Tuncay Yıldırım
Almanya’da 26 Eylül’de Federal Parlamento seçimleri yapılacak. Ülke bu seçimlere odaklanmış durumda. Partilerin başbakan adayları, milletvekili adayları çoktan belirlendi. Sokaklarda stantlar kuruluyor, salonlarda toplantılar yapılıyor, adaylar seçilebilmek için kıyasıya yarışıyor.
Tam da bu ortamda, Sol Partili siyasetçi Zeki Gökhan’ın ise farklı bir telaşı var. Çünkü 65 yaşındaki Gökhan, seçimlere yaklaşık bir ay kala milletvekili oldu. Köln yakınlarındaki Frechen kasabasındaki bir depoda, kendi tabiriyle “Hamallık” yapan Gökhan, artık Alman parlamentosunun bir üyesi. Lakin vekilliği yaklaşık 2,5 ay sürecek. Yeni bir hükümet kurulduktan sonra da depodaki işine geri dönecek.
Seçimlere bir aydan daha kısa bir mühlet kalmasına rağmen Gökhan’ın vekilliği yasama devrinin sona erdiği ekim sonuna kadar sürecek. Şayet bu tarihe kadar yeni bir hükümet kurulamazsa uzama ihtimali de var.
Zeki Gökhan, Federal Parlamentoya aday olduğu 2017 yılındaki seçimlerde, milletvekilliğini çok az bir farkla kaçırmış, yedek listeye girmeyi başarmıştı. Sol Partili milletvekili Ingrid Remmers 19 Ağustos’ta vefat edince, yedek listenin başında olan Gökhan, Remmers’ten boşalan koltuğa yerleşti. Böylelikle Alman Parlamentosundaki Türkiye kökenli milletvekili sayısı 15 oldu.
Evli ve üç yetişkin çocuk babası Zeki Gökhan, 2008’de Sol Parti’ye üye olmuş. Partisinin Ren Erft Bölgesi idaresinde aktif siyaset yapıyor. Tıpkı vakitte Frechen Belediye Meclisi üyesi. 2010 yılında Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Parlamentosuna aday olmuş, akabinde 2013 ve 2017’deki Federal Parlamento seçimlerinde bahtını denemiş. Lakin vekilliği daima kıl hissesi kaçırmış.
“Benim adım Zeki”
Zeki Gökhan ile yaşadığı Frechen kentinde, araç trafiğine kapalı, sağlı sollu restoran ve kafelerin bulunduğu Hauptstrasse’de buluşuyoruz. Selamlaşma faslından sonra “Bana beyefendi deme lütfen, adım Zeki” diyor. Caddeden geçenlerin birçok onu tanıyor. Orta yaşlı bir bayan, “Zeki, nasılsın, tebrikler” diyor gülümseyerek. “Bak duydun mu? Kimse sayın Gökhan demez burada bana” diyor, yüzünde bir memnuniyet tabiriyle.
“Zeki’yle” bir kahvaltı salonuna giriyoruz. Salonu işletenler yeğenleri. Tavşan kanı çaylar geliyor. “İlk ne hissettin milletvekili olduğunu duyduğunda?” diye soruyorum. “Sürpriz olmadı” diye yanıtlıyor. Vefat eden milletvekili bir müddettir rahatsızmış. Durumu kritik bir noktaya gelince parti yöneticileri Zeki Gökhan’a hazırlıklı olmasını söylemişler.
Siyasetle daima iç içe olduğunu anlatıyor. “Şimdiye kadar parlamento dışında, sokaklarda siyaset yapmıştık. Artık kısa da olsa parlamentoda, içeride bir şeyler yapacağım. Mühlet az diye hayıflanmıyorum. Siyasette her saniye değerli ve ben o saniyeleri dolu dolu yaşayacağım” diye de ekliyor.
“Ayrımcılıklar siyasi bilinçlenmemi sağladı”
Zeki Gökhan’ın değişik bir kıssası var:
“Dersimliyiz biz. Babam Zonguldak Ereğli’de Demir Çelik İşletmeleri’nde iş bulunca oraya taşındık. 8 yaşındaydım. Ereğli’ye taşındığımızda Türkçe bilmiyordum. Birinci yıllar zordu. Önyargılar çok fazlaydı. Çocuklar bana bir kezinde, ‘Kuyruklu Kürt’ demişlerdi. Anneme sordum, ‘Yavrum, kuyruk sokumu vardır her beşerde, onu kastetmiş olmalılar’ dedi. Anne dedim, onlar farklı şeyler söylemek istiyorlar. Zavallı anam daima ölçülü, daima barışçıldı. Yani birinci kere ayrımcılıkla kendi ülkemde, 8 yaşında karşılaştım. Sonra da daima sürdü gitti.”
Siyasi şuurunun oluşumunda yaşadığı ayrımcılıkların tesirinin bulunduğunu belirtiyor:
“1970’lerin siyasi ortamında faşist yapılanmalardan çok çektim. Yalnızca ben değil, devrimciliği benimseyen, solcular çekti. Kürtler, Aleviler çekti. Lisede okurken öğrenci hareketlerinde yer aldım. Zonguldak Halk Evi’nin başkanlığını yaptım. Sendikalarda vazife aldım. Nerede bir haksızlık görsem müdahale ettim. Yanlışa yanlış dedim. Yanlış yapanın yüzüne söyledim. Bu türlü olunca mevcut sistem beni hiç sevmedi. Hatta nefret etti. Sonra gözaltılar, tutuklamalar, işkenceler… “
Pekala Almanya’ya nasıl geldin?
“Pasaport vermiyordu devlet. Mimlemişti beni. Bir yolunu bulup pasaport çıkarmayı başardım. Ticari vize aldım. 1993’de Almanya’da iltica ettim.”
Lakin Almanya’ya geldikten sonra da sıkıntılar yakasını bırakmamış. İltica sürecinin çok sancılı geçtiğini anlatıyor. Kimi memurların ırkçı ve ayrımcı tavırlarıyla karşılaşmış. Oturma ve çalışma müsaadesi aldıktan sonra da misal ıstıraplar sürmüş. “İşte bu yüzden Almanya’da da toplumsal çalışmalarımı sürdürmem gerektiğini anladım. Yalnızca kendim için değil, bu ülkedeki ezilen beşerler için de bunu yapmaya karar verdim” diyor ve devam ediyor:
“Almanya kolay olmadı. Birinci yıllarda hiçbir pürüz olmamasına karşın çalışma müsaadesi alamadım. Kahvelerde garsonluk yaptım. Hataylı bir arkadaşın restoranında uzun yıllar bulaşık yıkadım. Sonra şu anda çalıştığım depoda işe başladım. O gün bugündür hamallık yapıyorum yani, artık milletvekili seçilene kadar.”
Her ne kadar Afganistan’daki sıcak gelişmeler nedeniyle hareketli de olsa Federal Parlamento seçim havasına girmiş durumda. Parlamenterler seçimlere günler kala daha çok seçim bölgelerinde çalışıyor. Bir sonraki devir için aday olmayan Zeki Gökhan’ın ise başında farklı bir sorun var. 28 yıldır gidemediği Türkiye’ye gidip, anne ve babasının mezarlarını ziyaret etmek.
Siyasi münasebetlerle “Kaçmak” zorunda kaldığı memleketine artık Alman Parlamentosunun bir üyesi kimliğiyle “Tutuklanma tasası olmadan” gidebilmek için ekim sonuna kadar vakti var.