Kısa saçlı 20’li yaşlarında bir adam, uyuşturucuyu bırakmanın acılarıyla boğuştuğu sırada, rehabilitasyon merkezinin koridorunda huzursuz bir halde volta atıyor.
Televizyon odasında ise modaya uygun giyinmiş genç bir bayan var. Güzelleşmenin sonraki kademesinde, yorgun bir halde sigarasından bir duman çekiyor ve sonra başını iki elinin ortasına alıyor.
Suriye’de on yıl sürmüş savaş yatışmış olabilir lakin ülkenin bir narko-devlete dönüşmesi, bölgede yeni sefalet tohumları ekiyor.
Ürdün’ün başşehri Amman’da bulunan El-Reşit Hastanesi’nde de uyuşturucu bağımlıları tedavi ediliyor. Hastane odalarının her biri, otel odalarını andırsa da burada olmak bir cins çaresizlik.
Hemşire Hadeel Bitaar, bana çevreyi gösterirken, “Uzun bir süreç. Hastalar en az bir ay, bazen üç ay kalıyor” diyor.
Bu beşerler Ürdün ve öteki Körfez Arap ülkelerinden geliyorlar. Suriye ve Lübnan’da ucuza üretilen ve “fakirlerin kokaini” olarak da bilinen amfetamin Captagon, bu bölgelerde tercih ediliyor.
Danışman psikiyatrist ve klinik yöneticisi Dr Ali el-Kam, “Bu maddeyi kullanmanın sonuçları epeyce önemli. Sonucunda şiddet ve psikoz kelam konusu olabiliyor” diye konuşuyor ve ekliyor:
“Ayrıca bağımlılığı ise çok yüksek. Beşerler bir tabletle başlıyor, daha sonra ise iki ya da üçe çıkarıyor. Sonra da kristal metamfetamin üzere daha önemli bir uyuşturucuya geçiyor.”
Devasa bir sanayi
Suriye’deki çatışmalar tepedeyken, kaçakçılar ve militan kümeler, savaşçılara cüretlerini artırmak ve cephede tetikte olmalarına yardımcı olmak için çoklukla kafein içeren Captagon tedarik etmek üzere birtakım avantajlar elde etti.
Yasal işlerin epey az olduğu ve yoksulluğun da arttığı bu periyotta birçok sıradan Suriyeli uyuşturucu ticaretine dahil oldu.
Artık, on yıllık bir savaşın paramparça ettiği ve hala memleketler arası yaptırımlarla boğuşan Suriye iktisadı içinde, kelam konusu uyuşturucu ticareti, rastgele bir yasal ihracattan çok daha pahalı, milyarlarca dolarlık bir kesime dönüştü.
Suriye Devlet Lideri Beşar Esad hükümeti yalanlasa da, iş dünyasındaki ve ordudaki güçlü isimlerin Captagon üretimi ve dağıtımıyla ilişkilendirildiğine yönelik raporlar mevcut.
Vur buyruğu
Kıbrıs merkezli bir danışmanlık şirketi olan Operasyonel Tahlil ve Araştırma Merkezi’nden (COAR) Suriye analisti Ian Larson’a nazaran Captagon üretiminin en besbelli olduğu bölgeler, Esad rejimi tarafından denetim edilen yerler.
Larson, “Bu artık endirekt bir bir irtibat olmaya devam ediyor, fakat bir gösterge” diyor.
Larson tarafından hazırlanan 2021 yılına ilişkin rapor, “akıllara sakinlik veren” bir ölçekte, piyasa pahasının 3,5 milyar dolar olduğu bir evvelki yıl üretilmiş Captagon üretimine işaret ediyor. Bu yakalanan uyuşturucudan elde edilen bir bilgi.
Uyuşturucu haplar tertipli olarak limanlarda, havaalanlarında ve geçiş noktalarında ortaya çıkıyor. Çoklukla de ustalıkla saklanıyor. Haplar, makine ve meyve konteynerleri içinde de bulundu. Ürdünlü yetkililer, hayvan cesetlerinde bulunan uyuşturucuların imajlarını yayımladı.
Orduya vur buyruğu verildi
Bir vakitler sondan dalga dalga Ürdün’e gelenler Suriyeli mültecilerdi. Artık ise mültecilerin yerini uyuşturucu aldı.
Ürdün ordusu ve uyuşturucu kaçakçıları ortasındaki çatışmalar daha sık hale geliyor ve bunun bir sonucu olarak ele geçirilen uyuşturucu ölçüsü da artıyor.
Ordu, 2022’nin başından bu yana 17 binden fazla paket esrar ve 17 milyon Captagon hapı ele geçirdi. 2021’in tamamında ise yalnızca 15,5 milyon Captagon hapı yakalanırken, 2020’de bu sayı 1,4 milyon idi.
Ürdün, Körfez ülkeleri, bilhassa de Suudi Arabistan olmak üzere uyuşturucunun en büyük pazarına giden bir geçiş güzergahı üzerinde.
Beni bir tipe çıkaran Ürdün ordusundan Albay Zaid el-Dabbas, “Son vakitlerde fark ettiğimiz en tehlikeli şey, kaçakçıların yanındaki silahlı kümelerin varlığı” diyor.
- ‘Türkiye, IŞİD savaşçılarının da kullandığı hapları ele geçirdi’
- İspanya 3 ton kokain yüklü tekneye el koydu: 4 Türk vatandaşı gözaltında
- Hollanda polisinden ‘cihat hapı’ laboratuvarına baskın
Suriye’nin güneyinde faaliyet gösteren yaklaşık 160 kümenin olduğunu iddia eden el-Dabbas, şöyle devam ediyor:
“Yeni taktikleri var. İnsansız hava araçları ve değerli, uyarlanmış araçlar kullanıyorlar.”
Yasadışı faaliyetlerdeki artışla birlikte, Ürdünlü bir askerin öldürülmesi, ordunun müdahalelerinde izlediği yolu da değiştirdi. Artık ordunun “vur emri” var.
Ordu, 27 Ocak tarihinde hudut boyunca pek çok noktada, sonu geçmeye çalışan 27 kaçakçının vurularak öldürüldüğünü bildirdi. Farklı operasyonlarda da dört kaçakçı daha öldürüldü.
Ürdün ordusundan Albay Mustafa el-Hiyari, yaşananları Ürdün hudutlarında “ilan edilmemiş bir savaş” olarak tanımlıyor. Ordu da bu uğraşa daha fazla takviye istiyor.
- BM: Bedende morfin tesiri yapan opioid global bir salgına dönüştü
- Avrupa’da kenevir kaçakçılığı neden durdurulamıyor?