IKEA, pandemi devrinde global olarak yaşanan üretim ve sevkiyat kesintilerinin yanı sıra artan navlun maliyetlerinin akabinde, Türkiye’den daha fazla alım yapmak için harekete geçti.
İsveç merkezli mobilya devi, Türkiye’deki mevcut üretimine ek olarak koltuk, kanepe, kitaplık, gardırop ve mutfak dolapları kategorilerini de büyük montanlı olarak Türkiye’de ürettirerek Türkiye üzerinden ihraç etmeyi planlıyor. IKEA halihazırda dokuma, cam, seramik ve metal başta olmak üzere birçok kategorideki eserleri Türkiye’de ürettirip dünyanın çeşitli ülkelerindeki Ikea mağazalarında satılmak üzere ihraç ediyor. İkea mevcut durumda Türkiye’de 20-25 civarı üretici ile çalışıyor.
IKEA Türkiye Genel Müdür Vekili ve CFO’su Kerim Nişel Reuters’a yaptığı açıklamada, “Son devirde pandemi ile birlikte gelen lojistik krizi ile Türkiye’de üretim yaptırma konusunda çok önemli bir hareketlenme var. IKEA’nın bilhassa mobilya kategorisinde kitaplıklar, gardırop, mutfak dolapları vb. eserlerin de Türkiye’de üretilmesine ait birtakım teşebbüsleri mevcut. Bunların büyük montanlı olarak Türkiye’de üretilmesi için çalışmalar devam ediyor” dedi ve ekledi:
“IKEA olarak üzerinde çalıştığımız bir öteki kategori de koltuk-kanepe kümeleri. Bunlarla ilgili de Türkiye’den alım yapılabilmek için teşebbüslerimiz sürüyor.”
Nişel, IKEA’nın Türkiye’den dünyaya yaptığı ihracat fiyatı ile ilgili bilgi vermedi. Lakin IKEA’nın Türkiye’den ihraç ettiği eser ölçüsünün Türkiye’ye ithal ettiği eser ölçüsünün yaklaşık 3 misli olduğunu belirtti.
Nişel, “IKEA tüm dünyada en yüksek standartta eser ürettirmeye çalışıyor. Bu yalnızca eser kalitesi açısından değil, çalışan haklarından, kullanılan materyallerin sürdürülebilir olmasına kadar birçok alanı kapsıyor. Bu nedenle bir ülkede yeni bir kategori açmaya karar verdiğinde o standartları yerleştirmek açısından süreç bir epey uzun olabiliyor. Bununla birlikte, Türkiye’den alımı çok daha büyütmek üzere ağır bir çalışma olduğunu tabir edebiliriz” diye konuştu.
Navlun maliyetleri büyük değer kazandı
Navlun maliyetlerinin şu anda büyük değer kazandığını vurgulayan Nişel, Uzakdoğu’dan bir konteynerin pandemi öncesinde 2,000 dolara geliyorken şu anda bu fiyatın 12,000 dolara çıktığına işaret etti. Üretimde bölgesel çeşitlendirmenin kıymetinin de bu periyotta ortaya çıktığını belirten Nişel, “Evvelden firmalar bir eser en ucuz nerede üretiliyorsa orada üretiyordu. Ancak dünya değişiyor, navlun fiyatları artıyor, hava kirliliği artıyor. Bu malları tek bir yerde üretip bütün dünyanın dört bir yanına göndermenin yanlışsız bir strateji olmadığı anlaşıldı. Artık firmalar bunu görüyor…Büyük hacimli eserlerin satıldığı yere yakın bir yerde üretilmesi en makul olanı, o yüzden biz de Türkiye’deki üretimin daha da arttırılmasını istiyoruz”diye konuştu.
“Önümüzü görmek için kuru 3-6 aylık kontratlarla sabitliyoruz”
Nişel, iktisattaki gelişmelerin perakende bölümüne yansıması ile ilgili yaptığı değerlendirmede ise, “Kurların ve faizlerin nispeten yüksek gittiği bu devir perakende kesimini fazlası ile etkilemekte. Faizlerin %20’lerin üzerine çıktığı bir devirde döviz konumunu hedge etmek de epey sıkıntı oluyor. Bizim son vakitlerde yaptığımız şey, önümüzü görerek 3-6 aylık kontratlarla döviz kurunu sabitlemek” dedi ve ekledi:
“Bu da bizi kısa vadeli kur hareketlerine karşı koruyarak dövizde bir ölçü stabilite sağlıyor. Bu sayede sert kısa vadeli kur hareketlerini müşteriye yansıtmaktan kaçınabiliyoruz. Fakat burada TL faizi de kıymetli. Finansman maliyet çok yüksek. Çok az şirket %20 ile borçlanıp ayakta kalabilir. Hasebiyle bu da kesinlikle yatırım kararlarını da etkiliyor.”
Maya Holding çatısı altında 2003’te kurulan IKEA Türkiye perakende faaliyetlerine 2005’te başlamıştı. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya’da toplam 7 mağaza, Bodrum ve Adana’da Sipariş ve Teslimat Noktaları ile faaliyet gösteren İkea Türkiye internet sitesi üzerinden de online satış hizmeti veriyor.