Milletlerarası Af Örgütü’nün yeni hazırladığı rapora nazaran Suriye’ye dönen sığınmacılar güvenlik güçleri tarafından keyfi olarak gözaltına alınıyor, azaba ve cinsel atağa maruz kalıyor.
Raporda 2017 yılı ortasından 2021 yılı başlarına kadar olan devirde Almanya, Fransa, Türkiye, Ürdün, Lübnan üzere ülkelerden Suriye’ye geri dönen sığınmacıların yaşadıkları incelendi. 13’ü çocuk olmak üzere 66 şahsa yönelik ağır insan hakları ihlallerinde bulunulduğu tespit edildi. Geri dönen 5 kişinin gözaltında hayatını kaybettiği, 17 kişinin ise kayıp olduğu rapora yansıdı.
Raporda 7 kişinin tecavüze uğradığı kaydedilirken 14 cinsel atak hadisesi tespit edildi. Cinsel akına maruz kalanlar ortasında beş bayan, 13-19 yaşları ortasında bir genç ile beş yaşındaki bir kız çocuğu bulunuyor.
Raporda Lübnan’dan ülkeye geri dönerken hudutta 25 yaşındaki kızıyla birlikte yakalanan Alaa isimli Suriyeli bayanın beyanlarına yer verildi. 5 gün boyunca gözaltında tutulduklarını belirten bayan “Kızımın elbiselerini çıkardılar. Kelepçeleyerek duvara astılar. Dövdüler. Büsbütün çıplaktı. Biri penisini ağzına soktu” dedi.
59 kişi Suriye’ye geri döndükten sonra keyfi olarak gözaltına alınırken, 33 kişi gözaltında ya da sorgu sırasında azaba ve berbat muameleye maruz kaldı. Raporda 27 gözaltında kayıp olayı tespit edildi. 5 olayda güvenlik güçleri ailelere yakınlarının gözaltında hayatını kaybettiğini bildirdi. 17 kişinin ise akıbeti ise meçhul.
Af Örgütü: Suriye inançlı değil
Memleketler arası Af Örgütü Almanya Genel Sekreteri Markus N. Beeko “Raporumuzdaki sarsıcı beyanlar Suriye’nin geri dönenler için inançlı bir yer olmadığını ortaya koyuyor” dedi. “İnsanları kaçırılma ve azaba maruz kalma tehlikesinin olduğu bir ülkeye göndermek devletler hukukuna karşıt. Suriye’de de durum bu” diyen Beeko “Tüm hükümetlerin devletler hukukundan doğan, kaçan Suriyelilere memleketler arası müdafaa sağlama yükümlülüğü var” diye konuştu.
Hükümetlere “insanları direkt ya da dolaylı bir biçimde Suriye’ye geri dönmeye zorlayan pratiklere son verme” daveti yapan Beeko “Alman hükümeti, Suriye’den insanlara sığınma sağlamaya devam etmesi için Türkiye ve Lübnan üzere ülkelere tesirde bulunmalı. İster Türkiye ister Lübnan isterse de Almanya olsun, insanları Suriyeli resmi işkencecilerin eline geri göndermek sorumsuzluktur, devletler hukuku açısından yasaktır ve insani açıdan iğrençtir.” tabirlerini kullandı.
2011 yılında Suriye’de patlak veren iç savaş sırasında yaklaşık 6 milyon 600 bin Suriyeli ülke dışına kaçtı. Suriyeli sığınmacılara konut sahipliği yapan ülkelerin başında Türkiye ve Lübnan geliyor. Rusya ve İran’ın yardımıyla tekrar ülkenin büyük bir kısmını denetimi altına almayı başaran Şam, ülkenin inançlı hale geldiği ve Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebileceği bildirisi veriyor.
Suriye’de çatışmaların azalması üzerine Almanya, Suriye’ye hudut dışı etme yasağını 2020 yılı sonu prestiji ile uzatmadı. Danimarka’da iltica başvurusu kabul edilmeyen Suriye vatandaşları geri gönderme merkezlerinde tutuluyor. Lübnan ve Türkiye’de ise Suriyeli sığınmacılara geri dönme baskısının arttığı belirtiliyor. (DW)
