Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya’nın 27-28 Şubat tarihlerinde Türk Boğazları’ndan savaş gemileri geçirmek istediğini; fakat dostça ricalar üzerine Moskova’yı bundan vazgeçirdiklerini söyledi.
Habertürk yayınında konuşan Çavuşoğlu, ” (Rusya) En son Rusların 27-28 Şubat’ta 4 gemisinin geleceğini söylemişti. Bunlardan 3 tanesi Karadeniz’de üslere kayıtlı değildir” dedi ve “Biz ‘Bu gemileri göndermeyin’ dedik. Montrö’ye taraf olan ülkelere bildirdik. Resmi halde bildirdik” diye devam etti.
Çavuşoğlu, “Dostça bir biçimde Rusya’ya bu gemileri göndermeyin dedik. O vakit savaş olup olmama kararı yoktu. Burada Rusya yahut başkaları alınganlık göstermesin. Bu dört gemiden üç adedinin savaş durumunda geçiş hakkı yoktu. Bizdeki bilgiye nazaran Karadeniz’deki üslere kayıtlı gemiler değildi. Bu türlü bir durumda gelseydi 1 tanesi geçebilirdi, 3 tanesi geçemezdi” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı, “Bir savaş olduğuna nazaran bu sebep savaşın tarafı olan ülkelerle ilgili Montrö’nün 19. hususunu uygulamak durumundayız” dedi.
|
Montrö’nün 19. hususu nedir? “Savaş vaktinde, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri 10. unsurdan 18. hususa kadar olan hususlarda belirtilen şartlarla tıpkı şartlar içinde, Boğazlar’da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Bununla birlikte, savaşan rastgele bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi yasak olacaktır; şu kadar ki, işbu Kontratın 25. hususunun uygulama alanına giren durumlarla, taarruza uğramış bir Devlete, Milletler Cemiyeti Misakı çerçevesi içinde yapılmış, bu Misak’ın 18. unsuru kararları uyarınca kütüğe yazılmış (tescil edilmiş) ve yayımlanmış, Türkiye’yi bağlayan bir karşılıklı yardım andlaşması mucibince yapılan yardım durumları bunun dışında kalmaktadır. Üstteki fıkrada öngörülen kural dışı durumlarda, 10. unsurdan 18. unsura kadar olan hususlarda belirtilen kısıtlamalar uygulanamayacaktır. Üstteki 2. fıkrada konulmuş geçiş yasağına rağmen, Karadeniz’e kıyıdaş olan ya da olmayan savaşan Devletlere ilişkin olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, bu limanlara dönebilirler. Savaşan Devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar’da rastgele bir elkoymaya girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı uygulamaları ve öbür rastgele bir düşmanca harekette bulunmaları yasaktır. |
