ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, Taliban’ın Afganistan idaresini ele geçirme sürecinin, küme ile Trump idaresi ortasında yapılan mutabakata uzandığını söyledi.
ABD’nin eski Lideri Donald Trump’in vazifede olduğu Şubat 2020’de yapılan Doha Mutabakatı, ABD askerlerinin ülkeden çıkış tarihini belirlemişti.
General Frank McKenzie muahedenin, Afgan hükümeti ve ordusu üzerinde ‘öldürücü etkisi’ olduğunu söz etti.
ABD Savunma Bakanı Lyod Austin de mutabakatın Taliban’ın ‘güçlenmesine yardımcı olduğunu’ belirtti.
Mutabakatta, ABD askerlerinin çekilmesinin yanı sıra, El Esas üzere örgütlerin ABD ve müttefiklerinin güvenliğini tehdit etmemesi için Taliban’ın atması gereken adımlar ve yükümlülükleri de yer alıyordu.
ABD Lideri Joe Biden misyona geldikten sonra çekilme planını uygulamaya devam etti fakat ülkeden ayrılma tarihini Mayıs yerine 31 Ağustos olarak belirledi.
ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, bu açıklamaları Çarşamba günü Temsilciler Meclisi’nin Silahlı Hizmetler Komitesi’nin oturumunda yaptı.
Oturum, öbür ülkeler vatandaşlarını ülkeden çıkardıktan ve ABD askerlerinin Kabil Havaalanı’ndan çekilmesinden haftalar sonra düzenlendi. Yabancı ülkelerin Afganistan’dan çekilmesi üzerine binlerce Afgan’ın ülkeden kaçmaya çalışması kaosa neden olmuş, operasyon sırasında düzenlenen intihar atağında 182 kişi ölmüştü.
ABD Merkez Kuvvetler Kumandanı General McKenzie, ülkenin Afganistan’dan çekilme sürecinden sorumluydu.
‘Tabuta çakılan son çivi’
General McKenzie, Doha Mutabakatı’nın Afgan hükümeti üzerinde ağır ruhsal tesirinin olduğunu, mutabakatla Afgan yetkililerin ‘desteğin çekilmesini bekledikleri bir tarih de verilmiş olduğunu’ söyledi.
McKenzie, ‘uzun bir süre’, ABD’nin Afganistan’daki askeri danışmanlarının sayısını 2.500’e düşürmesiyle Afgan hükümeti ve ordusunun kaçınılmaz olarak çökebileceğini düşündüğünü söz etti.
McKenzie, Doha Mutabakatı’ndan sonra ABD Lideri Biden’ın Nisan ayında asker sayısını azaltma kararı alması için ise “tabuta çakılan son çiviydi” dedi.
Bakan Austin de, ABD’nin Taliban’a karşı hava hücumlarını sonlandırmasıyla, Doha Muahedesi’nin İslamcı örgütlerin “güçlenmesi, Afgan güvenlik güçlerine karşı operasyonlarını artırmaları ve Afganların da her geçen hafta büyük kayıplar vermesi manasına geldiğini” söyledi.
Savunma yetkilileri Salı günü de Senato’nun Silahlı Hizmetler Komitesi’nde konuştu. Oturumda ABD Genelkurmay Lideri Mark Milley ve General McKenzi, ABD’nin Ağustos ayında büsbütün çekilmesi öncesi Afganistan’da 2.500 asker tutmayı önerdiklerini de söyledi.
Miley ayrıyeten, Taliban’ın idaresi ele geçirmesiyle, Amerikalıları terör akınlarından muhafazanın da zorlaştığını lisana getirdi. Miley, Taliban’ı, “El Düstur ile hala gevşek bağları olan bir terör örgütü” olarak tanımladı.
Çarşamba günü BBC’ye konuşan Taliban sözcüsü Zebihullah Mücahit de “militanların, Afgan topraklarından ABD dahil, hiçbir ülkeye rastgele bir tehdit oluşturmayacaklarına dair teminat verdiklerini” söyledi.
Sözcü Müdahit, “Doha’da Afganistan İslam Buyrukluğu ile ABD ortasında Doha’da imzalanan muahedeye bağlıyız. Amerikalıların ve müttefiklerinin de muahedeye bağlı olmalarını istiyoruz. Olumsuz yorumlar yapmak yerine, diplomasi ve işbirliği yolunu tercih etseler onlar için daha düzgün olur” dedi.
