Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) çatısı altında kurulan TİHV Akademi, “Bu suça ortak olmayacağız!” başlıklı bildirinin imzacısı olan ve Kanun Kararında Kararnameler (KHK) ile ihraç edilen akademisyenlere ait yeni raporunu yayımladı.
“Barış için Akademisyenler: Aktüel Durum” raporu, KHK’lar ile ihraç edilen barış akademisyenlerinin iş ve akademik çalışmalarına ait durumlarını ortaya koydu. Raporda, çevrimiçi yapılan ankete katılan 106 akademisyenin temsiliyet ve genelleme için kâfi olmadığı lakin TİHV tarafından 2019 yılında yapılan araştırmanın örneklemine cinsiyet, yaş ve akademik unvan dağılımı açısından manalı olarak misal olduğu belirtildi.
Raporda yer verilen anket sonuçlarına nazaran, ihraç edilen her yedi barış akademisyeninden biri hâlâ gelir getirici bir işe sahip değil. Barış akademisyenlerinden yüzde 39’unun tam vakitli bir işi olmadığı belirlendi.
Rapora nazaran, yüzde 14,2’si minimum fiyatın altında fiyatla çalışırken, yüzde 36,8’inin toplumsal garantisi, 10 akademisyenden birinin sıhhat garantisi bulunmuyor. Ankete katılan barış akademisyenlerin yüzde 23,6’sı ise emekli olduğunu belirtti.
Gelirleri ortalamanın altında
Rapor, işlerinden ihraç edilen barış akademisyenlerinin geçim meşakkati yaşadığını da ortaya koydu. Anket sonucunda, Türkiye’de akademisyenlerin gelir diliminin altında gelirle yaşayanların oranı yüzde 58,5 belirlenirken; yüzde 6,6’sı çalışmanın yapıldığı sırada hiçbir gelirinin olmadığını, yüzde 14,2’si ise minimum fiyatın altında gelire sahip olduğunu bildirdi.
Raporda, ihraç edilmelerinin üzerinden yıllar geçmesine rağmen, barış akademisyenlerinin neredeyse yarısının hâlâ ekonomik dayanağa gereksinim duyduğu belirtildi.
Akademik çalışmalar olumsuz etkilendi
Raporda, ihracın akademisyenlerin akademik çalışmalarını da olumsuz etkilediğine dikkat çekildi. Yapılan ankete katılan her iki akademisyenden biri “Akademik çalışmalarım modüllü ve sistemsiz hale geldi” dedi. Anket iştirakçilerinin yüzde 60’ı akademik çalışma yapma konusunda motivasyonunu yitirdiğini belirtti. Dört akademisyenden biri ise kütüphane ve bilgi üzere kaynaklara erişemediğini söz etti.
Raporda, “Bulgulardan hareketle, fakat ihtiyatla, akademisyenlerin iş, çalışma ve gelire ait iki sene önceye göre daha düzgün durumda olduğu söylenebilir. Buna rağmen ihracın akademisyenlerin mesleklerini icra etme üzerindeki olumsuz tesirlerinin yanı sıra belirsizlik hissinin de devam etmesine neden olduğu görülüyor” değerlendirmesi yapıldı.
OHAL Komitesi kararları eleştirildi
Ayrıyeten, Harika Hal (OHAL) Süreçleri İnceleme Kurulu’nun Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarını tanımaması da eleştirildi. Raporda, “AYM kararına istinaden Barış İçin Akademisyenlerin beraat etmesi, bir öbür deyişle suçsuzluklarının ilan edilmesine rağmen, yapısı ve çalışma metodolojisi bakımından problemli bir idari düzenek olan OHAL Kurulunun fiili cezalandırmayı devam ettirmesi hukuken cürümdür ve kabul edilemezdir” tabirlerine yer verildi.
Anayasa Mahkemesi Temmuz 2019’da bildiriye imza atan akademisyenlerin tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmiş ve ceza davalarından beraat kararı çıkmıştı. Göreve iade için müracaatta bulanan akademisyenlerin müracaatlarını pahalandıran OHAL Komitesi Kasım ayı başına kadar 10’un üzerinde akademisyenin başvurusunu reddetmişti.
