Telekomünikasyon şirketi Ericsson’un Irak’ta IŞİD işgaline karşın emekçilerini çalıştırdığı ve bu çalışanların bir kısmının rehin alındığı ortaya çıktı.
BBC News Arapça tarafından incelenen evraklarda, Musul’un IŞİD’in eline geçmesinin akabinde şirketin örgüte rüşvet de verdiği görülüyor.
Ericsson yöneticisi Borje Ekholm geçen hafta IŞİD’e para ödediklerini kabul etmiş, bunun Irak’taki seyahatlerini daha kolay bir biçimde yapmak için ödediklerini söylemişti.
Bu açıklama şirketin piyasa pahasını 5 milyar dolar azaltmıştı.
Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) elde ettiği ve BBC’nin yanı sıra 29 basın kuruluşuyla paylaştığı bu evraklar, 2019’da yürütülen bir iç soruşturmaya ilişkin.
Soruşturma 10 ülkede rüşvet ve yolsuzluk suçlamalarını mevzu almıştı.
Raporun en önemli kısmı ise Irak’ta yaşananlara dair.
Rapora nazaran IŞİD Haziran 2014’te Musul’a girdikten sonra üst seviye bir Ericsson hukukçusu, şirketin Irak’taki operasyonlarına son vermeyi tavsiye etti.
Lakin şirket yöneticileri, şirketin Irak’taki faaliyetlerinin “mahvolacağı” gerekçesiyle bu tavsiyeyi uygulamadı.
İşe devam etme ısrarı nedeniyle IŞİD’in denetimi altındaki bölgelerde bulunan şirket çalışanlarının hayatı tehlikeye girdi, kimileri IŞİD tarafından rehin alındı.
Ericsson için alanda çalışan mühendislerden Affan, şirketin faaliyetlerine devam edebilmesi için Ericsson ismine IŞİD’le görüşmeye gönderildi.
Dokümanları inceleyen Alman kamu yayıncısı NDR’nin aktardığına nazaran yanında şirketin genel merkezinden bu talebi içeren bir mektup da götüren Affan, örgüt üyeleri tarafından rehin alındı.
Affan’ın cep telefonundan üst seviye bir Ericsson yöneticisini arayan örgüt militanları, şirketin faaliyetlerine devam edebilmesi için 2,4 milyon dolar talep etti.
Affan “Telefonda konuşan militan, bu para ödenmezse tüm çalışanların öldürüleceğini söyledi” dedi.
Görüşmenin akabinde Affan mesken hapsine alındı ve Ericsson yöneticisi telefonlarına çıkmayı bıraktı.
Affan “Beni yalnız bıraktılar. Telefonlarını kapatıp bir daha bağlantı kurmadılar” dedi.
BBC ve ICIJ, ismi geçen Ericsson yöneticilerine sorularını iletti lakin bu bireyler karşılık vermeyi reddetti.
Bu yöneticilerden biri hâlâ şirkette çalışıyor.
Raporda ismi geçen Affan, bu olaydan bir ay sonra özgür bırakıldı.
Rapora nazaran şirketin bölgedeki iş ortakları, Ericsson’un faaliyetlerine devam edebilmesi için IŞİD ile birtakım mutabakatlar yaptı. Raporda bu mutabakatların ne olduğu ise yer almıyor.
Bu, şirketin IŞİD ile son muahedesi olmadı. Ericsson çalışanlarının ulaşımını sağlayan şirket de IŞİD’in elindeki topraklardan daha kolay geçebilmek için örgütle bir muahede sağladı.
Ericsson’un iş soruşturmasını yürütenler, bunun için rüşvet ödendiğine dair dokümanlar buldu.
Musul’da üst seviye bir telekomünikasyon yetkilisi olan ve işini kaybetmemek için ismini açıklamak istemeyen bir vazifeli “Ericsson olan biteni biliyordu. Aklı başında hiç kimse direkt IŞİD ile bağlantıya geçmez. Bu yüzden bunu taşeronlarına yaptırdılar. Militanlar Musul’daki her projeden hisse aldı. Böylelikle milyonlarca dolar elde ettiler” dedi.
Raporda Irak Kürdisyan Bölgesel İdaresi’nin başında bulunan ve Korek isimli Telekom şirketinin de sahibi olan Barzani ailesiyle alakalı bir derneğe de 50 bin dolar bağışlandığı yer alıyor.
Sirvan Barzani’nin bir sözcüsü sorularımıza cevap vermeyi reddetti.
Ericsson da BBC’nin sorularını cevapsız bıraktı.