Avrupa Birliği (AB), Slovenya’da yapılan AB-Batı Balkan tepesinde altı Batı Balkan ülkesi; Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Sırbistan ile başlatılan tam üyelik sürecinin gerisinde olduğunu teyit etti.
AB başkanları uzun süren müzakereler sonrası kelam konusu altı ülkenin yargı reformundan ekonomik ıslahatlara bir dizi kriteri yerine getirmeleri halinde Birlik’e katılmaları konusunda anlaştı. Lakin 2030 yılında bu sürecin gerçekleşmesine dair bir gaye koyulmadı.
Tepe sonuç bildirgesinde AB’nin “genişleme sürecine ve Batı Balkanların Avrupa perspektifine yönelik açık takviyesini yine teyit ettiği” kaydedildi.
Türkiye, Rusya ve Çin tasası
Litvanya Başbakanı Krisjanis Karins “Burası bizim art bahçemiz” derken Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz da bu görüşü destekleyerek “Eğer AB bu bölgeye gerçek bir perspektif sunmazsa, Çin, Rusya yahut Türkiye gibi öbür harika güçler, burada daha büyük bir rol oynayacak. Bölge coğrafik olarak Avrupa’ya ilişkin ve Avrupalı bir perspektife muhtaçlığı var” halinde konuştu.
Dünya Bankası datalarına nazaran Çin Balkan ülkelerinin dış ticaretinde yalnızca yüzde 8’lik bir hisseye sahip. Buna karşılık AB halihazırda Balkan ülkelerinin en büyük ticari ortağı pozisyonunda bulunuyor. Lakin Çin Balkan ülkelerine büyük kapsamlı altyapı projeleri için finansman sunuyor. Rusya ise tarihi bağları olduğu Balkan ülkelerinin AB üyeliğine karşı.
Salı akşamı Brdo Kalesi’nde bir yemekte bir ortaya gelen başkanlar AB’nin Çin, ABD ve Afganistan stratejisini masaya yatırmış, başkanlardan kimileri dış siyaset stratejisinin evvel AB’nin kendi içinde, yani Balkanlardan başlaması konusunda görüş bildirmişti.
Fransa temkinli
Dorukta AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen Balkan ülkelerine “aile” olarak seslenirken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un daha temkinli bir telaffuz benimsemesi dikkat çekti. Macron, Balkanların “Avrupa’nın kalbinde” olduğunu ve tam üyelik için bir yolu hak ettiğini söyledi.
Danimarka, Fransa ve Hollanda, Romanya ve Bulgaristan’ın 2007 yılında tam üye olması konusunda tez edildiğini savunarak bunun sonucunda İngiltere’ye yaşanan Doğu Avrupalı personel göçü akınının birçok İngilizin AB aykırısı olmasına yol açtığını belirtti.
2030 gayesi kabul görmedi
AB periyot lideri Slovenya’nın, Balkan ülkelerinin tam üyeliği için 2030 yılının gaye olarak belirlenmesi teşebbüsü de kabul görmedi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte bunun için tarih belirlenmesinin birçok AB ülkesi için fazla ileri gitmek olacağını belirtirken, Merkel “Ben tarih koymaya inanmıyorum. Ben verilen kelamların tutulmasına inanıyorum. Şartlar yerine getirildiğinde tam üyelik gerçekleşir” sözlerini kullandı.
Gerek Macron gerekse AB Kurulu Lideri Charles Michel, dorukta 27 üyeli birliğin 33 üyeye genişlemesinin karar alma süreçlerini daha karmaşık hale getireceği ve AB içinde ıslahat muhtaçlığı doğuracağını lisana getirdi.
