Memleketler arası Gazetecileri Müdafaa Komitesi (CPJ) yayımladığı yeni raporunda dünyada mahpusta olan gazeteci sayısının 2021’de rekor kırarak 293’a ulaştığını açıkladı.
CPJ, geçen yılın raporunda ikinci sırada olan Türkiye’nin altıncı sıraya gerilediğini bildirdi. Raporda tıpkı vakitte Türkiye’nin bu yıl 20 gazeteciyi cezaevinden çıkardığı, 18 gazetecinin hala cezaevinde olduğu açıklandı.
Komitenin her yıl açıkladığı rapora nazaran en fazla gazetecinin cezaevinde olduğu üç ülke, sırasıyla Çin (50), Myanmar (26) ve Mısır (25).
İkinci sırayı alan Myanmar’da Şubat ayında ordunun darbe yaparak idareye el koyması ve harika hal ilan etmesi medyanın üzerinde baskıya neden olmuştu.
Dördüncü ve beşinci sırada ise Vietnam (19) ve Belarus (19) bulunuyor.
1992 yılından beri dünya genelinde mahpustaki gazetecileri takip eden komite, gazetecilerin tutuklanma sebeplerinin her ülkede farklı olduğunu, lakin her yıl artan ve altı yıldır rekor kıran sayılarınü basın özgürlüğü ve bağımsız gazeteciliğe karşı hoşgörüsüzlüğün artışını gösterdiğini belirtiyor.
CPJ yöneticisi Joel Simon yaptığı açıklamada, “Dünyada mahpustaki gazeteci sayısının rekor kırdığı altıncı yıl bu. Bilginin insanlara nasıl aktarıldığını denetim etmek isteyen ve bunu hiç sakınmadan yapan dünya rejimleri ile karşı karşıyayız” dedi.
2021 yılında öldürülen gazeteciler
CPJ bugün yaptığı açıklamada mesleklerini icra ettikleri için öldürülen gazeteci sayısının 24 olduğunu bildirdi. 18 öteki gazetecinin ise mevt sebeplerinin şimdi belirlenmediği, lakin ölümlerinin meslekleri ile irtibatlı olabileceğini ekledi.
Öldürülenler ortasında Temmuz ayında Afganistan’da Taliban akınında hayatını kaybeden Reuters fotomuhabiri Danish Siddiqui, ve Haziran ayında Meksika’da silahla vurularak öldürülen Gustabo Sanchez Cabrera var.
Raporda Meksika’da 2021 yılında 9 gazetecinin öldürüldüğü açıklandı. Rapor tıpkı vakitte Hindistan’da 5, Afganistan’da 4 ve Pakistan’da da 3 gazetecinin öldürüldüğünü bildirdi.
Türkiye’deki durum
CPJ, Türkiye’nin altıncı sıraya gerilemesi ile basına yönelik halin değiştiğini düşünmenin ‘saflık’ olacağını söyledi.
2016’daki başarısız darbe teşebbüsünün akabinde medya üzerinde baskının gitgide arttığını ve ülkedeki ana akım medyanın neredeyse büsbütün yok edildiğini aktaran CPJ, birçok gazetecinin son beş yılda mesleği bıraktığını belirtti.
CPJ birebir vakitte çok sayıda gazetecinin kaideli tahliye ile cezaevinden çıkarıldığı ve hala duruşma tarihi beklediğini söyledi.
- Dünya Basın Özgürlüğü Günü: ‘Türkiye’de özgür bir basından kelam edemiyoruz’
- Afganistan’da gazeteci olmak: ‘Bu işi biz yapmazsak kim yapacak?’
- AAfganistan: Reuters fotomuhabiri Danish Siddiqui Taliban atağında öldürüldü
Rapordaki öbür kıymetli başlıklar
CPJ’nin bu yılki raporu birinci sefer Hong Kong’da hapsedilmiş gazetecileri de kapsıyor.
Hong Kong’da ayrılıkçılık, yıkıcılık ve dış güçlerle işbirliği yapmayı cürüm haline getiren güvenlik yasasının 2020’de onaylanmasıyla bir arada sekiz gazeteci tutuklandı, bunlardan kimilerinin müebbet mahpus cezası alabileceği düşünülüyor.
Rapor, Meksika’nın gazeteciler için Batı Yarıküre’deki en ölümcül ülke olmaya devam ettiğini aktarıyor.
En az 17 gazetecinin siber cürümler üzerinden hapsedildiği belirtiliyor.
Mahpustaki 293 gazetecinin 40’ı, yani yaklaşık yüzde 14’ü bayan.