Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin başkanları, yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını, güç fiyatlarındaki artış, ticaret, hukukun üstünlüğü, iklim ve göç hususlarını da içeren başlıkları görüşmek üzere yarın Brüksel’de toplanacak.
Brüksel’de üye 27 ülkenin devlet yahut hükümet liderlerinin iştirakiyle düzenlenecek tepe toplantısı iki gün sürecek. AB Kurulu Lideri Charles Michel‘in başkanlık edeceği toplantıya AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen de katılacak.
Güç fiyatları
Önderler, birinci oturumda güç fiyatlarındaki artışı ele alacak.
AB Komitesi, geçen hafta, üye ülkelerin artan güç fiyatlarına karşı Birlik hukukuyla uyumlu uygulayabilecekleri önlemleri içeren bir paket açıklamıştı.
Paket, güç fiyatlarındaki artışa karşı üye ülkelere kısa vadede elektrik ve gaz faturalarını erteleme, hanelere direkt ödeme yapma ve vergi indirimi üzere seçenekler içeriyordu. Kelam konusu paket uzun vadede yenilenebilir yatırımların artırılmasını, ülkelerin ortak doğal gaz tedarik etmelerini ve gaz stoku oluşturma ihtimallerini kapsıyordu.
Önderler, vatandaşlara ve işletmelere artan gaz ve elektrik faturaları konusunda nasıl dayanak olunabileceğini tartışacak.
Bu noktada başını Fransa’nın çektiği nükleer güç santrallerine sahip AB üyesi 10 ülke kelam konusu santrallerin dışa bağımlılığı azalttığını savunuyor. Bu nedenle, nükleer santrallerin rolünün de başkanlarca konuşulması bekleniyor.
Güç tartışmalarında AB ülkelerine kıymetli ölçüde doğal gaz tedarik eden Rusya ile ilgilerin de gündeme gelmesi öngörülüyor.
Kış aylarında Avrupa ülkelerinin doğal gaz talebinin daha da artması ve elektrik fiyatlarının daha fazla yükselmesi bekleniyor.
Avrupa’da tüketiciler artan doğal gaz ve elektrik fiyatlarından şikayet ediyor.
Covid-19
Önderler, Covid-19 salgınında mevcut epidemiyolojik durumu kıymetlendirecek. AB genelinde ortalama yüzde 75’i geçen yetişkin nüfusun aşılanma oranına karşın birtakım üye ülkelerde olay sayılarında artış yaşanıyor.
Bu noktada başkanların 3. doz “hatırlatma aşısı” uygulanması, aşı konusunda çekimserliğin giderilmesi ve yanlış bilgilendirmeye karşı neler yapılabileceğini görüşmesi planlanıyor.
Ayrıyeten, AB ülkelerinin bilhassa fakir ülkelere aşı bağışlarının artırılması konusunun da gündeme gelmesi öngörülüyor.
Hukukun üstünlüğü
Birinci günün son gündem konusunu kimi AB ülkelerinin talebi üzerine hukukun üstünlüğü oluşturacak.
Önderler, Polonya Anayasa Mahkemesinin 8 Ekim’de ülkenin “ulusal maddelerinin kimi AB maddelerinden evvel geldiğine” yönelik kararı üzerine başlayan tartışmayı masaya yatıracak.
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, dün Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Heyetinde yaptığı konuşmada, birinci defa bir üye ülke mahkemesinin AB mutabakatlarının ulusal anayasayla uyumlu olmadığına yönelik karar verdiğini belirtmişti.
Von der Leyen, AB Komitesinin değerlendirmesi sonucunda birkaç seçenekleri bulunduğunu, bunların Polonya hakkında türel süreç başlatma, AB fonlarının kullandırılmaması ve haklarının askıya alınmasını öngören AB mutabakatlarının 7’inci hususuyla ilgili süreci başlatmak olduğunu açıklamıştı.
Ticaret
Önderler, akşam yemeğinde ticaret stratejisini kıymetlendirecek. Bu noktada AB’nin Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay’ın üyeleri olduğu Güney Amerika Ortak Pazarı (MERCOSUR) ve Çin’le müzakere ettiği ticaret mutabakatlarının onay süreçlerindeki tıkanıklığın nasıl giderileceği tartışılacak.
AB Komitesinin kelam konusu müzakere süreçlerinde üye ülkeleri ve AP’yi daha ağır bilgilendirme içeren, Brexit müzakereleri gibisi bir süreç izleyebileceği de gündeme gelecek. Böylelikle mutabakatların daha kolay onaylanabileceği bekleniyor.
İklim değişikliği
Başkanların masasındaki bir öteki gündem unsuru de iklim değişikliğiyle gayret olacak.
Ay sonunda İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı (BMİDÇS) Taraflar Konferansı (COP26) öncesinde durum değerlendirmesi yapacak başkanlar, AB için ortak duruş belirleyecek ve tepe için hazırlıkları ele alacak.
Göç ve Belarus
AB Önderler Doruğu’nun ikinci günü, göç konusu ve bunun bilhassa finansman boyutunun ele alınmasıyla başlayacak.
AB sonlarına yönelik göç hareketleriyle ilgili durum değerlendirmesi yapacak başkanlar, “bir AB ülkesine ulaşıp sığınma başvurusu yaptıktan sonra öbür bir üye ülkede daha birebir süreci başlatmak” manasına gelen “ikincil hareketleri” azaltmak için tahlil tekliflerini tartışacak.
Dorukta, Belarus’taki Aleksandr Lukaşenko rejiminin göçmenleri siyasi araç olarak kullanması bağlamında bu ülke ile bağlantıların de ele alınması, beklenen yaptırımların kıymetlendirilmesi bekleniyor.
Kurulun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Komiseri Ylva Johansson, 29 Eylül’deki açıklamasında sistemsiz göçte durumun salgın öncesi devirden farksız olduğunu, bu sene daha fazla artış beklendiğini bildirmişti.
Johansson, Belarus devlet yetkilileri için vize prosedürlerini sıkılaştırmak üzere daha fazla yaptırımın sinyalini vermişti.
Dijital dönüşüm
Önderlerin masasındaki son bahis dijital dönüşüm olacak. AB önderleri dijital dönüşümün, ekonomik büyümeye, istihdama ve rekabetçiliğe katkısına odaklanacak.
Başkanlar, bu alanda atılacak adımları ve siber güvenlik mevzularını tartışacak.
Merkel’in katıldığı son tepe olması bekleniyor
21-22 Ekim’deki toplantı Almanya Başbakanı Angela Merkel’in katılacağı son AB Önderler Tepesi olması ihtimaliyle başka bir özellik taşıyor.
Merkel, iktidarda olduğu 16 yıl içerisinde 107 sefer AB Önderler Doruğu’na katılmıştı.
Tepede, Başkanların Alman mevkidaşlarıyla vedalaşmaları vesilesiyle aile fotoğrafı çektirmesi bekleniyor.
