Cezayir’in eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika 84 yaşında hayatını kaybetti.
Buteflika, 20 yıllık iktidarından sonra beşinci kere cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklaması üzerine çıkan protestoların akabinde 2019’da vazifesini bırakmıştı.
Buteflika, Cezayir’in 1950li ve 60lı yıllarda bağımsızlık gayretinde kilit rol oynamıştı.
Cezayir’de yaklaşık 20 bin kişinin öldüğü iç savaşın akabinde 1999’da ordunun da üstelemesiyle iktidara gelen Buteflika 2013’te geçirdiği felç nedeniyle hareket ve konuşma yeteneğini kısmen kaybetmişti. O tarihten bu yana kamuoyunda da görülmeyen Buteflika sıhhat problemleriyle çaba ediyordu.
Buteflika’nın siyasi mesleği erken yaşta başladı. Cezayir’in 1962’de Fransa’dan bağımsızlığını kazanmasıyla 20li yaşlarında dünyanın en genç Dışişleri Bakanı oldu, 16 yıl bu vazifede kaldı.
BM’nin faal üyesi olan Buteflika, BM Genel Heyet Lideri olduğu 1974’te Filistin önderi Yaser Arafat’ı BM’ye konuşma yapmaya çağırdı. Bu adımı, BM’de çığır açan bir birinci olmuştu.
Buteflika, Çin’in de BM’de bir sandalye sahibi olması konusunda diretmiş ve Güney Afrika’da ırk ayrımı siyasetine karşı tutum sergilemişti.
Dünyanın en genç Dışişleri Bakanı’ydı
Cezayirli siyasetçi, hakkında yapılan yolsuzluk suçlamaları nedeniyle 1980lerin bir kısmını sürgünde geçirdi. Hakkındaki suçlamalar daha sonra düşürüldü.
Ülkesine 1990larda dönen Buteflika, onlarca yıllık askeri yönetimin akabinde 1999’da Cezayir’in birinci sivil başkanı oldu.
‘Butef’ olarak da anılan Buteflika, iç savaşın tarafları ordu ile İslamcı militanlar ortasında barış sağlanması için aracılık etti.
Cezayir anayasasında 2008’de değişiklik yapılmasına öncülük eden Buteflika, cumhurbaşkanlığını iki devirle sınırlayan maddeyi kaldırdı ve yolsuzluk suçlamalarına karşın yine seçildi.
2011’de Kuzey Afrika’da Arap Baharı’nın başlamasıyla süratle kamu sübvansiyonlarını artırdı ve Cezayir’de yıllardır devam eden harikulâde hal durumunu kaldırdı.
Buteflika felç geçirdikten yıllar sonra birinci kere 2017’de bir metro istasyonunun açılışında görüldü ve restore edilen Keçiova Camii’nin açılışına katıldı. O devir, ülkeyi perde ardında asıl yöneten kişinin erkek kardeşi Seyid Buteflika olduğuna inanılıyordu.
Buteflika’nını 2019’da tekrar cumhurbaşkanlığına aday olacağının açıklanması üzerine ülke genelinde büyük protesto şovları düzenlendi. Şovlar çığ üzere büyüdü ve Cezayir tarihinde eşi gibisi görülmemiş bir sokak hareketine dönüştü.
Buteflika evvel seçimleri erteleme ve bir yıl içinde koltuğu bırakma kelamı verdi ancak sonunda o kadar beklemeden istifaya zorlandı.
Birçok Cezayirli için 2019, ülkeyi 20 yıl yöneten siyasetçiyi son görüşleri oldu.
