Memleketler arası uzmanlara nazaran, dünya çapında koronavirüs pandemisi dışında gelecekte öbür pandemiler de yaşanacak. “Soru yalnızca ne vakit meydana geleceği” diyor pek çok uzman. Mümkün yeni pandemilerin belirtilerini vakitlice görmek, farketmek, tehlike ve risk tahlillerini yapıp ihtarlarda bulunmak hedefiyle Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), Almanya’nın başşehri Berlin’de bugün bir Pandemi Erken İkaz Merkezi açtı. Merkez’in açılışına, DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Almanya Sıhhat Bakanı Jens Spahn da katıldı.
Merkez ne yapacak?
Kelam konusu merkezde, hayvan sıhhati, dünya çapında görülen hastalıklar, insan hareketlilikleri, iklim değişikliğinin sonuçları ve gibisi pek çok alana dair milyarlarca datanın toplanması, tasnifi ve kıymetlendirilmesi amaçlanıyor. Onlar sayesinde yapılacak tahlillerin de devletlerin alacağı önlemler ve insanlara tavsiye edilecek kurallar konusunda yardımcı olacağı belirtiliyor.
Pandemi Erken İkaz Merkezi’nde toplanan dataların, yapay zeka takviyeli programlar sayesinde yapılacak tahliller üzerinden, dünyadaki muhtemel gelişmeler ve bunlar ortasındaki benzerliklerin hızlı tespiti ve muhtemel berbat senaryoların düşünülüp bunlara daha uygun bir hazırlıkların yapılması gayeler ortasında. Berlin’de kurulan Pandemi Erken İhtar Merkezi sayesinde, muhtemel yeni bir pandemide, koronavirüste olduğu üzere virüs bütün dünyaya yayılmadan harekete geçmenin mümkün olması ise birinci gaye.
Merkezin birinci yöneticisi Ihekweazu
1 Eylül 2021 Çarşamba günü resmi açılışı yapılan Berlin’deki Pandemi Erken İkaz Merkezi’nin birinci yöneticisi, Almanya doğumlu Nijerya kökenli salgın hastalıklar uzmanı Chikwe Ihekweazu. Ihekwezu, hala Nijerya Sıhhat Dairesi’nin idaresi vazifesini yürütüyor.
Pandemi Erken İhtar Merkezi, Almanya’nın saygın üniversite hastanelerinden Charité’nin alanı üzerinde bulunuyor, fakat gelecekte Berlin’in Kreuzberg semtinde kendine ilişkin bir yerleşkeye sahip olması öngörülüyor. Charité tıpkı vakitte DSÖ’nun kelam konusu Pandemi Erken İhtar Merkezi’nin kurucu müştereklerinden.
Almanya, Berlin’de açılan BM Pandemi Erken İkaz Merkezi’ni 30 miyon euro maddi kaynak ile destekliyor. Alman hükümetinin pandemiyle uğraştan sorumlu bilimsel kuruluşu Robert Koch Enstitütsü’nün elindeki dataların ve sahip olduğu uzmanlığın da yeni merkez ile paylaşılacağı açıklandı.
Şimdiye kadar bu tıp bilgiler Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) dışında, BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Hayvan Sıhhati Örgütü (OIE) tarafından tolanıyordu. Artık bu bilgilerin bu merkezde depolanması planlanıyor. Merkezin, dünya çapında kelam konusu alanlarda araştırma yapan kuruluşların, laboratuvarlar ve bilimsel kuruluşlar ile hükümetlerin takviyesine muhtaçlığı olacağı kaydediliyor.
Bu ise kolay değil. Bilhassa koronavirüsün çıkış noktası ve sebebi, dünya çapında en çok tartışma yaratan hususlardan olmuş, Çin bu konuda DSÖ uzmanlarının yerinde inceleme yapmasını aylarca engellemişti. Virüsün yol açtığı Covid-19 hastalığının birinci görüldüğü hastalara dair bilgiler milletlerarası uzmanların incelemesine sunulmadı. Pekin idaresi bu tavrını, hastaların kişilik haklarının zedelenmesini engellemek emelli olduğunu sav ettiyse de dünya çapında bu çeşit dataların anonim olarak paylaşılmasının da mümkün olduğu bilindiğinden Çinli yetkililerin tavrı ağır yansılara neden oluyor.
