Hollanda’da Lahey Mahkemesi, 21 yaşından büyük bayanların doğum denetimi tedbirlerinden fiyatsız yararlanması istikametindeki talebi reddetti.
Mevcut sistemin doğum denetimini engellemediğini belirten yargıç, bayanların bunun için para ödemesinin ayrımcılık olmadığını söyledi.
Davacı bayanlar, “Bir erkek ve bayan birbiriyle bağa girdiğinde, doğum denetimi maliyetlerinden çoklukla sırf bayanlar sorumlu oluyor. Bu mantıklı değil” diyerek, herkesin fiyatsız doğum denetiminden yararlanmasın gerektiğini savundu.
Bunun, Birleşmiş Milletler (BM) Bayan Mukavelesi’nde yer alan temel bir hak olduğunu vurgulayan Hollandalı bayanlar, bu nedenle doğum denetiminin, sıhhat sigortası paketine dahil edilmesi talebinde bulundu.
Devleti temsil eden avukatlar ise Hollanda’da erişilebilirliğin gereğince âlâ olduğu ve bu nedenle doğum denetiminin temel bir hak sayılamayacağını öne sürdü. Devlet avukatlarına nazaran, hem erkekler hem de bayanlar fiyatsız doğum denetimi hakkına sahip olmadığı için, cinsiyetler ortasında rastgele bir ayrımcılık da kelam konusu değil.
Lahey Mahkemesi de, resmi makamların bu görüşüne katıldı ve fiyatsız doğum denetiminin gerekli olmadığına karar verdi.
‘Ücretli olması ayrıcalık değildir’
Mahkeme lideri, ülkedeki mevcut sistemin doğum denetimine erişimi engellemediğini belirterek, “Hollanda’daki bayanlar, fiyatsız olarak temin edilebilen ve çok kıymetli olmayan çok çeşitli doğum denetim prosedürlerine erişebilir. Bunun fiyatlı olması ayrıcalık değildir” dedi.
Getty ImagesHollanda’da bayanların ağır baskı ve aksiyonları nedeniyle 1971 yılında doğum denetimi, temel sıhhat paketine dahil edilmişti. Hristiyan Demokrat Başbakan Jan Peter Balkenende başkanlığındaki hükümet, 2004 yılında bu uygulamaya son verdi.
Emekçi Partisi’nin (PvdA) teşebbüsü ile tekrar fiyatsız hale gelen doğum denetimi, liberal sağcı önder Mark Rutte’nin Başbakan olmasının akabinde yine temel sıhhat paketinden çıkarıldı.
Yeni düzenleme ile 21 yaşından itibaren Hollandalı bayanlar, doğum denetimi masraflarını kendileri ödüyor.
Kamu yayıncısı NOS’a nazaran, bayanlar için doğum denetim hapı yılda onlarca euroya mal oluyor. 10 yıl boyunca yerinde kalabilen bir rahim içi araç (RİA) ise, 70 euro.
Aile doktorları, RİA’yı fiyatsız olarak yerleştiriyor. Bayanlara yıllık 7 euroya mali yük getiren bu metot için, tek seferde daha yüksek bir fiyatın ödenmesi gerekiyor.