Taliban, 15 Ağustos’ta Afganistan’ın başşehri Kabil’e girerek ülkede denetimi ele geçirdi. Pençşir Vadisi’nde ise Taliban’a direniş sürüyor. Bölgedeki Afganistan Ulusal Direniş Cephesi Sözcüsü Ali Nazari, Pazartesi günü BBC’ye yaptığı açıklamada, binlerce savaşçının Taliban’a karşı savaşmak için Pençşir Vadisi’ne geldiğini söyledi.
Afgan ordusunun eski üyelerinin yanı sıra mahallî milislerin de yer aldığı cephe güçleri, geçen hafta Taliban’a karşı savaşarak vadiye komşu Andarab bölgesinde üç kasabayı ele geçirdiklerini açıklamıştı. Taliban ise Pazartesi günkü açıklamasında üç kasabanın geri alındığını, Pençşir Vadisi’ndeki kümenin etrafının kuşatıldığını söyledi.
Taliban’a karşı direnişi örgütleyenler de başşehir Kabil’in kuzeydoğusundaki vadide Taliban’ın ilerlediğini doğruladı.
Taliban’ın devirdiği Afgan hükümetinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı olan Emrullah Salih’in de bölgede olduğu, yüzlerce silahlı kişinin Taliban’a karşı direniş için harekete geçtiğine dair haberler yer alıyor.
Cephe Sözcüsü Ali Nazari de BBC’ye yaptığı açıklamada, binlerce savaşçının Ulusal Direniş Cephesi Kumandanı Ahmed Mesud saflarında bölgeye geldiğini ve “direniş için hazır” olduğunu söyleyerek, Taliban’ı “samimi” bir muahedeye davet etti. Mesud, Pazar günü yaptığı açıklamada Taliban’la masaya oturarak barış için uzlaşmayı umduğunu; bunun için “Taliban’ın çok uygulamalarından vazgeçmesi” gerektiğini, aksi halde kendisine bağlı özel birliklerin savaşmaya hazır olduğunu söyledi. Mesud, “Taliban’ın bundan sonra ilerlenecek tek yolun müzakere olduğunu anlaması için çabalıyoruz. Savaş çıkmasını istemiyoruz” dedi.
Ahmed Mesud geçen hafta Amerikan Washington Post gazetesinde yayımlanan bir makalesinde, “Pençşir’i Afgan özgürlüğünün son kalesi olarak savunma” kelamı vermiş, Batılı ülkelere “özgürlük davasına yardım etme” daveti yapmıştı.
Ahmed Mesud kimdir?
Ahmed Mesud, “Pençşir aslanı” lakabıyla anılan Ahmed Şah Mesud’un oğlu. Şah Mesud, 1980’lerde Sovyet işgaline karşı, 1990’larda da Taliban’a karşı iç savaşta bölgede Kuzey İttifakı güçlerine önderlik etmişti, 2001’de El Düstur tarafından öldürüldü.
1989’da doğan Ahmed Mesud ise Tacikistan ve İran’da eğitimini tamamladıktan sonra, 2010-11 yıllarında İngiltere’deki Sandhurst Kraliyet Ordu Akademisi’nde askeri eğitim aldı.
Londra’daki Kings College Üniversitesi’nde Savaş Araştırmaları Kısmı’ndan mezun olduktan sonra City Üniversitesi’nde milletlerarası siyaset alanında yüksek lisans yaptı.
2016’da Afganistan’a döndükten sonra siyasete atılan Mesud, 2019’da babasının Pençşir Vadisi’ndeki anıt mezarı başında yaptığı konuşmada, “özgürlük, adalet ve ölçülü bir İslami sistem mefkurelerine bağlılığını” söz etti.
Afganistan’da ulusal uzlaşıdan yana olduğunu tabir eden Mesud, ülkede iktidarın ademi merkeziyetçi olması daveti yaptı.
15 Ağustos’ta Taliban’ın Kabil’e girip ülkede denetimi tümüyle ele geçirmesinin akabinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Emrullah Salih ile birlikte, Taliban idaresini reddetti ve Pençşir’de milisleri toplamaya başladı.
