Almanya Başbakanı Angela Merkel’in yerine kimler aday?
Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Hristiyan Toplumsal Birlik’in (CSU) ortak başbakan adayı, hala Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin başbakanlığını sürdüren Armin Laschet. Birebir vakitte CDU’nun genel lideri da olan Laschet, uzun mühlet Başbakan Angela Merkel’e yakın isimler ortasında anıldı. Merkel, 2015 yılında yaşanan sığınmacı akını sırasında izlediği siyaset nedeniyle CDU içinde tenkitlere maruz kalırken Laschet, Merkel’e takviye veren isimlerden biri oldu. Lakin Laschet başbakanı olduğu eyalette son periyotta korona salgınıyla çabadaki tavrı ile sık sık eleştiriliyor. Laschet, rakiplerinin eyaletindeki selle ilgili kriz toplantısına katılmak yerine seçim kampanyalarını yürüttüğü suçlamasıyla da karşı karşıya.
Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Olaf Scholz’un geçen yılın Ağustos ayında bu yıl 26 Eylül’de yapılacak genel seçimlerde Toplumsal Demokrat Parti’nin (SPD) başbakan adayı olarak gösterilmesi sürpriz olmuştu. Fakat giderek popülaritesini atıran Scholz, tezli başbakan adaylarından biri oldu. Selden etkilenen bölgelere milyarlık yardım kelamları veren ve dördüncü korona dalgası ihtimaline karşı şirketlere yapılan mali yardımları uzatan Scholz, partisi SPD’den daha fazla sevilen bir siyasetçi haline geldi. Scholz, serinkanlı ve pragmatik kişiliği ile biliniyor.
Yeşillerin adayı 40 yaşındaki Annalena Baerbock ise Yeşillerin birinci başbakan adayı. Yalnızca iktidar tezi olan partilerin başbakan adayı gösterebildiği Almanya’da bu Yeşiller için ayrıyeten tarihi bir muvaffakiyet. Milletlerarası hukuk ve iklim mevzularında uzman olan Baerbock, parti tabanından büyük takviye alarak seçilmişti. Fakat Baerbock, daha sonra “Ülkemizi Yenileyeceğiz” isimli kitabında intihal yaptığı tezleri nedeniyle sıkıntı günler geçirdi. Baerbock kararlı, mert, hırslı, kendine güvenen bir siyasetçi portresi çiziyor.
Seçimlere hangi partiler katılıyor?
Şu anda Alman Federal Meclisi’nde (Bundestag) altı küme ve yedi parti bulunuyor. CDU ve CSU ittifakının ortak bir kümeyle temsil edildiği mecliste varlık gösteren öteki partiler SPD, Hür Demokrat Parti (FDP), Yeşiller, Sol Parti ve Almanya için Alternatif (AfD). Bu kitle partileri ile birlikte seçimlere toplam 53 parti katılacak. Seçimlere katılacak olan partiler ortasında Vejeteryanlar ve Veganlar için Değişim Partisi ya da Kentsel Bir HipHop Partisi üzere toplumsal hareketler de var. Almanya Seçim Şurası, seçimlere katılmak için yapılan 43 başvuruyu ise kabul etmedi.
Mecliste kaç milletvekili olacak?
Almanya’daki seçim yasası olağanda mecliste 598 milletvekili olmasını öngörüyor. Fakat karmaşık bir seçim sisteminin olduğu ve her seçmenin iki oy hakkı olduğu Almanya’da bu sayı değişebiliyor. Örneğin Federal Meclis’te şu anda tarihindeki en yüksek sayıyla 709 milletvekili bulunuyor. Bu, direkt seçilen milletvekillerin oluşturduğu fazlalıktan kaynaklanıyor: Örneğin bir parti, ikinci oylarla 100 sandalye kazanmış; lakin birinci oylarla 110 adayı direkt seçilmişse, bu fazla on milletvekili de Federal Meclis’e girme hakkı kazanıyor. Başka partilerin bu durumdan mağdur olmamaları için, onlara da yüzde hesabına nazaran ek sandalyeler veriliyor.
Sandık başına kaç seçmen çağrıldı?
Alman Federal İstatistik Kurumu’nun datalarına nazaran 26 Eylül’de yapılacak federal meclis seçimleri için kayıtlı seçmen sayısı 60 milyondan fazla. Seçmenlerin 32 milyon 200 binini bayanlar, 29 milyon 20 binini de erkekler oluşturuyor. Resmi bilgilere nazaran seçmenlerin 12 milyon 800 bini 69 yaşın üzerinde, 10 milyon 200 bini 60 ila 69 yaşlarında, 11 milyon 800 bini de 50 ila 59 yaşlarında. Münasebetiyle tüm seçmenlerin yüzde 57’sinden fazlası 49 yaşın üzerinde. En fazla seçmenin bulunduğu eyalet ise nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu Kuzey Ren Vestfalya.
Almanya’da seçimlere ortalama iştirak nasıl?
Genel seçimlere iştirakin yüzde 90’ın, eyalet seçimlerine de iştirakin yüzde 80’in üzerinde kaydedildiği 1980’ler, Almanya’da seçimlere iştirakin en yüksek olduğu yıllardı. Fakat 1990’lardan itibaren seçimlere ilgi azaldı, iştirak geriledi. En düşük iştirakin kaydedildiği genel seçim ise 2009 yılı oldu. Almanya’da 2017 yılında yapılan son genel seçimlerde ise iştirak yüzde 76,2 olarak gerçekleşti. Bu yıl ise pandemi nedeniyle seçimlere iştirakin yine düşebileceği belirtiliyor.
Seçimler ne kadara mal olacak?
Korona pandemisi nedeniyle bu yılki seçimler, daha en evvel yapılan seçimlerden çok daha fazla değerliye mal olacak. İçişleri Bakanlığının datalarına nazaran 26 Eylül’deki seçimler için yaklaşık 107 milyon euro harcanacak. 2017’deki seçimlerde ise yaklaşık 92 milyon euro harcama yapılmıştı. Maliyetin artmasının en değerli nedenlerinden birinn pandemi nedeniyle mektupla kullanılacak oylarda beklenen artış. Ayrıyeten bu yıl istekli seçim çalışanlarına günlük yevmiyelerine 10 euro artırım yapılarak 25 euro ödenecek.
