalar Türkiye’ye karşı etkili değil” diyen Hristodulidis, AB’nin Türkiye’ye karşı taviz ve ılımlı mesajlar verdiğini belirtti ve Türkiye’nin daha da cesaretleneceğini söyledi. Hristodulidis, “Ancak bazı ülkeler hâlâ ısrar ediyor, çünkü amaçları Türkiye’yi durdurmak değil, kendi ulusal çıkarlarına hizmet etmek” dedi. (Ömer BİLGE / LEFKOŞA)
ÇAVUŞOĞLU YARIN POMPEO İLE GÖRÜŞECEK
Türkiye, Doğu Akdeniz’de tansiyonun yüksek olduğu süreçte diplomatik girişimlerini sürdürüyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo ile Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri ele alacak. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, iki bakan, yarın Dominik Cumhuriyeti’nde bir araya gelerek, Doğu Akdeniz’de yaşanan son durumu değerlendirecek. Dün Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile görüşen Pompeo, Doğu Akdeniz’de tansiyonun düşürülmesi gerektiği vurgusu yapmıştı. Çavuşoğlu ise İsviçre’de yaptığı basın toplantısında, Türkiye’nin bölgedeki tüm meselelerin diyalogla, barışçıl yoldan çözülmesinden yana olduğunu belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
‘PAYLAŞIM’ VURGUSU
“Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) da ‘Tüm ülkelerle oturup Doğu Akdeniz’de herkesin kabul edebileceği, hakça paylaşım konusunda iş birliğine ve anlaşmaya varız.’ dedi ama Yunanistan ‘Kuralları ben belirlerim, ondan sonra gel oturalım’ diyorsa bu böyle işlemez. Bunun da hem masada hem sahada işlemeyeceğini gösterdik.”
Öte yandan, önceki akşam Pompeo ve Dendias’ın görüşmesinden sonra tarafların yayınladığı açıklamadaki ‘ton farkı’ dikkat çekti. Dendias, Pompeo ile Türkiye’nin bölgede istikrarsızlık arttırıcı faalliyetlerini görüştüğünü söylerken, Pompeo, “Doğu Akdeniz’deki tansiyonu yükseltme konusundaki acil ihtiyaç konusunda Yunan Dışişleri Bakanı Dendias ile görüşmek önemli bir fırsat” ifadesine yer verdi.
FIRKATEYNLER NASIL ÇARPIŞTI?
Yunan basınında Kemalreis ve Limnos arasındaki hadiseye ilişkin bir haber Yunanistan’ın tezini çürüttü.
Yunanistan’da yayımlanan haftalık Real News gazetesi, Türk ve Yunan fırkateynleri “Kemalreis” ve “Limnos” arasındaki olay ile ilgili Yunan iddialarını çürüttü. Yunan ordusunun tezi ‘Kemalreis rotasından çıkınca arka kısmı Limnos’un ön tarafına çarptı. Türk gemisi hasar gördü’ şeklindeydi. Ancak Real News gazetesi “Genelkurmay ve Savunma Bakanlığından yalanlanmasına rağmen, Limnos fırkateyni Oruç Reis gemisine yaklaşmak istedi. Kemalreis engellemeye kalkınca da, geri adım atmayarak çarpışmayı tercih etti” diye yazdı.
ÜSSE ZİYARET
Başbakan Kiryakos Miçotakis,15 Ağustos Meryem Ana bayramı dolayısıyla Girit’teki Suda Hava Üssü’nü ziyaret etti. Miçotakis “Barışın korunması için Yunan silahlı kuvvetlerinin güçlü caydırıcılık becerisi şarttır. Bu da son günlerde sahada kanıtlandı” dedi. Cumhurbaşkanı Sakellaropulu ise Midilli’de “Türkiye’nin saldırganlığı bizi yıldırmıyor” şeklinde konuştu. ( Yorgo KIRBAKİ/ATİNA)