Almanya’nın başşehri Berlin’de, dün genel seçimin yanı sıra, kira artışlarına karşı binlerce konutun kamulaştırılması önerisi de bir referandumla oylandı. Dev emlak şirketleri tarafından yönetilen ve kiraya verilen yaklaşık 240 bin konutun kamuya devredilmesini öngören referandumda, Berlinlilerin yüzde 56,4’ü lehte oy kullandı.
Referandumun sonucu bağlayıcı değil, mahallî idareye tavsiye niteliği taşıyor.
Lakin sonuçların hem lokal idare, hem de dev emlak şirketleri üzerinde baskı oluşturması hedefleniyor.
Oylamaya sunulan karar metninde Berlin Senatosu, “mülklerin kamu malına dönüştürülmesi için gerekli tüm tedbirleri almaya ve bu tarafta bir yasa hazırlamaya” çağrıldı.
Berlin sakinlerinin kamulaştırmaya onay vermesinin, yalnızca Berlin’de değil tüm Avrupa’da konut ve “kentsel dönüşüm” tartışmalarına yeni bir boyut kazandırması bekleniyor.
Konut sorunu
Berlin’de son yıllarda kiralardaki süratli artış nedeniyle kentin birçok bölgesinde konut bulmakta külfet yaşanıyor.
Kent sakinleri, Berlin’in yabancılar açısından cazip hale gelmesinin de bu meselede hissesi olduğunu belirtiyor.
Berlin, uzun yıllardır Avrupa’da kiraların en uygun olduğu başşehir olarak öne çıkıyordu. Fakat son periyotta kiralarda önemli artış oldu.
Berlin halkının kira krizine olan reaksiyonları bir halk hareketine dönüştü. Kampanyacıların imza kampanyası sonucu referandum talepleri karşılık buldu.
Berlin Senatosu’nun kamulaştırma istikametinde yasa çıkarıp çıkaramayacağı şimdi bilinmiyor.
Sol Parti kamulaştırmaya tam takviye verirken, Yeşiller Partisi buna “son deva” olarak başvurulmasından yana. İş dünyası ve SPD, CDU, FDP ve AfD üzere öteki siyasi partiler kamulaştırmaya karşı çıkıyor.
DW Türkçe’nin haberine nazaran, Senato bu türlü bir adımın atılması durumunda emlak şirketlerine 29 ila 36 milyar euro civarında tazminat ödenmesi gerekeceği iddiasında bulunuyor.
Kamulaştırma teşebbüsü ise bu ölçünün 7,3 milyar ile 13,7 milyar euro ortasında olmasını öngörüyor ve tazminat ölçüsünün para olarak değil, 40 yıllık kira gelirlerinden ödenmesini savunuyor.
Karar ne olursa olsun mevzunun Anayasa Mahkemesi’ne gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. Berlin hükümetinin kiralara üst hudut getirilmesini öngören düzenlemesi Nisan ayında Anayasa Mahkemesi’nden dönmüştü.
Referandum sonucuna reaksiyonlar
Kamulaştırma teşebbüsü sözcüsü Kalle Kunkel, “Referandum sonucunu görmezden gelmek siyasi bir skandal olur. Emlak şirketlerinin kamulaştırılması gerçekleşinceye kadar gayretimizden vazgeçmeyeceğiz” dedi.
Almanya’nın en büyük özel emlak şirketlerinden Vonovia CEO’su Rolf Buch, referandum sonucuna ait açıklamasında “Kamulaştırma, Berlin konut piyasasındaki çok istikametli problemleri çözmez” dedi ve sıkıntıya yapan tahlil bulmak için tüm tarafları işbirliğine çağırdı.
Piyasadaki iki dev şirket Vonovia ve Deutsche Wohnen, bir mühlet evvel 2,46 milyar euro kıymetinde 15 bin apartman dairesini Berlin Belediyesi’ne satacaklarını ilan etmiş ve şirketlerin birleşmesi konusunda siyasi takviye kazanmaya çalışmıştı.
Deutsche Wohnen’den yapılan açıklamada da kamulaştırmanın Berlin konut piyasasındaki meseleleri çözemeyeceği belirtildi.
Vonovia, küçük rakibi Deutsche Wohnen’i de satın alacak eşiğe ulaştığını açıkladı. 80 milyar euro bedelinde 550 bin apartman dairesi ile Vonovia’nın dev bir emlak şirketi haline gelmesi bekleniyor.
Berlin’de kira artışlarına karşı düzenlenen ‘kamulaştırma referandumu’ neden değerli?
Berlin’e birinci bayan belediye lideri
Öte yandan, Berlin’de dün yapılan belediye başkanlığı seçimine birinci sonuçlara nazaran, SPD adayı Franziska Giffey kazandı.
Birinci sonuçlara nazaran, Fransizka Giffey oyların yüzde 21,4’ünü alırken, Yeşiller Partisi’nin adayı Bettina Jarasch’in oy oranı yüzde 18,9’da kaldı.
Giffey, Angela Merkel hükümetinde Aile Bakanı olarak misyon yapmış fakat doktora tezinde intihal yaptığı savları nedeniyle istifa etmişti.
Berlin Özgür Üniversitesi, Giffey’in 2009’da sunduğu tezi tekrar incelemiş ve onun “Doktor” unvanını iptal etmişti.
