Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) yapılan oturumda, Ukrayna krizinin yol açabileceği global besin krizi, açlık felaketi masaya yatırıldı.
BM yetkilileri, savaşın global çapta “Felaket üzerine felakete” yol açabileceği konusunda sert ikazlarda bulunurken, Batılı ülkeler gelişmelerden Rusya’yı sorumlu tuttu, Rus temsilci ise karşı suçlamalar yöneltti.
Ağır bedeli dünya ödeyecek
BMGK oturumunda konuşan Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı (WFP) İcra Yöneticisi David Beasley, Ukrayna’daki savaşın, “İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan felaketlerin çok ötesinde, global çapta sonuçlar doğuracağı” konusunda ihtarda bulundu.
“Savaşın son bulmasını sağlar, gereksinimleri karşılarsak, açlığı, devletlerin istikrarsızlığa sürüklenmesini ve kitlesel göçü önleyebiliriz” diyen Beasley, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Eğer savaşı önleyemezsek, dünya çok ağır bir bedel ödeyecek ve Dünya Besin Programı olarak yapmak zorunda kalmak istemediğimiz bir şey yapmak zorunda kalacağız. Açlıktan ölecek çocuklara yemek verebilmek için, açlık içindeki çocukların önünden yemeklerini almak zorunda kalmak …”
Tarlada olması gereken çiftçiler cephede
David Beasley, dünyanın buğday muhtaçlığının değerli bir kısmını üreten Ukraynalı çiftçilerin tarlalarından cepheye gitmek durumunda kaldıklarına dikkat çekerken, savaşın esasen yüksek olan besin fiyatlarında rekor seviyede artışa yol açtığına dikkat çekti.
WFP’nin olağanda buğdayının yüzde 50’sini Ukrayna’dan satın aldığını söyleyen Beasley, “Dünyanın ekmek sepeti” olarak nitelendirdiği Ukrayna’nın artık besin yardımı alabilmek isteyen insanların yemek kuyruklarına girdikleri bir ülkeye dönüştüğünü söyledi.
Milyonlar aç kalacak
Savaştan evvel WFP’nin dünya genelinde 125 milyon insanın besin muhtaçlığını karşılamakta olduğunu, savaşın başlaması sonucunda artan besin, yakıt ve nakliye masrafları nedeniyle kesintiye gitmek zorunda kaldıklarını anlatan Beasley, savaş nedeniyle WFP’nin aylık masraflarının şimdiden 71 milyon dolar oranında arttığını, bunun milyonlarca beşere besin yardımının yapılamayacağı manasına geleceğini kaydetti.
Örnek veren WFP İcra Yöneticisi, savaşın büyük bir yıkıma yol açtığı Yemen’e işaret etti. Yemen’de 8 milyon beşere yapılan besin yardımında yüzde 50 oranında kesintiye gitmek zorunda kaldıklarını aktaran Beasley, önümüzdeki devirde artık hiç bir yardımı yapamayacak bir noktaya geldiklerini, milyonlarca insanın açlık yaşayacağını söyledi.
Avrupa’ya kitlesel göç uyarısı
2020 yılında Mısır’ın tahılının yüzde 85’ini, Lübnan’nın da yüzde 81’ini Ukrayna’dan temin ettiğini hatırlatan WFP İcra Yöneticisi, savaşın tüm dünya için felaket sonuçlar doğuracağının altını çizdi, yalnızca Ukrayna’ya odaklanılmaması, dünyanın başka bölgelerinin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurguladı.
Milletlerarası topluma, Afrika ve Ortadoğu üzere bölgelerin gereksinimlerini göz gerisi etmeme daveti yapan Beasley, aksi takdirde Avrupa’nın “Devasa boyutta bir göç sıkıntısıyla karşı karşıya kalacağı” konusunda uyardı.
ABD Rusya’ya sert çıktı
BM yetkilisinin sert ikazlarda bulunduğu oturum, Batılı ülkeler ile Rusya ortasında karşılıklı suçlamalara da sahne oldu.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in başlattığı savaş nedeniyle dünya besin güvenliğinin tehlikeye girdiğini söyledi.
Rusya’nın Karadeniz’de dünya pazarlarına besin taşıyan en az üç sivil gemiyi bombaladığını söyleyen Sherman, “Rusya donanması Ukrayna limanlarına erişimi bloke ediyor, buğday ihracatını engelliyor” diyerek, Rusya’nın dünya besin pazarına yük taşıyan yaklaşık 94 geminin Akdeniz’e geçişine müsaade vermediği bilgisini paylaştı.
Rusya’nın Ukrayna saldırısı sonucunda buğday fiyatlarında yüzde 20 ile yüzde 50 aralığında artış meydana geldiğine işaret eden Sherman, “Özellikle halklarını doyurabilmek için Ukrayna’dan besin eserleri alımına bağımlı olan Lübnan, Pakistan, Libya, Tunus, Yemen ve Fas üzere ülkeler için endişeliyiz” dedi.
Rusya Batı’yı suçladı
Rusya’nın BM nezdindeki Daimi Büyükelçisi Vassily Nebenzia ise Rus ordusunun sivil gemi seferlerine mahzur olmadığını, hatta yabancı gemilerin Ukrayna limanlarından ayrılabilmeleri için insani koridor oluşturulduğunu söyledi.
Nebenzia, dünya besin pazarındaki türbülansa Rusya’nın kaynaklık etmediğini de sav etti, yaşananlardan Batı’yı sorumlu tuttu, yaşanmakta olan gelişmelerin “Batı’nın Rusya’ya küstah yaptırım histerisinin” bir sonucu olduğunu savundu.
Rus büyükelçi, gemilerin kesintisiz yük taşımasının Rusya’ya yaptırımların kaldırılması ile sağlanabileceğini söylerken, bu sayede milletlerarası tarım ve besin pazarlarının da istikrara kavuşturulabileceğini kaydetti.
“Dünyada açlık riski artıyor”
Bunun üzerine kelam alan ABD’li Bakan Yardımcısı Sherman, “Yaptırımlar buğdayın Ukrayna limanlarından ayrılmasını engellemiyor. Putin’in savaşa engelliyor. Ve Rusya’nın kendi besin ve tarım ihracatına da ne ABD ne de öteki bir müttefikimiz ya da partnerimiz yaptırım uyguluyor” dedi.
Toplantıda konuşan Fransa’nın Büyükelçisi Nicolas De Riviere de, Ukrayna buğdayının dünya pazarına erişiminin engellenmesinden Rusya’yı sorumlu tuttu.
“Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı dünyada açlık riskini artırıyor” diyen Fransız büyükelçisi, “İlk olarak gelişmekte olan ülke insanları bu süreçten etkilenecek” diye konuştu.