18 Ağustos’ta Washington Post gazetesine yazdığı mektupta, kendisini Ulusal Direniş Cephesi başkanı olarak tanıttı ve “yeniden Taliban’a karşı koymaya hazır mücahitlerin” müsaadeden gittiğini belirterek, memleketler arası takviye daveti yaptı. Mesud, dış ülkelerin takviyesi olmadan, ellerindeki silah ve mühimmatın kısa müddette tükeneceğini belirtti.
17 Ağustos’ta ise İtalyan La Repubblica gazetesine “Biz direnişiz, dünya bize yardım etmeli” başlıklı bir makale yazmıştı.
17 Ağustos’ta, BBC ve Washington Post da dahil birçok haber merkezi, Pençşir’de Taliban zıddı bir cephenin kurulduğuna dair haberler geçti. Washington Post muhabiri Ezzatullah Mehrdad, cephede Ahmed Mesud’un yanı sıra Emrullah Salih’in ve eski savunma bakanı Bismillah Han Muhammedi’nin yer aldığını ve Taliban’a karşı direniş başlattığını yazdı.
Pençşir vilayetine komşu Baglan vilayetinde Ulusal Direniş Cephesi güçlerinin çok sayıda Taliban savaşçısını pusuya düşürerek öldürdüğüne dair haberler geliyor.
Taliban ve öteki kaynaklar ise örgütün Baglan’da ilerlediğini söylüyor.
- ABD, Afganistan’dan tahliyeleri 31 Ağustos’a kadar tamamlamayı hedefliyor
- Afganistan’ın Pençşir Vadisi’nde üç kasabayı ele geçiren Taliban aksisi güçlerin etrafı kuşatıldı
- Taliban’ın denetimi sağlamasının akabinde mülteciler nereye gidecek?
- Kabil Havalimanı’nda binlerce kişi tahliye edilmeyi beklerken ‘IŞİD tehdidi gerekçesiyle’ güvenlik çemberi genişletildi
- Afganistan’da ‘sıkışıp kalmış’ bayan gazeteciler anlatıyor: ‘Bir meskenden başkasına kaçarak Taliban’dan saklanıyoruz’
Ulusal Direniş Cephesi ne istiyor?
Ulusal Direniş Cephesi, Afganistan’da merkezi hükümetin gücünün azaltıldığı, bölgesel idarelerin öne geçtiği ademi merkeziyetçi bir idare istiyor. Ülkenin farklı etnik kümelerinin idarede temsil edilmesini talep ediyor.
Cephe Sözcüsü Ali Nazari BBC’ye yaptığı açıklamada, “Ülkede son 40 yıldır, 100 yıldır hatta 200 yıldır gördüğümüz birebir nizamı motamot devam ettiremeyiz. Bir numaralı sorun, ülkedeki merkezi siyasi sistemdir” dedi.
Afganistan’ın etnik azınlıklardan oluşan bir ülke olduğunu belirten Nazari, “Afganistan çok kültürlü bir devlet. Herkesin kendini iktidarın bir kesimi olarak görebileceği çeşitten bir güç paylaşımına muhtaçlık var” diye konuştu.
Cephe’nin güçlerini topladığı Pençşir Vadisi, başşehir Kabil’in 150 km kuzeyinde, Hindikuş sıradağlarına yakın sarp bir bölge.
100 bin nüfuslu bölge, Afganistan’daki Tacik azınlığın en ağır olduğu yer.
Tacikistan medyasında, Tacikistan’ın güneyindeki Katlon bölgesinde 2000’e yakın kişinin, Afganistan’daki Cephe güçlerine katılmak için Cumhurbaşkanı İmamali Rahman’dan müsaade talep ettiğine dair haberler yer aldı.
Uzmanlar, Pençşir’in topyekün bir Taliban saldırısına karşı duramayacağını düşünüyor.
İsveç’te yaşayan bağımsız araştırmacı Abdul Sayed, Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada “Taliban Penşçir’i her yandan kuşattı ve Mesud’un oğlunun birkaç aydan fazla direnebileceğini sanmıyorum. Şu anda hakikaten güçlü bir takviyesi yok” diye konuştu.