Afganistan’daki tahliyelerin hızlandırılması için diplomatik teşebbüsler sürüyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kabil’de insanların havalimanına ulaşabilmesini sağlamak için bir inançlı geçiş alanı oluşturulması tarafındaki tekliflerini kamuoyuyla paylaştı.
Macron, bu öneriyi Fransa, İngiltere ve Almanya olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda gündeme getirmeyi planlandıklarını açıkladı. Fransa Cumhurbaşkanı, bu “çözümü” geçmişteki operasyonlarda da kullandıklarını hatırlattı. Fransız TF1 televizyonuna konuşan Macron, öneriyi Afganistan konusunda bugün gerçekleştirilecek acil toplantıda sunacaklarını tabir etti. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in davetiyle gerçekleşecek BM Güvenlik Kurulu toplantısına İSİM, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa’nın temsilcileri katılacak.
Macron, gündeme getirecekleri teklifin Taliban tarafından kabul edilmesi konusunda optimist olup olmadığının sorulması üzerine ise şu an bir sonuca varılmaı için erken olduğunu fakat denemeye değeceğini söyledi.
Fransa’nın Afganistan’dan daha fazla tahliye gerçekleştirilmesi için Taliban’la görüştüğünü belirten Macron, müzakerelerde Katar’ın da yardımcı olduğunu kelamlarına ekledi.
Maas’tan Rusya ve Çin’e davet
Afganistan’daki gelişmelerle ilgili bölgedeki ülkelere seyahatler düzenleyen Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise Özbekistan’ın başşehri Taşkent’te yaptığı açıklamada, Rusya ve Çin’in başta tahliye planları olmak üzere Afganistan’ın geleceğiyle ilgili hususlardaki görüşmelere daha fazla dahil olması gerektiğini belirtti.
New York’taki BM Güvenlik Kurulu toplantısının, Moskova ve Pekin’in iş birliğine ne derece istekli olduğunu ortaya koyması açısından bir gösterge olacağını tabir eden Maas, “Rusya ve Çin dahil tüm kıymetli milletlerarası ortakları masaya getirme” konusundaki gayretlerin sürdüğünü söyledi.
BM Güvenlik Kurulu’nun öteki daimi üyeleri ABD, İngiltere ve Fransa’nın tersine, Rusya ve Çin’in Taliban denetimindeki Afganistan’daki büyükelçilikleri hala açık.
Özbekistan’dan Almanya’ya yeşil ışık
Maas ayrıyeten, Özbekistan’ın, Almanya tarafından risk altında olarak belirlenen ve Afganistan’dan tahliye edilmesi gereken bireylere kapılarını açmaya istekli olduğunu açıkladı.
Almanya, Afganistan’dan tahliye edilmesi gereken on binlerce kişinin yer aldığı bir liste oluşturmuştu. Bu listede, Alman vatandaşlarının yanı sıra mahallî Afgan işçi ve gazeteci ya da insan hakları aktivistleri üzere risk altındaki kümelerde bulunan şahıslar yer alıyor.
Pazar günü Türkiye’de olan Maas, Taşkent’ten sonra Tacikistan’ın başşehri Duşanbe’ye geçecek. Salı günü Pakistan’ı ziyaret edecek olan Almanya Dışişleri Bakanı, Doha’ya da gidecek. Taliban’ın “dışişleri bakanlığı” üzere faaliyet gösteren siyasi ofisi, Doha’da bulunuyor.
Taliban’dan Türkiye ile yeterli bağ beklentisi
Taliban Sözcüsü ve Kültür Kurulu Lideri Zabihullah Mücahid ise Anadolu Ajansı‘na yaptığı açıklamada, Türkiye ile çok güzel alakalar içerisinde bulunmak istediklerini söyledi.
“Türk halkı ve devleti bizim dostumuzdur. Bizim bu dostluğumuzun devam etmesi için birçok neden bulunuyor” diyen Mücahid, Kabil havalimanının güvenliği konusunda da açıklamalarda bulundu.
“Gerekirse Türkiye’den isteriz”
Mücahid, Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın güvenliğinin sağlanması için Taliban’ın özel kuvvetlerinin olduğunu, tüm Afganistan ve başşehir Kabil’in güvenliği sağlanırken havalimanının güvenliğinin sağlamasının da sıkıntı olmayacağını belirtti. Taliban sözcüsü, Kabil’deki havalimanının lojistik ve teknik gereksinimleri konusunda, “Türkiye ile konuşmamız olduysa da kendilerine güvenlik sorunu olmayacağı konusunda teminat verdik, havalimanını büsbütün ele aldıktan sonra gereksinimleri çıkartırız. Gerekirse bu muhtaçlıkları Türkiye yahut öteki bir ülkeden isteriz” dedi.
Türkiye’nin Afganistan’a takviyesini sürdürmesini isteyen Mücahid, “Türkiye ile iktisat alanında da alakalar kurmak istiyoruz. Evvelce olduğu üzere eğitim alanında da Türkiye’nin dayanağına gereksinimimiz bulunuyor. Bu mevzuda yardımlarının sürmesini istiyoruz. Türk halkı ve devletinden dostluk ilişlerini devam ettirmesini istiyoruz. Zira Afgan halkıyla Türk halkı ortasında derin tarihi bağlar bulunuyor” dedi.
