Birleşik Krallık yani İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’yı kapsayan bir araştırma son on yıl içinde et tüketiminin yüzde 17 oranında gerilediğini ortaya koydu.
Lakin bilim beşerlerine nazaran bu düşüş, beslenme alışkanlıklarımızın etrafa tesirini azaltmak için önerilen et tüketimini azaltma maksatlarının gerisinde kalıyor.
Ulusal Besin Stratejisi’nde belirlenen gayeler, Birleşik Krallık’ın tamamında, yiyeceklerin üretilmesinden tüketilmesine ve açlıktan sürdürülebilirliğe kadar bir çok ögenin kıymetlendirilmesine dayanıyor.
Bu değerlendirmelerden sonra Birleşik Krallık’ta et tüketiminin gelecek on yıl içinde yüzde 30 oranında daha azaltılması tavsiye ediliyor.
Oxford Üniversitesi’nden araştırmacı Cristina Stewart “Artık (et tüketiminde) daha önemli bir düşüş gerektiğini biliyoruz” diyor.
Lancet Planetary Health isimli bilim mecmuasında yayımlanan yeni bir araştırmaya nazaran, insanların birden fazla artık on yıl öncesine nazaran daha az kırmızı et ve daha az işlenmiş et, buna karşılık daha fazla beyaz et yiyor.
Çok ölçüde kırmızı ve işlenmiş et eserleri tüketimi kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve hatta birtakım kanser tipleri de dahil önemli hastalık risklerini artırabiliyor.
Ayrıyeten et üretiminin de etrafa büyük tesiri var. Besicilik, öbür tarım kollarına nazaran atmosfere çok daha yüksek sera gazı salımına yol açıyor ve bu da iklim değişikliğini hızlandırıcı bir tesir yapıyor.
‘Vejetaryen olmanız koşul değil, eti azaltın’
Oxford Üniversitesi araştırmasında uzmanlar, ülke çapında 15 bin kişinin beslenme alışkanlıklarının detaylı bir biçimde izlendiği Ulusal Diyet ve Beslenme Araştırması’nın bilgilerini kullandı.
Bu bilgilere nazaran ülkede son 10 yıl içinde kişi başına düşen et tüketimi günde 17 gram azaldı.
Dr. Cristina Stewart yediklerinin etrafa tesirini azaltmak isteyenlere “tükettiğiniz et ölçüsünde en küçük bir azalma bile tesirli olacaktır” iletisini veriyor.
“Genel olarak etsiz yemeklerin etrafa tesiri daha düşük olsa da vilayetle vejetaryen olmanız gerekmiyor. Şayet her gün et yiyen biriyseniz, haftada iki gün etsiz beslenerek tüketiminizi yüzde 30 azaltmış oluyorsunuz” diye ekliyor.
Her et eşit değil
Ayrıyeten etraf tesiri bakımından etler ortasında da büyük farklar var ve bu besi hayvanlarının neyle beslendiği ve etin nasıl üretildiğine bağlı olarak da değişiyor.
Dr Stewart “Yerel olarak üretilmiş etin etraf tesiri ithal etten çok daha düşük” diyor.
Oxford kümesi ayrıyeten eserlerin etiketlerine etrafa tesirinin de eklenmesinin tüketicinin tercihlerini ne ölçüde etkilediği üzerinde de çalışıyor.
Bu gayeyle eserlerin, sera gazı salımı, bio-çeşitlilik, su kullanımı ve su kirliliğine tesirleri hesaba katılarak puanlandığı deneysel etiketler hazırladılar.
Dr. Stewart “Bir besinin etrafa tesiri hakkında bilgi sahibi olmayınca alışveriş ederken buna dikkat etmek de çok zorlaşıyor” diyor.
Et tüketimini nasıl azaltabilirsiniz?
Oxford Üniversitesi araştırması beslenme alışkanlıklarını değiştirmekte, birlikte yemek yenilen şahısların takviyesi ve etsiz yemek seçeneklerinin çoğalması üzere ögelerin da yararlı olduğuna dikkat çekiyor.
Dr Stewart “Örneğin bir lokantaya gittiğinizde, vejetaryen seçeneklerin çoklukla ‘şefin tavsiyesi’ olarak en üst sıralarda değil, menünün tabanında “ceza bölümü” üzere bir yerde sıralandığını görüyorsunuz” diyor.
İnsanların et tüketimini azaltmasına yol açan faktörleri incelemeye devam eden araştırmacılar, bu hususta şu ana kadar çalışmaya katılanlardan şu çeşit tavsiyeler geldiğini de ekliyorlar:
- Yeni bir vejetaryen tanım denemek
- Bütün gün et yememektense bir öğünü etli geçirmek
- Etli tanımlarda et ölçüsünü azaltmak, onun yerine zerzevat ya da mercimek üzere alternatifler kullanmak
Dr. Stewart “Bu çalışmanın, beslenme alışkanlıklarındaki değişimi daha yeterli anlamamızı, münasebetiyle da insanların daha sürdürülebilir seçeneklere yönelmesine yardımcı olacak tavsiyeler ve kamu sıhhati siyasetleri geliştirebilmemizi sağlamasını umuyoruz” diyor.
- İklim değişikliğiyle uğraş için kişisel olarak neler yapılabilir?
- İklim değişikliği araştırması: Erkekler bayanlardan daha fazla karbon salımına yol açıyor
- 7 grafikte, iklim krizinin neresindeyiz?
- BM: Daha fazla zerzevat yemek iklim değişikliğiyle çabaya katkı verebilir
