İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Tepesi COP26’da 40’tan fazla ülke ve yaklaşık 150 kuruluştan oluşan bir koalisyon, 2030 yılından itibaren kömürü basamaklı olarak bırakma ve artık kömürle çalışan yeni elektrik santrallerinin kurulmasını desteklememe taahhüdünde bulundu.
COP26 Lideri Alok Sharma, “Bugün, kömürün sonunun yakın olduğunu söyleyebiliriz” tabirlerini kullansa da, ABD, Çin, Hindistan ve Japonya dahil olmak üzere birçok kıymetli ülke kömüre olan bağımlılıklarını sona erdirmek için hala bir tarih belirlemedi.
“Kömürün sonu yakın”
Euronews’in haberine nazaran muahedeyi imzalayan ülkeler ortasında kömür kullanımının yaygın olduğu Kanada, Polonya, Ukrayna ve Vietnam üzere ülkeler de bulunuyor. Tam liste yakında yayınlanacak. Muahedeyi en çok destekleyen ülkelerden Birleşik Krallık ise “kömürü tarihe gömme” amacını taşıyordu.
Birleşik Krallık İş Sekreteri Kwasi Kwarteng,“Bugün, iklim değişikliğiyle gayrette, global gayretlerimizde bir dönüm noktasındayız. Zira dünyanın her yerinden gelen ülke temsilcileri, kömürün gelecekteki güç üretimimizde hiçbir rolü olmadığını ilan etti. Bugün memleketler arası ortaklarımız tarafından verilen savlı taahhütler, kömürün sonunun yakın olduğunu gösteriyor” dedi.
Mutabakattaki maksatlar
Birleşik Krallık hükümetinin internet sitesinden yayınladığı bildiride, açıklanan kelam konusu mutabakatta şu hususlar yer alıyor:
-Yurtiçi yahut yurtdışında bütün kömürlü elektrik üretimine yönelik tüm yatırımları sonlandırmak
-Büyük ekonomiler için 2030, öteki ülkeler için de 2040’a kadar kömür gücünün etaplı olarak kaldırılması
-Yenilebilir güç üretiminin dağıtımını süratle büyütmek
-Uluslararası Güç Ajansı’na nazaran, kömür kullanımı sera gazı emisyonlarının en büyük nedenlerinden biri.
“Bugünün gerçeği çok daha ucuz ve pak olan yenilenebilir güç kaynakları”
Öteki taraftan da, ABD, İngiltere, Kanada, İtalya ve Danimarka’nın ortalarında bulunduğu 20 ülke ile 5 memleketler arası finans kuruluşu, petrol, doğal gaz ve kömür finansmanını 2022 sonu prestijiyle durduracağını açıkladı.
Dünyada en fazla fosil yakıt finansmanı sağlayan ülkelerden Çin, Japonya ve Güney Kore bu taahhüde katılmadı. Böylelikle, verilen taahhütle fosil yakıtlara sağlanan yıllık yaklaşık 17,8 milyar dolarlık kamu dayanağı pak güç dönüşümü için harcanacak.
COP26 Lideri Alok Sharma da ülkelerin fosil yakıtlara sırtını döndüğünü belirterek “Bugünün gerçeği çok daha ucuz ve pak olan yenilenebilir güç kaynakları. Ayrıyeten, 190 ülke, finans kuruluşu ve tertip da kömürden çıkış kararı açıkladı. Güney Kore, Endonezya, Vietnam, Polonya ve Ukrayna’nın ortalarında bulunduğu birçok ülke birinci sefer elektrik üretiminden kömürü çıkarmayı taahhüt etti.” dedi.
4 ülkeye 2,5 milyar dolarlık kömürden çıkış finansmanı sağlanacak
Ayrıyeten İklim Yatırım Fonları, kömürden çıkışı hızlandırma programı kapsamında Güney Afrika, Endonezya, Filipinler ve Hindistan’a 2,5 milyar dolar finansman sağlanacağını açıkladı.
Program gelişmekte olan iktisatların pak güce geçişini hızlandırmayı amaçlayan birinci milletlerarası finansman programı olarak öne çıkarken kelam konusu ülkeler kömür kaynaklı global emisyonların yüzde 15’ini oluşturuyor.
Milletlerarası Güç Ajansı’na nazaran, COP26’da açıklanan sıfır emisyon taahhütleri, global sıcaklık artışını 1,8 dereceyle sonlandırmayı sağlayabilir.
