Alibaba’nın CEO’su iş insanı Jack Ma’nın Çin hükümetini kameraların önünde eleştirmesinin üzerinden tam bir sene geçerken Ma bu süreçte servetinden yüzlerce milyar dolar kaybetti. Ma ve şirketi Alibaba’nın son bir yılda ziyan ettiği sayı 373 milyar doları buldu.
Alibaba’nın son bir yılda yüzleştiği ziyan bir şirketin şimdiye kadar yaşadığı en büyük finansal kayıp.
Bloomberg’in haberine nazaran, Ma geçtiğimiz sene 24 Ekim’de bir iş doruğunda yaptığı konuşmada Çin hükümetini eleştiren bir konuşma yaparak dikkatleri çekmişti. Ma konuşmasında ‘‘Bir havaalanını düzenlerken, tren garını yönetirken kullandığımız formülleri kullanmamalıyız, dünün bedelleriyle geleceği düzenleyemeyiz’’ demişti.
Şirketin piyasa bedeli 477 milyar dolara düştü
Ma’nın bu kelamları hükümetin finans dalındaki regülasyonları arttıracağı açıklamasının çabucak gerisinden gelmiş ve Çin hükümeti tarafından direkt bir tenkit olarak algılanmıştı.
Çin hükümetinin reaksiyonu ise beklenmedik bir halde süratli ve sert oldu. Jack Ma aylarca ortadan kayboldu ve şirketi Alibaba ortadan geçen bir yıllık süreçte piyasa pahasının neredeyse yarısını kaybetti.
NASDAQ datalarına nazaran Alibaba’nın piyasa bedeli geçtiğimiz sene Jack Ma’nın eleştirel konuşmasından çabucak evvel yaklaşık 850 milyar dolardı. Bir yıl içerisinde şirketin piyasa kıymeti 373 milyar dolar eksilerek 477 milyar dolara kadar düştü.
Alibaba’ya yasaklar ve para cezaları
Tıpkı formda Jack Ma’nın başına gelenlerden evvel şirketin pay senetleri 306 dolar civarında süreç görürken bugün 176 dolara kadar geriledi. Bir sene önceye kadar Çin’in en güçlü insanı olarak kabul edilen Ma’nın servetinin büyük bir kısmı bu süreçte eridi.
Jack Ma’nın eleştirel kelamlarının akabinde Çin hükümeti Alibaba ve ona bağlı şirketlerin süreçlerine yasaklar getirmeye başladı. Hükümet, Ma’nın konuşmasının akabinde Alibaba’ya bağlı Ant Group’un planladığı 37 milyar dolar kıymetindeki halka arz süreçlerini iptal etti. Bunun yanı sıra 2021’in başında Alibaba, antitröst düzenlemelerine uymayarak rekabeti yok ettiği gerekçesiyle 2,8 milyar dolarlık para cezasına çarptırıldı.
Hükümeti eleştirdikten sonra ortadan kayboldu
Yaptığı eleştirel konuşmanın akabinde Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in toplantı talebiyle Pekin’e çağırdığı Jack Ma görüşmeden sonra ortadan kayboldu. 2021’in Ocak ayına kadar Ma hiçbir yerde ne görüldü ne de açıklama yaptı.
Ekim’de ortadan kaybolmasının akabinde Ocak ayında Çin hükümeti tarafından çekilen 2 dakikalık bir kayıtta ortaya çıkan Ma yaşadıkları hakkında bir şey söylemezken bundan sonra kendisini hayır işlerine adamak istediğini açıkladı.
O vakitten beri Ma, hayır işlerine 500 milyon dolar bağışlayarak Çin’in en büyük bağışçısı oldu.
Ma’nın canlı bir formda ortaya çıkmasının akabinde şirkete olan tüketici inancının artmasıyla Alibaba’nın pahası 40 milyar dolar artsa da bu durum uzun sürmedi.
Ocak ayında yayınlanan kayıttan sonra geçen haftaya kadar Ma, hepsi denetimli şartlar altında olmak üzere, toplamda yalnızca altı defa görüntülendi. Bu durum hem yatırımcıları hem de dünya kamuoyu tarafından Ma’nın rehin tutulduğu halinde yorumlandı.
Mayıs ayından beri görüntülenmeyen Jack Ma geçtiğimiz hafta İspanya’da bir sıkı korunan bir teknede öteki iş insanlarıyla birlikte görüntülendi. Mallorca açıklarında bulunan teknede görüntülenen Ma’nın devlet regülasyonlarını eleştiren konuşmasının akabinde birinci sefer yurt dışına çıktığı iddia ediliyor.
Jack Ma’nın tekrar ‘serbest’ bir formda görüntülenmesini hükümetin yumuşadığı formunda yorumlanmasıyla Alibaba’nın Hong Kong payları kısa müddette yüzde 10 arttı.
Alibaba üzerindeki devlet baskısının kırılmasıyla şirketin yine bedel kazanmaya başlayacağı varsayım edilse de bir yıllık süreçte önemli bir çöküş yaşadı.
